Atmanand Prakash Pustak 086 Ank 01

Author(s): Kantilal J Doshi, Prafulla R Vora
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 13

શીલ% વ્યાપક સ્વરૂપ.
મૂળ પ્રવચનકારક આચાર્ય શ્રી વિજયવલ્લભસૂરિશ્વરજી મહારાજ સા.
ગુજરાતી રૂપાન્તર : ડો. કુમારપાળ દેસાઈ
આત્માનું સૌંદર્ય છે શીલ. વર્તમાન યુગમાં મંદિરની સંભાળ લેવી જોઈએ, પરંતુ આજે માનવી પોતાના શરીરની સુંદરતાનું જેટલું ધ્યાન તો અમર્યાદ રીતે મંદિરની સંભાળ લેવામાં રાખે છે એટલું ધ્યાન એણે અગાઉ કયારેય આવે છે અને આત્મદેવતાની લગભગ કઈ રાખ્યું નથી. હિસાબ કરીએ તે ખબર પડે કે સ ભાળ લેવાતી નથી. આત્મ દેવતાની પૂજાને દર મહિને દેશના લાખો-કરોડો રૂપિયા શારી- બદલે આજે શરીરપૂજા અધિક થઈ રહી છે. રિક સુંદરતાની પાછળ ખર્ચાય છે. વળી, એની હા, તો મારે કહેવું એ છે કે આમદેવતાની પાછળ વ્યક્તિ પિતાને અમૂલ્ય સમય ગાળે
પૂજા અને એના સૌંદર્યની હિફાજત શીલએ વાત તે જુદી. બીજી બાજુ, આત્માને સુંદર
પાલનથી થાય છે. આ વિષયમાં ધ્યાન આપવું બનાવવાની વાત ભુલાઈ રહી છે. લિપરટીક, વિશેષ જરૂર છે. આજે શરીર-સંભ ળ. શંગાર હેર ઓઈલ, સેન્ટ, પાવડર, ને અને કોમને
કે શરીરની સજાવટના રૂપમાં આત્માની દ્રવ્યઉપયોગ, કેશવિન્યાસ જેવી બાહ્ય-સજાવટ કરે
પૂજાની અપેક્ષાએ એની ભાવપૂબ વિશેષ છે. તેમ જ ગાર પ્રસાધનો દ્વારા ચહેરાને
આવશ્યકતા છે. એક વ્યક્તિ દર મહિને કરોડો આકર્ષક બનાવવા કે શરીરને સુશોભિત-સૌ દર્ય.
ગાયનું દાન આપે છે. બીજી આવું કઈ દાન મય બનાવવાની પાછળ મોટા ભાગના લોકેનું
આ પવાને બદલે શીલ સંયમનું પાલન કરે છે. ધ્યાન કેન્દ્રિત થયેલું છે. આ શરીરમાં બિરાજેલા તીથ પ્રભુની દષ્ટિએ તો દાન દાતાની અપેક્ષા એ આત્માને સજાવવાની કે સુશોભિત કરવાની શીલ પાલક ઘણે મહાન છે, બાબતની ઉપેક્ષા જ થઈ છે. વિલાસિતા, ઈન્દ્રિય. વિષયોમાં આસક્તિ, અશ્લીલ સિનેમા જેવાં
એક વ્યક્તિ કરોડો સોના મહોરોનું સુપાત્રદાન કુદશ્ય, નિમ્ન કટિના સાહિત્યનું પઠન-પાઠન, કરે છે. બીજી વ્યક્તિ સુવર્ણ અને રત્ન જડિત કે માતજક અને માદક ચીજવસ્તુઓનું સેવન, તીર્થકર પ્રભુનું મંદિર બંધાવે છે. આ બંને મલિન વિચારો અને અઘટિત આચારો ઢ રા કરતા શુદ્ધ મનથી શીલ ( બ્રહ્મચર્યા) પાલન કરનાર આતમાં પર કાલિમા લગાડવામાં આવે છે. વધુ મહાન છે અને એને બંને કરતાં અધિક મંદિરને ખૂબ શણગાયું હોય, એના પર સેના- ૨૧
ફળ મળે છે. સુપાત્રને દાન આપવું અથવા તો ચાદીના કળશ ચડાવ્યા હોય, પરંતુ એમાં પ્રભુનું મે દિર બનાવવું એ તે દ્રવ્યપૂજન છે, બિરાજમાં ન દેવતા તરફ કોઈન' ધ્યાન જત નથી. જયારે શીલ (બ્રહ્મચય) એ ભાવપૂજન છે દ્રવ્યભીતરનો આ દેવતા-આત્મા-વાસ્તવિક સૌ દર્ય પૂજા કરતાં ભાવપૂજાનું સ્થાન ઘણુ ઉરચ છે. અને તેજસ્વિતાથી અલિપ્ત રહેવા માંડચે છે. હકીકતમાં તો ભગવાનની આજ્ઞા એ અને સંદેશાનું ભારતીય દશનોમાં શરીરને આત્માન મદિર પાલન કરવું એ જ એની શ્રેષ્ઠ પૂજા છે. આ ચાય માનવામાં આવે છે. આમાં દેવતા છે. શરીર હંમેચ આમ જ કહ્યું છેએનું મંદિર છે. એ સાચું છે કે શરીરરૂપી “વીતરાજ ! તા સાગરતાંgfgટનy ’
અમાનંદ - પ્રકાશ