Atmanand Prakash Pustak 075 Ank 10 11

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 5

સ્યાદ્વાદ જ અમૃતવાદ
લેખક : પં. શ્રી પૂર્ણાનંદવિજયજી મહારાજ (કુમારશ્રમણ)
દેવાધિદેવ ભગવાન મહાવીર સ્વામીને કેવળ પ્રસારિત કરવાને સુંદર અવસર મને મળશે. જ્ઞાન પ્રાપ્ત થયા પછી પણ તે સમયના પાંડિત્ય જીવનમાં રહેલી ખાટી મહરાકાંક્ષા જ માનવને ગર્વિષ્ઠ પંડિત-મહાપંડિત વાદવિવાદ, જલ્પ, સીધા રસ્તે આવવા દેતી નથી તે પિતે જાણે છલ, હેત્વાભાસ અને વિતંડાવાદ વડે એક- છે કે મહાવીરના ચરણોમાં દેશના અફાટ્ય બીજાને પરાસ્ત કરવામાં પોતાના જીવનને વિદ્વાનોએ પણ માથા ઝુકાવીને તેમનું શરણ સમાપ્ત કરતા હતાં. તે ભગવતી સૂત્રના ૧૮માં સ્વીકાર્યું છે. તેમ છતાં પણ મિથ્યા પ્રતિષ્ઠાશતકના દશમાં ઉદ્દેશાથી કાંઈક જાણીએ. આકાંક્ષા જે સૂક્ષ્માતિસૂકમ દુર્ગણે છે, તેને
વિષ પણ કેવો ભયંકર હેાય છે. માણસના જીવનમાં જ્યાં સુધી મિથ્યાત્વના મહાવીર પાસે પિતે નમ્રતાથી આવ્યા છે. તાવની અસર હોય છે ત્યાં સુધી તેનું જીવન,
પણ દશમા ગુણસ્થાનકે રહેલું સાવ અલ્પ વચન અને વ્યવહાર પણ વક જ હોય છે.
માત્રાને કષાય પણ જેમ માનવને નીચે પાડી જેનાથી દેશ તથા સમાજને ભયંકર નુકશાન
શકે છે તેમ છુપાઈને રહેલા જીવનના દુર્ગુણે થવા ઉપરાંત જાતિવાદ અને સંપ્રદાયવાદના
પણ આત્મસ્થાન કરાવી શકતા નથી. વિષચક્ર કાળા નાગની જેમ ફૂંફાડા મારતા હોય છે.
હવે આપણે આ પ્રશ્નોની પાછળ સેમિલને
ક આશય હતો તેને તપાસી લઈએ. ભગવાન મહાવીર સ્વામી સર્વજ્ઞ છે, સર્વ
યદિ પિતાનામાં એકતાને અર્થાત “હ) એક દશ છે, એ બધી દવા જેવી સ્પષ્ટ વાતે
છું,” આવો એકરાર ભગવાન કરી લે છે, હેવા છતાં પણ સોમિલ નામના દ્વિજમાં
| હિજમાં શ્રોત્ર આદિ વિજ્ઞાન અને અવયવોમાં રહેલ યદ્યપિ જિજ્ઞાસા હોઈ શકે છે, તે પણ જે
અનેકત્વને સિદ્ધ કરી મહાવીરના એકત્વનું
. જિજ્ઞાસામાં વક્રતા હોય ત્યાં માનવીના જીવન ખંડન હું બરાબર કરી શકીશ. કવનની શી દશા ?
નિરુત્તર થયેલા મહાવીર યદિ કહેશે કે સમવસરણમાં પ્રભુની સન્મુખ રહેલે બહુ બે છું.” તે પ્રથમ કહેલાં એકત્વવાદ સોમિલ પૂછે છે કે, “હે પ્રભો ! આપ એક સાથે વિરોધ બતાવીને પણ તેમને બેલતાં છે? આપ બે છે? અક્ષય છે? અવ્યય છે ? બધ કરીશ. તથા અનેક ભૂત, ભાવિ અને વર્તમાન પર્યાય- “હે અક્ષય-અવિનાશી છું” તે તેમને વાળા છે ?”
પૂછીશ કે અત્યાર સુધી તમે અનંત વાર જમ્યા આ પ્રશ્નો પૂછવા આશય સોમિલ દ્વિજનો અને મર્યા છે. તે પછી તમે અક્ષય કે અવિ. આ હો : યદિ ભગવાન મહાવીરસ્વામી નાશી કઈ રીતના ? મારા પ્રશ્નોનો ઉત્તર રીતસર ન આપી શક્યાં પિતાના મૂળ સ્વભાવને ત્યાગ ન કર્યો તે તેમને નિત્તર કરીને સર્વત્ર મારી ખ્યાતિ હેય તે કોઈ પણ અવ્યય હેતું નથી. ઓગસ્ટ-સપ્ટેમ્બર ૧૯૭૮
૧૬૭