Atmanand Prakash Pustak 087 Ank 09 10

Author(s): Kantilal J Doshi, Prafulla R Vora
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 8

જ તારી અસહાય અવસ્થાને આપે આપ સવાલ એ થાય છે કે આ શક્ય કેમ બને? અંત આવશે.
જીવ જ જાળી છે. સંસારની સેંકડો જળજથામાં અસહાય દશાનો અંત આણવા ઉદ્યમ કરીએ.
એ મળાબૂડ છે. એમાં એ સમતા કેમ રાખી
શકે? મન, જીભ, દેહને વશ કરવાનો સંકલ્પ કરીએ.
સંતો કહે છે કે: ભાઈ! એના પણ રતા
છે. માતેલા સાંઢને મળે લાકડું ભેરવ્યું હેય, પર્યુષણની મહાન સાધના કરવા કટિબદ્ધ ને પગે દેરડુ બાંધ્યું હોય તે ય એ લંગડાતે બનીએ.
પગે ચાલીને થોડું થોડું ચરી લે છે. એમ
સંસારની માયામાં રાઓ પાપે જીવ પણ માનવીને આજે કયાંય ચેન નથી. એને પર્યુષણ જેવા પવિત્ર દિવસે ધર્મસ્થાનોમાં સુખને સંતોષ નથી, ને એનાદુખને અંત નથી. જઈને ઘડી બે ઘડીની સમત્વસાધના “ધારે તે”
સમગ્ર સંસાર એને મતલબી ભાસે છે. કરી શકે છે. ચોગરદમ ફેલાયેલી સ્વાર્થની બદબો એના દિલને કેટલાંક માને છે કે “મન ચંગા તે કથરોટ પરેશાન કરે છે. એ જ્યાં સુખની આશાએ દેટ મેં ગંગા,” ઘરે બેઠાં આ શા માટે ન થાય?' મૂકે છે, ત્યાં એને ઘેર નિરાશાની ભેટ મળે છે. એમને જરા પૂછવું છે કે ભલા? વ્યાપાર વણજ
અને-એન અજપ વધી જાય છે. હતાશાની ઘેર બેઠાં કાં નથી કરતાં! બજારમાં પેઢીએ કે ભીત એની શાન્તિની વચ્ચે અવરોધ બનીને દુકાને શા માટે જવું જોઈએ ? કહો કે ત્યાંનું ખી થાય છે. પરિણામે.એ ભારે થવામાં વાતાવરણ જ નિરાળું . ત્યાં જઈએ તે મૂકાય છે. સાચી શાન્તિ કયાં મળે? આ પ્રાણ જ વ્યાપારની સૂઝ પડે. તા જ ચિત્ત એમાં
- પરેવાય. પ્રશ્ન એને ગુંગળાવી મૂકે છે અને “શાન્તિની શોધ' એ એનું માનવમાત્રનું અનિવાર્ય કાર્ય
આ જ એમના પ્રશ્નો પણ જવાબ છે. રે! બની જાય છે.
મનને પવિત્ર કરવા માટે વાતાવરણ શુભ-શુદ્ધ આ પ્રાણપ્રશ્નને જવાબ છે : સામાયિક,
નહિ જોઈએ? જેવું વાતાવરણ તેવી ભાવના. ભગવાન મહાવીરે ચીધેલ સામાયિકને સાત્વિક
ધર્મસ્થાનનું વાતાવરણ પવિત્ર્યસભર છે, તે માર્ગ માનવને શનિના સાંનિધ્યમાં જરૂર લઈ
ત્યાં ગયેલ જંજાળી જીવ પણ અવશ્ય સમત્વજઈ શકે.
સાધના કરી શકવાને. | સામાયિક એટલે સમતાની સાધના. સામા
ઘડી-બે ઘડી કરેલી એ સમવની સાધનાએ યિક એટલે મમતાનું મારણ. મનમાં મમતા
એ જંજાળી જીવને અંજપ હળ બને છે. ભરીને તનવડે સમતાને ડેળ કરનારનું સામા
શાન્તિ એને સુલભ બને છે. દુ:ખને ભાર એ છે યિક માયાનો દંભનો એક ઉમદા પ્રકાર છે.
થાય છે ને સુખનો પ્રકર્ષ થાય છે. મનથી અસય ચિતવવું નહિ, વચનથી
પર્યુષણ પર્વના બીજા દિવસે સમત્વની અસત્ય બોલવું' નહિ, ને શરીરથી અસત સાધના કરવા પ્રયત્ન કરીએ. પ્રવૃત્તિને ત્યાગ કરે:- સામાયિકની આ ત્રણ પ્રાથમિક શરત છે. મન-વચન-કાયાને શુભ ચોમાસું બેડું ને વરસાદ શરૂ થયે, પર્વ પ્રવૃત્તિમાં જવા, એ સામાયિકનું મુખ્ય ધ્યેય છે. આવ્યું ને આરાધના આરંભાઈ. ૧૨૮]
[આત્માનંદ પ્રકાશ