________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
કષાયને મેલ તથા મોહને કાદવ સાફ થશે અને જીવનપટ ઉજજ્વલ બનશે ત્યાર પછી સમ્યકૂને રંગ આત્માને લાગતા જીવનધન પવિત્ર-સરળ તથા સ્વચ્છ બનશે અને તેમ થતાં પાપોને- પાપ દ્વારા સર્વથા કે અલ્પાંશે કંટ્રોલમાં લેવા માટે પાંચ અણુવ્રત, ત્રણ ગુણવ્રતને સ્વીકાર કરાશે, ત્યાર પછી જ સર્વથા અશિક્ષિત આત્માને આધ્યાત્મિક જીવનનું શિક્ષણ દેવા માટે ચાર શિક્ષાત્રતાને અપનાવશે. આ પ્રમાણે તે ભાગ્યશાળીનું જીવન ગૃહસ્થ જીવન સંયમની પૂર્વભૂમિકા રૂપ બનવા પામશે.
લગામ વિનાનો ઘડો તથા બ્રેક વિનાની સાઈકલ, મોટર કે ટ્રેન એકવાર નહીં પણ ઘણીવાર ભયજનક બની શકે છે, તેમ સત્ય અને સદાચાર ધર્મના પોષક ત્રત-નિયમ-ઉપનિયમ વિનાને માનવ કઈ કાળ પણ પોતાના ગૃહસ્થાશ્રમને દેવી સંપત્તિને માલિક બનાવી શકે તેમ નથી.
-: ત્રણે આશ્રમોને જીવનદાતા પૃસ્થાશ્રમ :(૧) બ્રહ્મચર્યાશ્રમ –એટલે પિતાના, ભાઈના, કાકા પુત્રે તથા પુત્રીએ ચાહે ગભંગત હાય, સંસારના રટેજ પર આવી ગયેલા હોય, નહીં પરણેલા કે પરણવાની યેગ્યતાવાળા હોય તે બધા બ્રહ્મચર્યાશ્રમી કહેવાય છે.
(૨) વાનપ્રસ્થાશ્રમ—એટલે ઘરમાં કે કુટુંબમાં રહેલા પ્રૌઢ અવસ્થાને પ્રાપ્ત થયેલા કાકા-કાકી, મા-બાપ, વિધવાવેષમાં રહેલી ભાભીઓ, પુત્રી, પુત્રવધુએ, ફઈબા આદિ વાનપ્રસ્થાશ્રમી છે.
(૩) સન્યાસાશ્રમ અર્થાત્ સાધુ-સાધ્વી, યોગી, જતી, તપસ્વી આદિને સમાવેશ આમાં થશે.
ઉપર્યુક્ત ત્રણે આશ્રમમાં વિદ્યમાન વ્યક્તિઓનું ભરણ-પોષણ, શિક્ષણ, વસ્ત્ર, ઔષધ આદિને ભાર ગૃહસ્થાશ્રમી ઉપર જ રહેલું હોવાથી તેમને પિતાને વ્યવહાર, વ્યાપાર, રહેણીકરણી, ખાનપાન, વસ્ત્રપરિધાન આદિ બધી ક્રિયાઓમાં સત્યતા, પ્રમાણિકતા, વિવેકિતા, દયાલતા, ધાર્મિકતા, શિયળ સંપન્નતા આદિ સદ્ગુણોને વાસ સર્વથા અનિવાર્ય છે. કેમ કે ગૃહસ્થાશ્રમની ખાટી–ખરી અસર ત્રણે આશ્રમે ઉપર પડ્યા વિના રહેવાની નથી.
મા બાપ કે વડીલ તરીકે ભાઈ ભાભી યદિ દુરાચારી, અસત્યવાદી અને ગર્ભધારણ થયા પછી પણ વ્યભિચારક, ગંદી ચેષ્ટા, ગંદો વ્યવહાર રાખનારા હોય તથા સર્વથા નાની ઉમ્રમાં રહેલા બાલુડાઓની હાજરીમાં પણ માબાપોની ગંદી મશ્કરી, દુરાચારી ચેષ્ટા કે ભેગવિલા માટે નિર્ણત કરેલા ગંદા સંકેતા યદિ વડીલે છેડી શકતા નથી. તે તેના ઘરમાં જબૂસ્વામી, વસ્તુપાલ-તેજપાલ, ચંદનબાળા, રાજમતી જેવા પુત્ર કેઈ કાળે પણ જન્મ લઈ શકતા નથી માટે તેમના માંડેલા ગૃહસ્થાશ્રમના ફળ તરીકે રાવણ, દુર્યોધન, શૂર્પણખા, ધવલ શેઠ, મમ્મણ શેઠ જેવા સંતને જ ભાગ્યમાં શેષ રહે છે. પરિણામે તેવા ગૃહસ્થ પોતાના માટે, કુટુંબ માટે ગામ કે સમાજને માટે છેવટે દેશને માટે પણ અત્યંત નાશક જ રહેવા પામશે. અને તેમને ત્યાં રહેલા વાનપ્રસ્થીઓ કલેશ, કંકાસ, વૈર, વિરોધ તથા આર્તધ્યાન કે રૌદ્રધ્યાનમાં જ રીબાઈને જીવન પૂર્ણ કરશે. તથા તેમના ઘરનું અનાજ, માર્ચ, ૧૯૭૭
: ૧૬૧
For Private And Personal Use Only
