Atmanand Prakash Pustak 086 Ank 01

Author(s): Kantilal J Doshi, Prafulla R Vora
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 17

સમગ્ર વિશ્વ એ સાધુવર્ગનું કુટુંબ છે આથી પત્નીસંતેષ અને પરીવિરમણવ્રતનું વચન કોઈ એક વ્યક્તિમાં પોતાનો પ્રેમ કે વાત્સલ્ય કાયાથી અથવા તો માત્ર કાયાથી પાળવાની કેન્દ્રિત કરવાને બદલે જગતની તમામ જનની પ્રતિજ્ઞા લેવી પડે છે. આ વ્રતમાં નીચેની બાબતો અને ભગિનીઓ સુધી જ નહિ બલકે સમસ્ત અંગે ધ્યાન આપવું જરૂરી હોય છે ? માનવસૃષ્ટિ અને પ્રાણીસૃષ્ટિ સુધી વહેવડાવે છે. આથી જ સાધુ-સાધ્વી સ્થળ સંતાને- (૧) પરસ્ત્રી ( સ્ત્રીને માટે પરપુરુષ) તરફ પત્તિને બદલે પૂર્ણ બ્રહ્મચર્ય પાલનથી કુદૃષ્ટિથી જવું નહિ. એની સાથે છેડછાડ કે પોતાની સુરક્ષિત અને સંચિત વીર્યશક્તિ દ્વારા નિમ્ન પ્રકારની મજાક – મશ્કરી કરવા નહિ. વિશ્વસંતાનનું જીવન નિર્માણ કરે છે. આની સ્ત્રી-પછી તે વિધવા હોય, રખાત હોય, કમા. સાથોસાથ પંચેન્દ્રિયની વિષયા શક્તિ છોડવા રિકા હોય, વેશ્યા હોય કે અભિનેત્રી હોય-આ માટે પણ પૂર્ણ બ્રહ્મચર્યની સાધના જરૂરી છે. બધાને સમાવેશ પરસ્ત્રીમાં થાય છે આથી જ તેઓ જગતમાં શ્રદ્ધેય અને વિશ્વાસ
(૨) પિતાની સ્ત્રી સાથે પણ અતિભોગ કરવો પાત્ર બની રહે છે.
નહિ. ઓછામાં ઓછું પર્વ, તિથિના દિવસે એ આજે સાધુવર્ગમાં શીલપાલનની બાબતમાં બ્રહ્મચર્યનું પાલન કરવું. વળી સ્ત્રી સગર્ભા હોય શિથિલતા નજરે પડે છે. આમાં ઊંડા ઊતરીને ત્યારે, બાળક સ્તનપાન કરતું હોય ત્યાં સુધી જોઈએ તે એનું મૂળ કારણ એ છે કે ગૃહસ્થા તેમજ માસિક ધર્મ સમયે પણ બ્રહ્મચર્યનું શ્રમમાં પ્રારંભથી જ શીલના દઢ સંસ્કારનું પાલન કરવું. સિંચન કરવામાં આવ્યું હોય નહીં અને પછી સાધુજીવનમાં આવ્યા બાદ ગુરુઓ પાસેથી પણ
(૩) જૈનશાસ્ત્રોમાં વિશેષ ધર્મ-આરાધના શીલપાલનની તાલીમ મળી હતી નથી. ભારે માટે છ અઠ્ઠાઇએ (આઠ આઠ દિવસના છ ) અને પાચનમાં કઠિન એવાં જસી ખાનપાન, નિયત કરવા માં આવી છે. ત્રણ ચોમાસાની શહેરન દૂષિત વાતાવરણ અને શીલપાલનમાં અષાઢી ( બેસતી ) ચોમાંસી, કારતકી ( ઉઠતી ) શિથિલ ગૃહસ્થોનો સંસગ વગેરે શીલ પાલનની ચૌમાસી અને ફા ગુની હાળી) ચીમાસીની ત્રણ. શિથિલતાનું કારણ બને છે.
બે નવપદ આરાધના માટે ચૈત્ર અને અસે
મહિનાની આયંબિલની અ ળી, તેમ જ એક શ્રાવકે માં બે પ્રકારના શીલવ્રતધારી નજરે
પર્યુષણ પર્વના – આ રીતે વર્ષમાં છ અઠ્ઠાઈ પડે છે. કેટલાક શ્રાવકે મોટી ઉંમરે પતિ કે
આ વે છે. આ સમયે ભાગ્યશાળી સહથે પત્નીમાંથી કેઈ એકનું અવસાન થતા ગૃહસ્થ
અચૂક બ્રહ્મચર્યનું પાલન કરે છે. આવી જ રીતે જીવનમાં રહીને પૂર્ણ બ્રહ્મચર્યા (શીલ પાલન )ની ગતિ
મહિનાના બે પક્ષોની બ ૨ પર્વ તિથીએ જેમાં પ્રતિજ્ઞા લે છે. કેટલાંક ભાઈઓ અને બહેને
બીજ, પાંચમ, આઠમ, એકાદશી. ચતુર્દશી, ગૃહસ્થજીવનમાં જ આજીવન બ્રહ્મચ નું વ્રત
પૂર્ણિમા તથા અમાવાસ્યાને સમાવેશ થાય છે. ધારણ કરીને સેવાકાર્યમાં પે તાનું જીવન વ્યતીત
ત્યારે પણ ઘણા જીવનસાધકે બ્રહ્મચર્ય પાલનના કરે છે. આવી વ્યક્તિઓ બહુ વિરલ હોય છે.
પ્રયત્ન કરે છેઆ રીતે વર્ષમાં ૧૪૪ દિવસ મિટાભાગનાં તે આવા કડકછાયા પંથ પર પગ
બ્રહ્મચર્ય પાલન માટે કાર્યશીલ થવું. એનો અર્થ મૂકતાં નથી.
જ એ કે વર્ષના કુલ છ મહિના જેટલે સમય ગૃહસ્થજીવનમાં શીલવાન બનવા માટે સ્વ- બ્રહ્મચર્ય પાલન કરી શકાય.
૧૨].
[ આમાનદ-પ્રકાશ