________________
આત્મવિલોપન
૧૩૧ કે તમારા જેવા ઘણાય ધનુર્ધારીઓ અને શિકારીઓનું મિથ્યાભિમાન આ ધનુષ્ય ગાળ્યું.” એમ કહી એણે ધનુષ્ય ટંકાર કર્યો.
રાજા આ અપમાન ન સહી શક્યો. તિરસ્કાર કરતાં એણે કહ્યું: “ત્યારે હું ય જોઉં છું. શિકાર કરતાં તું મને કેમ અટકાવી શકે છે? ધનુષની પણછ ખેંચી એણે બાણ એક મૃગ પ્રતિ તાક્યું. પણ એટલામાં તે ગાંગેયના ધનુષ્યમાંથી બાણ છૂટયું અને શાન્તનુના રથને દેવજ લઈ નીચે પડયું.
રાજચિહ્નનું આ અપમાન! શાન્તનુ વિચાર કરતે હતા ત્યાં તે બીજુ તીર આવ્યું. એને ઝપાટે એ હતો કે માત્ર એના વેગથી જ રથ સારથિ ઊછળીને નીચે પડો.
પળવાર તો આ અપૂર્વ પરાક્રમથી શાન્તનુ પણ મૂંઝાઈ ગયે. પણ તે વીર હતે. પરાક્રમી રાજા હતા, એમ કંઈ હારી જાય તેમ ન હતો. યુવાનને વીંધી નાખવાના નિશ્ચય સાથે એણે પિતાના ધનુષ્ય પર અજેય નામનું અમેઘ બાણ ચઢાવ્યું. પણછ ખેંચી પણ ત્યાં તે સામેથી એક લક્ષ્યવેધી બાણ આવ્યું અને એના ધનુષ્યની દોરીને જ છેદી ગયું.
શાન્તનુ એની તાણથી પાછો પડ્યો, પણ પડતાં બચી ગયે. સિંહબાળથી વિશાળ કાય હાથી પરાજય પામે એવી ગ્લાનિ ભરી છાયા શાન્તનુના મુખ પર પ્રસરી. હવે શું કરવું, એ વિચારમાં થોડી વાર એ સ્તબ્ધ થઈ ઊભે રહ્યો.
કવિ અને ચારણે આ કુમારની વીરતા જોઈ મુગ્ધ બન્યા. એમના હૈયામાં પ્રશંસાની પ્રશસ્તિ પ્રગટી. એમના મનમાં વીર રસનાં કાવ્યોને સાગર ઊછળી રહ્યો હતે, એમના
