________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
પ્રભુ મહાવીરના નિર્વાણ સમયના પ્રાચીન તીર્થં
લેખક-શ્રી જય'તિલાલ એમ. શાહુ
અંતિમ દેશના સ્થળે હાલ એક નાના સ્તુપ છે જ્યાં કુઈ છે. ગામમાં ભવ્ય ચૌમુખજીનું દેરાસર છે. પાવા અને પુરી એ ગામ છે. વચ્ચે એક માઇથેહુલનું અંતર છે. જલદિરના જીર્ણોદ્ધાર વખતે પાયામાંથી ભારે ઇંટો નીકળેલ પર્યંના દિવસે આજે પણ અહિ પાદુકાપર શુદ્ધ હીરાની લાખે રૂ।.ની આંગી ચડે છે. બાજુમાં ગૌતમસ્વામી, સુધર્યાં સ્વામીની પાદુકા છે. અહિં જળ મ દિ ૨માં મોટા સર્પો છે જે પુત્ર ને ઘાટ પર હેાવા ગાળી નાખે છે. છતાં કાઇને કરડતા નથી, લોકો સપને લેટની
ભારત એ તી ભૂમિ છે. તેમાં અસખ્શ તીર્થો આવેલ છે. જેમા ચરમ તીર્થપતિ પ્રભુ મહાવીર સ્વામીના તીર્થા વિષે આજથી ૩૫ વર્ષ પહેલા પુ. જ્ઞાનવિજયજી મ. એ સંશાધન કરેલ તેના આધારે કેટલીક માહિતિ રજુ કરૂ છુ.
અતિ પ્રાર્થીન તીર્થં-તક્ષશિલા, મથુરા, અજારા, શ ́ખેશ્વરજી, જગન્નાથપુરી વિ. વીર સ્વામી પડેલાંના તીર્યાં છે.
મહા
અર્વાચીન તીર્થા-ક્ષત્રીયકુંડ, રૂજુવાલુકા, મુ ડસ્થલ, નાંક્રિયા વિ. અર્વાચીન તાથી છે. રૂજુવાલુકામાં પ્રભુને કેવળજ્ઞાન થયેલ જ્યારે આબુ તળેટીમાં ખરેડીથી ૪ માઈલ દૂર મુડસ્થળમાં દીક્ષા લીધા બાદ ૬ઠ્ઠા વર્ષે પ્રભુએ પગલા કર્યા હતા. જ્યાં રાજા પુણ્યપાલે પ્રભુને સ્વપ્નનુ ફળ પૂછેલ ને ત્યાં મદિર બાંધાવેલ જેના છેલ્લા જીર્ણોદ્ધાર સ. ૧૪૨૬માં થયેલ જે હાલ ખંડિત અવરથામાં છે. નાંદિયા એ પ્રભુજીનુ વિહાર ભૂમીનુ સ્થળ છે.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
પાવાપુરી-ઢીવાળીના દિને પ્રભુના પાર્થિવ દેડને દેવાએ અગ્નિદાહ દીધું. બાદ દાઢાદિક લઇ ગયા પણ પવિત્ર અસ્થિ લેવા લેાકાએ એવી પડાપડી કરી કે ત્યાં મેટા ખાડા ગયા જ્યાં હાલ જલમ'દિર ઉભું' છે. પ્રભુના બધુ નંદિવર્ધને દેવવિમાન જેવુ મંદિર અને ક્રૂતુ ૮૪ વીઘનું તળાવ બંધાવ્યું. આજ સ્થળે નિર્વાણ પૂર્વે પ્રભુજીએ ઇંદ્રભૂત આદિ ૧૧ ગણધરા બનાવેલ જેમણે દ્વાદશાંગી રચેલ.
માર્ચ, ૧૯૭૭
વૈભારગીરી-ઈંદ્રભુતિ આદિ ૧૧ ગણધરા અહિં નીર્વાણ પામ્યા છે. પ્રભુના નિર્વાણ પછી ગૌતમ સ્વામી ૧૨ વર્ષે' અને સુધર્માસ્વામી ૨૦ વર્ષે નિર્વાણુ પામ્યા છે જેની દેરીએ અહિં છે. ખૂબ જ નયન રમ્ય અને પ્રાચીન આ તીથ છે.
ભદ્રેશ્વર અહિં પાર્શ્વનાથની મૂર્તિ છે તે સુધર્મા સ્વામીએ પ્રતિષ્ઠિત કરેલ છે. વીર સ. ૨૩ની સાલમાં સંપ્રતી કાળની ભવ્ય મૂર્તિની પ્રતિષ્ઠા થયેલ. પછી મંદિર જીણુ થતાં મૂર્તિ એક બાવાના હાથમાં ગઈ. ઈ. સ. ૧૬૬૨ના જીર્ણોદ્ધાર વખતે ખાવાએ તે મૂર્તિ ન આપતાં પડીસ'.૬૨૨માં 'જન થયેલ વિરપ્રભુની મૂર્તિ અહિં પધરાવેલ અને પાછળથી બાવાએ પા નાથની મૂર્તિ આપતા હાલ તે હું પાછળની ભમતીમાં છે. છેલ્લે ૧૯૩૯ મહા શુઃ ૧૦ના મીડીબાઇએ જીહાર કરાવેલ છે. ૪૫૦-૩૦૦ના કંપાઉંડમાં ૧૫૦-૮૦-૩૮ના માપના મ`દિરમાં
For Private And Personal Use Only
: ૧૪૫
