________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
પૈઠે પ્રેમથી રાખ્યા, બદલામાં મને દગલબાજીના ઢાંઢા ચુભાવવા તૈયાર થયા છે. મારા પુત્ર સાથે આવું છળકપટ ! જો અત્યારે હું રાજમાં હાત તા, એકેએક મંત્રીને સીધા દોર કરીએ
નાખત.
મુનિ પ્રસન્નચંદ્ર આ વિચારના સાગરમાં વધુને વધુ ઊંડે ઉતરવા લાગ્યા. બહાર શાંતિ, અંદર તેાફાન. બહાર તપ, દર સંતાપ. વેશ મુનિના રહ્યો પણ વેદના રાજાની થવા લાગી. પછી તે પેાતાને રાજાના રૂપમાં જોતા પ્રસન્નચંદ્ર મનોમન મંત્રીઓ સાથે યુદ્ધ કરવા થનગની રહ્યાં.
આ સમયે પ્રસન્નચંદ્રના આકરા તપથી પ્રભાવિત થયેલા મહારાજ શ્રેણિકે ભગવાન મહાવીરને પૂછ્યું, “ ભગવન્! અત્યારે પ્રસન્નચંદ્ર ધ્યાનની પરાકેટિએ છે. કદાચ આ સમયે તેમનું મૃત્યુ થાય તે કેવી ગતિ થાય ? ”
27
ભગવાને કહ્યું, “ સાતમી નરકમાં જાય. ભગવાનના ઉત્તરથી શ્રેણિક વિચારમાં પડી ગયા. અરે ! સાધુને નરકની ગતિ હાય જ નહિ. પછી પ્રસન્નચંદ્ર મુનિની આવી દશા થાય જ કેવી રીતે ? શ્રેણિકે માન્યું કે કદાચ પ્રભુ એમની વાતને બરાબર સમજ્યા નહિ હોય. ચેાડા સમય બાદ ફરી શ્રેણિકે ભગવાનને એ જ પ્રશ્ન કર્યાં, “ હે પ્રભુ ! આ પ્રસન્નચદ્ર મુનિના અત્યારે દેહાંત થાય તા તેઓ કઈ ગતિ પામે ? ”
ભગવાને કહ્યું, “ઉત્તમાત્તમ દેવગતિને !” શ્રેણિકના આશ્રય'નો પાર ન રહ્યા. એમણે
પૂછ્યું,
* ભગવાન ! માત્ર થોડા જ સમયના અંતરમાં આપે એ તદ્દન ભિન્ન ભિન્ન વાત કરી, એમ કેમ ? ”
""
ભગવાને ઉત્તર આપ્યા, “ રાજન્! પ્રથમ
માર્ચ ૧૯૫૨મ
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
વાર તમે પૂછ્યું ત્યારે પ્રસન્નગદ્ર દુર્મુ ખની વાતથી મનમાં ક્રોધથી ધૂંધવાતા હતા. પેાતાના મંત્રીએ પર વેર વાળવા તલસી રહ્યા હતા.
સમયે હૃદયમાં રાજ માટે તુમુલ યુદ્ધ લડી રહેલા પ્રસન્નચ`દ્ર નરકની ગતિ પામે તેમ હતા, પણ પછી તરત જ તે સ્વસ્થ થઈ ગયા પેાતાના ઘેર માનસિક અપરાધના ખ્યાલ આવ્યેા. બસ, પછી પ્રસન્નચંદ્ર પશ્ચાત્તાપ કરવા જ લાગ્યા. હૃદયમાં ઊંડે ઉતરીને પશ્ચાત્તાપ કરવા માંડ્યા. જ્ઞાની પ્રસન્નચન્દ્રે મલિન વિચારાને હૃદયમાંથી હાંકી કઢીને ધ્યાનમાં સ્થિરતા મેળવી. ઉચ્ચ ગતિને ચેાગ્ય બની ગયા. બરાબર આ જ સમયે તમે મને બીજી વાર પ્રશ્ન કર્યો, ને તૈયા મે ઉત્તમોત્તમ દેવગતિ પામશે એમ જણાવ્યું.
',
એવામાં દુંદુભિનાદ સંભળાયા. ભગવાને શ્રેણિકને કહ્યુ, “રાજન ! જુએ! ઉત્કટ પસ્તાવાને કારણે પ્રમન્નચંદ્રને કેવળજ્ઞાન પ્રાપ્ત થયું. થોડી વાર વળી ભગવાને શ્રેણિકને કહ્યું કે મુનિ પ્રસન્નચ'દ્ર માક્ષગતિને પામ્યા છે.
આમ જૈન ધમ બતાવે છે કે માત્ર બાહ્ય તપ કરે કઈ નહીં મળે. જગને જેટલી જરૂર બાહ્ય સ્નાનની છે એથીય વિશેષ જરૂર અતર સ્નાનની છે, જેટલી બાહ્ય સમૃદ્ધિની છે એથી ય વધુ અંતરના સદ્ગુણ્ણાની છે. અતરના મેલ જ્યાં લગી ધાવાશે નહીં ત્યાં સુધી સઘળુ
એળે જશે. જે તપ કરે છે તે નમ્ર બને છે. જે તપ કરે છે તે ત્યાગી બને છે. મેાટાઇ, નિ ળતા અને માનની લાગણીથી એ કેટલાય જોજન દૂર હાય છે. સાચું તપ કરનારની એક ક્ષતિ તેની ગતિ કેવી કરે છે તે પ્રસન્નચંદ્ર મુનિના દૃષ્ટાંતમાં જોવા મળશે,
ભગવાન મહાવીરની એ વાણી યાદ કરીએ. “ બગલી ઈંડામાંથી જન્મે છે. ઈંડા બગલીમાંથી જન્મે છે, એમ તૃષ્ણા મેહની માતા છે. મેહુ તૃષ્ણાના પિતા છે.’’
For Private And Personal Use Only
: ૧૪૯
