________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
(૧) ઉપાધ્યાય યશોવિજયજી મહારાજ કાશીથી દક્ષિણામાં આપી, ગુરુ શિષ્યનો પ્રભાવ જોઈને રાજી અભ્યાસ પૂરો કરીને તાજા જ પાછા આવ્યા હતા. થયા અને શિષ્ય ગુરુના ઋણમાંથી ને ખુશી થયા. ઉપાશ્રયમાં સાંજનું પ્રતિક્રમણ (દિવસનાં પાપથી શુદ્ધ થવા માટેની ક્ષમાપ્રાર્થના) ચાલતું હતું. ગુરુદેવે સજઝાય,
(૩) ત્રીજો પ્રસંગ છે, યશવિજયજી મહારાજના મહાપુરુષોનાં ચરિત્ર વર્ણવતું ભજન-બોલવાનું શરૂ
અને અવધૂત જેવા સાધુ આનન્દઘનજીના સમાગમન. કર્યું, ત્યારે કેટલાક શ્રાવકેએ સૂચવ્યું કે, કાશીથી
એકવાર ઉપાધ્યાયજી આનંદધનને મળવાની ઈચ્છાથી ભણીને આવેલા મહારાજ સજઝાય બેલે તો સાર. વિહાર કરતા આબુ તરફ જતા હતા. માર્ગમાં એક પણ તે વખતે કારણવશાત યશોવિજયજીએ સઝાય
ગામના ઉપાશ્રયમાં વ્યાખ્યાન આપતા હતા, સાધુ બોલવાની ના કહી, એટલે એક શ્રાવક બોલી ઉો. સંન્યાસી, શ્રમણ-વતિ, શ્રાવક-શ્રાવિકા વગેરે આખા * તે કાશીમાં બાર વર્ષ રહીને શું વાસ કયું ?”
ગામના માણસે એકાગ્ર ચિર એમનું વ્યાખ્યા સાંભળતા
હતા. એમને મળવાની ઇચ્છાથી આનન્દષનજી :ણ યશવિજયજી એ વખતે મૌન રહ્યા. બીજે દિવસે સજઝાય બોલવાને પ્રસંગ આવતાં ગર ન આજ્ઞા માગીને તેમણે
આવીને બેઠા હતા, ઉપાધ્યાયજી મહારાજ તે આધ્યાત્મિક સ્વરચિત સજાય બલવાનું શરૂ કર્યું. એ સજઝાય
વિષય ઉપર વેગથી પ્રભાવશાળી વ્યાખ્યાન આપી રહ્યા એટલી તે લાંબી ચાલી કે, શ્રાવકે અકળાઈ ગયા.
હતા. આખી સભા તલ્લીન બની હતી. પશુ યશોવિજયજીએ આગલે દિવસે ઘાસ કાપવાને ટોણો મારનાર શ્રાવક જોયું કે એક વૃદ્ધ સાધુ આ બધાથી અલિપ્ત થઈને કંટાળીને બોલી ઊઠ્યો, “આ સજઝાય કોણ જાણે ક્યાં બેઠેલા છે, તેથી વ્યાખ્યાનાને પૂછપરછ કરતાં ખબર સુધી ચાલશે?” એટલે તરત જ મહારાજે કહ્યું કે, પડી કે આ વૃદ્ધ સાધુ તે આનંદધનજી છે. એટલે કાશીમાં બાર વર્ષ સુધી ઘાસ વાઢયું છે તેના પળા એમણે આનન્દઘનજીને જે વિષય ઊપર પોતે પ્રવચન બાંધું છું. તે વાર તો લાગે જ ને ? પરિણામે ટોણો કર્યું હતું તે જ વિષય ઉપર વધુ વિવેચન કરવા વિનંતી મારનારે ભૂલનો સ્વીકાર કરી તેમની માફી માગી.
કરી અને અતિ આગ્રહને વશ થઈ આનન્દઘનજીએ ત્રણ
કલાક સુધી આત્મિક જ્ઞાન ઉપર વિવેચન કરી આખી ' (૨) બીજો પ્રસંગ છે, ઉપાધ્યાયજી મહારાજ સભાને સાત્વિક સુખમાં ગરકાવ કરી દીધી. બસ ત્યારથી ખંભાતના ઉપાશ્રયમાં વ્યાખ્યાન આપતા હતા એ સમયને. આ મહાવિદ્વાનની જીવનચર્યા ફરી ગઈ, તેઓ વિદ્વાન ત્યાં એમના કાશીના વૃદ્ધ વિદ્યાગુરૂ ભટ્ટાચાર્યજી આવીને તે હતા જ પણ હવે વાસ્તવિક આત્મદષ્ટાથયા પરમાત્માનું બેઠા. તરતજ વ્યાખ્યાનની પાટ ઉપરથી એમણે ગુરુશ્રીને દર્શન કરનારા થયા એમના શબ્દોમાં કહીએ તે પૂજ્યભાવથી નમસ્કાર કર્યો. આ જોતાં રોતાવૃન્દ ચકિત થઈ ગયું કે આ વૃદ્ધ કોણ હશે કે જેમને આપણા આનંદઘનકે સંગ સુજસ હી મિલે, વિદ્વાન અને પૂજ્ય ગુરુદેવ પણ વંદન કરે છે. તા
જબ, તબ આનંદસમ ભર્યો સુજસ; એની જિજ્ઞાસા જોઈને યશોવિજયજી મહારાજે સમજાવ્યું
પારસ સંગ લેહા જે ફરસત. કે, આ એજ મહાપુરુષ છે, જેમને ત્યાં રહીને મેં કાશીમાં ન્યાયશાસ્ત્ર, તર્કશાસ્ત્ર, વ્યાકરણ વગેરેને
કે ચ ન હો તે હી તા કે ક સ. અભ્યાસ કર્યો છે. હું એમને અત્યંત ઋણી છું. તમારે
જયારે યશવિજયજીને આનન્દષનો સંગ મળે એમને યથાયોગ્ય સત્કાર કરવો જોઈએ. આ કહેતાં જ ત્યારે યશવિજયજી આનન્દઘન સમાન થયા, જેમ જે ખંભાતને શ્રી સંઘે તરત જ સાથી સીત્તોર હજાર લે પારસમણિનો સ્પર્શ કરે તે તેનું કસવાળુ કંચન રૂપિયાની મોટી રકમ ભેગી કરીને એમના બ્રાહ્મણ ગુરુને બની જાય છે તેમ. અને ત્યારથી એમની કૃતિઓમાં અદશ્ય
૧૦૪
માત્માનંદ પકાશ
For Private And Personal Use Only