________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ઉપાધ્યાય યાવિજયજી મહારાજ
લેખક : ડૉ. ઉપેન્દ્રરાય જયચંદભાઈ સંડેસરા
પરમાત્માની કૃપાથી, આ પુણ્યભૂમિ હિંદુસ્તાને પ્રાચીન ગુજરાતમાં આવ્યા પછી તેમના ચારિત્ર્ય અને વિદ્યાર્થી કાળથી અનેક સંતો, મહાત્માઓ અને વિદ્વાનોની અંજાઈને તે વખતના અમદાવાદના સુબા મહાબતખાને પરંપરાથી સમૃદ્ધ થતું રહ્યું છે. આ સંતો ગમે તે પણ તેમને ભવ્ય સરકાર કરે છે. આમ છતાં તેમણે ધર્મસંપ્રદાયમાં થયા છે, પણ જ્ઞાન, ભક્ત, ચારિત્ર્ય, તે માનથી ફુલાયા વિના આખું જીવન વિદ્યા અને પરોપકાર અને સમાજથી ગંગાની પવિત્ર ધારાની જેમ પરમાત્માની ઉપાસનામાં ગાળ્યું. તેમણે લગભગ ૩૦૦ તેમણે આ ભૂમિને સતત પાવન કરી છે, અને હજાર જેટલા ગ્રંથો રચ્યા છે, જેમાં તેમની વિદત્તા, નિર્ભયતા વર્ષથી તેઓ ભારતની જ્ઞાન, સંસ્કાર, પ્રેમ તથા અને ભક્તિ દેખાઈ આવે છે. સગુણની ફુલવાડીઓને જતનથી મધમધતી રાખી રહ્યા છે.
ઉત્તર ગુજરાતમાં મહેસાણું પાસે કનેડા ગામને આ પણ દેશની આવી જ્ઞાન-સગુણની ફુલવાડીને
વતની જશવંત નાનપણથી જ મહાબુદ્ધિશાળી હતે. મધમધતી કરનાર જૈન સંત અને વિદ્વાન, ઉપાધ્યાય
પિતા નાની વય હતી ત્યારે જ સ્વર્ગવાસી થયેલા પણ શવિજયજી આવા જ એક મહાપુરુષ હતા. જૈન
સંસ્કારી, ધર્મપ્રેમી અને સદાચારી માતા સૌભાગ્યદેવીની સમાજમાં મહાન આચાર્ય હરિભદ્રસૂરિ એક અને અજોડ
છાયા નીચે તેઓ ઉછર્યા. માતાએ “ભક્તામર સ્તોત્રમ્ છે. તેમના પછી લગભગ એક હજાર વર્ષના લાબા સાંભળ્યા વિના અન્નપાણી ન લેવાની પ્રતિજ્ઞા કરેલી, ગાળા પછી આ મહાન તિર્ધર થયા; તેમણે જૈન
ત્યારે સાત વર્ષને જશવંત માતાની સાથે ઉપાશ્રય સમાજમાં અને તે દ્વારા ભારતીય જનસમાજમાં સ
જતે, ત્યાં માતાને ગુરુ “ભક્તામર રત્ર” સંભળાવતા વિદ્યાને પ્રકાશ રેલાવ્યો, પણ તેમના સમયના જૈનસંઘે
તે તેમને યાદ રહી ગયેલું. એક વખત વરસાદની હેલીમાં તેમને એગ્ય રીતે પીછાન્યા નહિ, અને આ મહાત્માને માતાને ત્રણ દિવસના નિર્જળા ઉપવાસ થતાં એથે આચાર્ય પદવી આપી નહિ, તે આશ્ચર્ય સાથે ભારે
દિવસે આ એકડો ઘૂંટતાં પણ નહિ શીખેલા બાળક ખેદની બીના લાગે છે. તેમણે બાર-પંદર વર્ષની નાની જશવંતે “ભક્તામર' સંભળાવી માને પારણું કરાવેલું. હંમરે સાધુ થયા પછી, ઓગણીસ વર્ષની ઉંમર સુધી એવી તો એમની તીવ્ર સ્મરણશક્તિ હતી. આ જાણુમાં જૈન શાસ્ત્રોનું અધ્યયન કર્યું, પછી કાશી જઇને થે
આવતા ગુરુ મુનિરાજ નયવિજયજીએ બાળકની માંગણી દર્શનને ઊંડો અભ્યાસ કર્યો, અને ન્યાયદર્શનને ખાસ
કરતાં સૌભાગ્યદેવીએ બાળક તેમને અર્પણ કર્યો અને અભ્યાસ કરી તેઓ ન્યાયાચાર્ય થયા. ત્યાંના પંડિતોને
તેઓ સંવત ૧૯૮૮માં જશવંત મટીને યશોવિજયજી થયા. વાદવિવાદ કરી હરાવવા આવેલા એક વિદ્વાન સંન્યાસીને જેમણે પરાજય આપતાં. કાશીની પંડિતસભાએ તેમનું એમના જીવનના કેટલાક પ્રસંગે અહીં જોઈએ.
ન્યાયવિશારદ'ની પદવી આપી બહુમાન કર્યું. ત્યાંથી તેમાંથી એમની મહત્તાને ડેક ખ્યાલ આવશે.
ઉપાધ્યાય થવિજય રામજીહજા.
૧૦૩
For Private And Personal Use Only
