Atmanand Prakash Pustak 086 Ank 01

Author(s): Kantilal J Doshi, Prafulla R Vora
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 10

શ્રીમદ્ હેમચન્દ્રાચાર્ય
કલિસન ! ત્રિકાળ વંદન હા !!! સિદ્ધરાજ કુમાર
પ્રતિએ ધી
મહિમા વધાર્યાં જૈન શાસન હા ! ૧ અમારી-પડહુ જડાવી જન્તુ
દાન અભય દીધુ હેમ સુધન્ય હેા ! ૨ ધવલ કીતિ' ગીત ગાઇએ ત્હારા,
ગુર્જરખાલ થઈ સુપ્રસન્ન હૈ ! ૩ ‘કલિકાલસર્વૈજ્ઞ' એ નામનું ઉત્તમ બિરુદ ધરાવનાર, ગુજરાતની પ્રજામાં શ્રી કુમારપાળ રાજવી દ્વારા અમારી-પડહ વજડાવી માંસાહાર-શાસ્ત્રની મદિરાપાનને દેશવટા અપાવનાર, અખંડ આ જન્મ બ્રહ્મચારી શાસનપ્રભાવક મહામુનિ શ્રીમદ્ હેમચન્દ્રાચાર્ય થી કાણુ અપરિચિત છે ? તેમજ જૈનેતર સર્વ શિક્ષિત જગતમાં તેમનું નામ સજીવન, જવલંત અને પ્રસિદ્ધ છે.
જૈન
લઘુએ દીક્ષા-નૈષ્ઠિક બ્રહ્મચર્ય-દીર્ઘજીવન
ગુજરાતમાં ધંધુકા નગરમાં સ. ૧૧૪૫ની કાર્તિક પૂર્ણિ માએ માઢ વણિકને ત્યાં જન્મ, પ્રભાવકચરિત્ર અનુસાર માલકની સવાપાંચ
વર્ષની વય થાય છે ત્યારે સ. ૧૧૫૦ના માઘ શુદિ ૧૪ ને શનવારે ફક્ત એની માતાની આજ્ઞા લઈ ખંભાત આવી દેવચન્દ્રસૂરિ નામે જૈનાચાર્ય તેમને દીક્ષા આપે છે. તે ચગદેવ મટી સેમચન્દ્ર બને છે. આ દીક્ષા વય સ્વીકારીએ તા ખાલ ગણી તેને ક્રીશ્ને ચિત સ્વીકારવામાં આવી નથી તે ગણતરીએ આ દીક્ષા પણ વા સ્વામીની માફક ‘કાદાચિત્કી આશ્ચય'ભૂત' અપવાદ જનક લેખાય, પણ તે ખાલક પછી
નવેમ્બ૨-૮૮]
શ્રી મેાહનલાલ દલીચંદ દેસાઇ
મહાન આચાર્ય અને છે, એટલે આ દીક્ષા ચેગ્ય સ્વીકારાય. ઢીક્ષા દેનાર પણ વિદ્વાન અન્ધકાર આચાય હતા, તેમણે પ્રભાવક ચરિત્ર પ્રમાણે માતાના સ્વપ્ન અને દાહલા ઉપરથી અને બાલકના અંગ પ્રત્યે ગાદિના લક્ષણા પરથી સૂચિત મહત્તા તેમાં પારખી હશે, ત્યારેજ પિતાને પૂછયા વગર વયના શાસ્ત્રમાન્ય ધારણથી પણ ઓછી વયે દ્વીક્ષા આપી હશે.
અન્ય સાધન પરથી જણાય છે આઠ કે નવું વર્ષ'ની વયે દીક્ષા અપાઈ હતી, તે વયમર્યાદાના લેપ થતા નથી. આ મુનિપુ’ગયે નૈષ્ઠિક બ્રહ્મચય સેવ્યું. ૧૭ ન યે તા તેમની પ્રતિભાથી મુગ્ધ થઈ ગુરુ આચાર્યે તેમને હેમચન્દ્ર’એવું બીજુ આપી આચાર્ય પદ આપ્યું. તેમણે ૮૪ વર્ષી જેવુ લાંબુ આયુષ્ય ગાળ્યુ. સિદ્ધરાજ અને કુમારપાળ બંને ગુજરેશ્વરના રાજ્યકાળમાં
નામ
તેઓ
જીવન્ત હતા.
સમદર્શિતા ઃ- હેમાચાય પાતાની સ્યાદ્વાદ પ્રરૂપતા દર્શન માટે કહે છે કે :
“હે પ્રભુ! પરસ્પર સ્વપક્ષ અને પ્રતિપક્ષના ભાવથી પ્રેરિત જુદા જુદા પ્રવાદો છે, તેમ તારા
સિદ્ધાન્તમાં નથી કારણ કે તેમાં જુદી જુદી દષ્ટિએથી એક જ વસ્તુને જોઈ શકાય એમ બતાવેલુ હોવાથી તેમાં પક્ષપાત રહેતા નથી. એકપક્ષી પણ નથી (ધાત્રિ'શિકા) વગેરે વગેરે.
એજ સ્યાદ્વાદની દૃષ્ટિથી અન્ય દર્શના પ્રત્યે પેાતે જુએ છે અને તે તે દર્શીનના મુખ્ય દેવાને સદૈવની વ્યાખ્યા પ્રમાણે સ`ગત હાય
[પ