Atmanand Prakash Pustak 052 Ank 11

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 5

શ્રી હેમચંદ્રાચાર્યનું વિદ્વાન શિષ્યવૃન્દ
૧૬૭ શાસ્ત્રને પ્રાઢ ગ્રંથ નાટ્યર્પણ પણ સટીક અને કુમારપાલપ્રતિબંધના કર્તા શ્રી સોમપ્રભસૂરિ) ન્યાયને સુંદર ગ્રંથ દ્રવ્યાલંકાર સટીક પત્ત લખે છે કે-આ મહા “ કુમારપાલપ્રતિબંધ તેમણે બનાવ્યા છે.
પુસ્તક શ્રી હેમચંદ્રાચાર્યજીના શિષ્યોએ સાંભળ્યું છે – એક માધ્યદર્પણ ગ્રંથે જ તેમને કીર્તિ અમર “શ્રીદેમવૃત્તિવાનદં , કરી છે. આ ગ્રંથમાં તેમણે લગભગ ચુમ્માલીશ
__ श्रीमहेन्द्रमुनिपैः श्रुतमेतत्નાટ્ય ગ્રંથનાં અવતરણો આપ્યાં છે. તેમના નાટકો વર્તમાનકુળવંદfખ્યામ, એટલાં રસિક અને આનંદજનક હતાં કે તેમની
સમઢિતશાસ્ત્રદ્ર વિદ્યમાનતામાં જ તે ભજવાતાં હશે એમ લાગે છે.
મહેસૂરિ અ પૂર્વ મૃત્યુ– આ મહાન્ વિદ્વાન્ ઉત્તમ સાધુ અને સમર્થ
તેમણે પોતાના ગુરુએ બતાવેલા અનેકાથસૂરિપંગનું મૃત્યુ બહુ જ કરુણ અને છતાંય અપૂર્વ
સંગ્રહ કાશની ઉપર “ અનેકાથકૌરવાકર હતું. ગુરુદેવના સ્વર્નવાસ પછી અને મહારાજ કુમાર
કૌમુદી' નામની સુંદર ટીકા રચી છે. અનેકાર્થ પાલના સ્વર્ગવાસ પછી અજયપાલ ગાદીએ આવ્યો
સંગ્રહની ટીકા રચવાને વિચાર શ્રી હેમચંદ્રાચાર્ય અને હ. તે બહુ ક્રૂર, ઈર્ષાળુ અને ધમપી હતી. કુમાર
હશે અને તેને વિચારણા કરી રહેલા ; વિચારણા પાલના સમયના અગ્રણીઓને ચુંટી ચુંટીને તેણે અમલમાં આવે તે પહેલાં જ તેમને સ્વર્ગવાસ થશે. મરાવ્યા. “બામાં કદિ મંત્રી અને અબડ મંત્રી ગુરુજીની આ ભાવના વિદ્વાન્ શિષ્ય મહેંદ્રસૂરિજીએ પણ છે તેમજ ગુરુની આજ્ઞા માનતાં માનતાં, અને પૂર્ણ કરી, અને ગુના નામથી જ પિત ટીકા અજયપાલની આજ્ઞા ન માનવાથી આવનાર બનાવી. ટીકામાં પિતાની લઘુતા બતાવતાં લખે છે.દુઃખને હસતે મેઢે સહી, ગુરુ આજ્ઞા ખાતર વગુજ્ઞાન દિન, અજયપાલે તપાવેલી ગરમ લેતાની પાટ ઉપર
શ્રીરંદ્રકોઅણસણ કરી મૃત્યુ પામ્યા-પગે ગયા ! ધન્ય છે ગ્રંથે ઘાસૌરાષ્ટ્રરથનનાં, ગુરુ લકત અને ગુરુપયનપ્રેમને આ સંબંધી પ્રબંધ
नास्मादृशां तादृशाम् । ચિંતામણી, કુમારપાલ પ્રબંધ કુમારપાલ ચરિત્ર व्याख्यामस्तथापि અને ચતુશત પ્રબંધમાં સુંદર ઉલ્લેખે ઉપલબ્ધ
__ नाश्चर्यमन्तर्मनस्થાય છે. રામચંદ્રસૂરિજીનું સ્વતંત્ર જીવનચરિત્ર આપતાં
કવી નમ્રતા અને લઘુતા બતાવે છે. ટીકા કર, આ પ્રસંગે વિસ્તારથી જરૂર આપીશ.
પ્રમે દક, લલીત અને મનોહર છે. આ સાથે તેણે ગુણચંદ્રસૂરિ
તેમને પરિચય નથી મલતે . તેમના સંબંધી પણ વિશેષ માહિતી નથી મળી શકતી. નાટ્યદર્પણ અને દ્રવ્યાલંકારમાં રામચંદ્રસૂરિજી વ માનગણિ– સાથે તેઓ હતા અને બને ગુરુબધુએ મલીને આ મહારાજા કુમારપાલે બંધાવેલાં ‘કુમારહાર'ગ્રંથરત્નનું નિમણુ કર્યું છે. આ સિવાય બીજું ની પ્રશસ્તિ કુમારવિહાર પ્રશસ્તિ કાવ્યતા ૮૭ એમનું સાહિત્ય હોવાનો સંભવ તે છે, પરંતુ અત્યારે મા શ્લેક ઉપર સુંદર ટીકા તેમણે લખી છે. પલાં ઉપલબ્ધ નથી,
પિતે જ આ એક કલાકને છ અર્થ કર્યા પર તુ * આ કથા પ્રસિદ્ધ હોવાથી મેં લંબાણથી આ પછી એ જ ગવરે ૧૬ અર્થ પણ કર્યા છે, નથી આપી.
એમના પાંડિત્ય માટે આટલું જ બસ છે.