Book Title: Bhagwan Mahavir
Author(s): Purushottam Jain, Ravindra Jain
Publisher: Purshottam Jain, Ravindra Jain

View full book text
Previous | Next

Page 108
________________ ਚੌਥਾ ਭਾਗ ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ ਦਾ ਧਰਮ ਉਪਦੇਸ਼ ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ ਨੇ ਮਧਿਅਮ ਪਾਵਾ ਵਿਖੇ ਆਪਣੇ ਧਰਮ ਰੂਪੀ ਤੀਰਥ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ । ਧਰਮ ਰੂਪੀ ਤੀਰਥ ਦੇ ਚਾਰ ਆਧਾਰ ਹਨ : (1) ਸਾਧੂ (2) ਸਾਧਵੀ (3) ਵਕ (ਉਪਾਸਕ) (4) ਵਿਕਾ (ਉਪਾਸਿਕਾ) ਆਪਣੇ ਪਹਿਲੇ ਉਪਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਆਪਣੇ ਸਾਰੇ ਧਰਮਾਂ ਨੂੰ ਦੋ ਹਿਸਿਆਂ ਵਿਚ ਵੰਡਿਆ (1) ਸਾਧੂ ਧਰਮ (2) ਹਿਸਥ ਧਰਮ ॥ “ ਸੰਜਮ ਦੇ ਰਾਹ ਤੇ ਚੱਲਣ ਵਾਲੇ ਸਾਧੂ, ਸਾਧਵੀਆਂ ਨੂੰ ਸਚੇ ਅਰਿਹੰਤ ਦੇਵ, ਸਚੇ ਗੁਰੂ ਅਤੇ ਸਚੇ ਧਰਮ ਨੂੰ ਪਛਾਨਣ ਦੀ ਹਿਦਾਇਤ ਕੀਤੀ । ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ ਨੇ ਸਮਿਅਕ ਗਿਆਨ, ਸਮਿਅਕ ਦਰਸ਼ਨ ਅਤੇ ਸਮਿਅਕ ਦਰਸ਼ਨ ਅਤੇ ਸਮਿਅਕ ਚਰਿੱਤਰ ਨੂੰ ਜਨਮ ਮਰਨ ਤੋਂ ਰਹਿਤ ਮੁਕਤੀ ਦਾ ਰਾਹ ਦਸਿਆ । “ ਸੰਸਾਰ ਵਿਚ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਹੀ ਮੱਨੁਖ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਧਰਮ ਸੁਣਨ ਦਾ ਮੌਕਾ ਮਿਲਦਾ ਹੈ । ਜੇ ਧਰਮ ਸੁਣ ਲੈਣ ਤਾਂ ਧਰਮ ਤੇ ਸ਼ਰਧਾ ਆਉਣਾ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਹੈ । ਜੇ ਸ਼ਰਧਾ ਵੀ ਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਸੰਜਮ ਦਾ ਪਾਲਣ ਬਹੁਤ ਹੀ ਕਠਿਨ ਹੈ, ਪ੍ਰਮਾਦ (ਅਣਗਹਿਲੀ) ਲੋਭ, ਡਰ, ਅਹੰਕਾਰ, ਅਗਿਆਨ ਅਤੇ ਮੋਹ ਕਾਰਣ ਮਨੁਖ ਧਰਮ ਨਹੀਂ ਸੁਣ ਸਕਦਾ ।” | ਸਾਰੇ ਜੀਵਾਂ ਨੂੰ ਜਿਉਣਾ ਚੰਗਾ ਲਗਦਾ ਹੈ, ਮਰਨਾ ਨਹੀਂ । ਸੋ ਗਿਆਨੀ ਮੱਨੁਖ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਜੀਵ ਦੀ ਹਿੰਸਾ ਨਹੀਂ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ । ਇਹੋ ਧਰਮ ਅਨਿੱਤ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਰਹਿਤ ਵਾਲਾ) ਸੱਚਾ ਅਤੇ ਅਮਰ ਹੈ ।” “ ਕੰਮ ਨਾਲ ਹੀ ਮਨੁਖ, ਬ੍ਰਾਹਮਣ, ਖਤਰੀ, ਵੈਸ਼ ਅਤੇ ਸ਼ੂਦਰ ਅਖਵਾਉਦਾ ਹੈ । ਜਾਤ ਦਾ ਆਧਾਰ ਕੰਮ ਹੈ, ਜਨਮ ਨਹੀਂ । ਇਥੇ ਜਾਤ ਦਾ ਨਹੀਂ, ਤੱਪਸਿਆ ਦਾ ਮਹੱਤਵ ਹੈ । “ ਕੁਝ ਮੱਨੁਖ ਇਹ ਨਹੀਂ ਜਾਣਦੇ ਕਿ ਉਹ ਕਿਥੇ ਆਏ ਹਨ, ਕਿਥੇ ਜਾਣਾ ਹੈ ਉਹ ਅਗਿਆਨ ਵਸ ਹੋ ਕੇ ਪਾਪ ਕਰਦੇ ਹਨ । * " ਸਾਰਾ ਸੰਸਾਰ ਕਰਮਾਂ ਦੇ ਵਸ ਜਨਮ ਮਰਨ ਦੇ ਚੱਕਰ ਵਿੱਚ ਫਸ ਕੇ ਭਿੰਨ ਭਿੰਨ ਜਨਮਾਂ ਵਿਚ ਭਟਕ ਰਿਹਾ ਹੈ | ਕਰਮਾਂ ਤੋਂ ਛੁਟਕਾਰਾ ਹੀ ਜਨਮ, ਮਰਨ ਤੋਂ ਛੁਟਕਾਰਾ ਹੈ । ਇਹੋ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦਾ ਆਖਰੀ ਉਦੇਸ਼ ਹੈ ।” ਇਸੇ ਪ੍ਰਕਾਰ ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ ਨੇ ਜੀਵ ਅਜੀਵ ਆਦਿ ਨੂੰ ਤਤਵਾਂ ਦੀ ਵਿਆਖਿਆ ਕੀਤੀ । ਜੋ ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਹਨ (1) ਜੀਵ (2) ਅਜੀਵ (3) ਪਾਪ (4) ਪੁੰਨ (5) ਆਸ਼ਰਵ (6) ਸੰਬਰ (7) ਨਿਰਜਰਾ (8) ਬੰਧ (9) ਮੋਕਸ਼ ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ | 79

Loading...

Page Navigation
1 ... 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166