________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
આ જ્ઞાંકિત વધે મા ન.
લેખકઃ ઝવેરભાઈ બી શેઠ બી. એ. (લીબલ) ભગવાન મહાવીર ત્રિશલા માતાના ઉદરમાં હતા ત્યે તેમને કેટલો અભાવ? માતા-પિતા પ્રત્યે ત્યારે તેમને વિચાર આવ્યો કે પિતાના હલન ચલનથી તેમને કેટલો પ્રેમ? માતા-વિતા પ્રત્યેનું તેમનું કેટલું માતાને દુઃખ ઉત્પન્ન થતું હશે. તેથી તેમણે તે ક્રિયા આજ્ઞાંકિતપણું.? બંધ કરી એથી તો ત્રિશલા માતાને ઉલટી અસર થઈ. માતા પિતા સ્વર્ગવાસી બન્યા ત્યારે દીક્ષા લેવા તેમને થયું કે મારો ગર્ભ હલતે-ચલતો બંધ થઈ માટે તેમણે તેમના વડિલબંધુ નદીવર્ધન પાસે પ્રસ્તાવ ગયો છે માટે જરૂર તેને કોઈ હરી ગયું લાગે છે. મૂકશે. પરંતુ મોટાભાઈએ કહ્યું, “માતા-પિતાના અવપારાવાર કપાત કરતાં ત્રિશલા માત! મૂર્શિત થઈ જાય સાનનું દ ખ હજી વિસરાયું નથી ત્યાં તમે પણ દીક્ષા છે. ત્યારે ભગવાન મહાવીરને ખ્યાલ આવ્યો કે તે લઈને વિયોગ ઉત્પન્ન કરશે? માતાને સુખ ઉપજાવવા માટે જે કાર્ય કર્યું તે તે
- ત્યારે તેમણે બે વરસ પછી દીક્ષા લેવી એવું નક્કી દુઃખકર બન્યું. તેથી તેમણે હલનચલનની ક્રિયા પુનઃ,
કર્યું, તેથી તેમના વડિલબંધુને શાતા વળી. શરૂ કરી દીધી. ત્યારે જ માતા ત્રિશલાને જ વળી.
માત્ર માતાપિતા પ્રત્યે જ નહીં પરંતુ પોતાના જ ગર્ભમાં રહે રહે પણ માતાને સુખ અને સગવડ
બધુ પ્રચે પણ કેવો આદરભાવ તેઓ ધરાવતા હતા, આપવાની ભગવાનની કેટલી ઉદાત ભાવના
મોટાભાદને દુઃખ ન થાય તેની સંપૂર્ણ કાળજી રાખતા - ભગવાન મહાવીરના જન્મ પછી રાજ્યમાં સાવત્રિક હતા તેની ઉપરના દષ્ટાંતથી આપણને પ્રતીતિ થશે. વૃદ્ધિ અને વિકાસ થવા લાગ્યા તેથી તેમનું નામ વર્ધમાન ભગવાન મહાવીરના આવા સદગુરોનું વર્ણન કરતાં રાખવામાં આવ્યું હતું.
' કરતાં મને લક્ષ્મણજી યાદ આવી જાય છે. વર્ધમાનને શાળાએ બેસાડવામાં આવ્યા ત્યારે પણ શ્રી રામચંદ્રજીને ચૌદ વરસ વનવાસ મળ્યો હતો તેઓ અનંત જ્ઞાનના ધણી હતા, એ તાં તેમણે કદી તેમની સાથે સીતાજી તે એક સતી તરીકે પતિની સાથે પિતાના જ્ઞાનનું અભિમાન કરીને ગુરુનું અપમાન કર્યું છાયારૂપે ગયા. પરંતુ લમણુજીને તેમની સાથે નથી. તેમણે સદા સર્વદા ગુરુને વિનય કર્યો અને શિષ્યની જવાની કશી જરૂર નહોતી. એ છતાં ભાઈ-ભાભીની ગુરુ પ્રત્યેની કેવી ફરજ હેવી જોઈએ, શિષ્યનું ગુરુ સેવા કરવા ખાતર જ તેઓ પણ શ્રી રામચંદ્રજી અને પ્રત્યેનું કેવું વર્તન હોવું જોઈએ તે પિતાના સદ્વર્તનથી સીતાજી સાથે વનમાં ગયા અને તે પણ પોતાની નવબતાવી આપીને બેનમૂત દાખલે રજુ કર્યો છે. ગુરુ પરિણિત પત્ની ઉર્મિલાને છોડીને. લક્ષ્મણજીનો મા પ્રત્યે તેમણે જે બહુમાન દાખવ્યું તે આ યુગમાં ખાસ મહાન ત્યાગ ગણાય, અનુકરણીય છે.
વનમાંથી રાવણ સીતાજીનું હરણ કરી જાય છે તે ભગવાન મહાવીરને સંસારીપણામાંથી દીક્ષા બિન સર્વવિદિત છે. વિમાનમાંથી સીતાજીએ પિતાના આ અંગીકાર કરવાની હતી, ત્યારે પણ તેમણે માતાપિતાને અલંકારો નીચે કથા કે જેથી હતા તેની નિશાની ઉપરથી દુખ ન થાય એટલા ખાતર તેમની હયાતીમાં પ્રત્રજ્યા સીતાજીને કયે ભાગે લઈ જવામાં આવ્યા છે તેને ન સ્વીકારવી એ દ્રઢ નિર્ધાર કર્યો હતે માતા-પિતા ખ્યાલ રામ-લક્ષ્મણને આવે.
૧૦૭
આમાનદ પ્રકાશ
For Private And Personal Use Only
