________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
કૈાશામ્બીની રાણી મૃગાવતી
શ્રીયુત મેાહનલાલ દીપચં ચાકસી
શ'કારૂપી ભૂત—
16
ખરે દુનિયામાં બળીઆના બે ભાગ છે, સાચની કદર જ નથી। એમાં પણ ‘રાજા, વાજા ને વાંદરા, કદી ન રહે પાંસરા ’ એ જનવાયકા ખેાટી તે નથી જ,
કળાકાર એટલે એની કઇ કીંમત જ નહીં ? કળાને વરેલા આત્મા જ સાચા કળાકાર બની શકે છે, એ આ લમડી અને વિલાસમગ્ર રાજવીને કયાંથી સમજાય ? સાચા કળાકાર પોતાના હાથને જરા પણ લાંછન લાગે તેવું ચિત્ર કદી પણ ઘેરો નથી, અને તે જ પ્રમાણે દાતાના સૌનૈયા નિરખી, કે ધનના ઢગલા જોઇ, નથી તે। કળાનું ખૂન થવા દેતા કે નથી તેા એ કળામાં આપનારતી શરમથી અશેાભનીક આલેખન કરતા. ભાટ-ચારણની ખિસ્તાવલી જેવુ એનુ જીવન હાય ! એ સાચા કળાકાર થઇ
શકે જ નહીં.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
પ્રથમ જિનેશ યુગાદિદેવે જેનુ શિક્ષણ પોતાના સંતાનને સ્વમુખે માપ્યું, એ કળાની આજના યુગમાં કેવી વિડંબના પ્રવર્તી રહી છે ! કળાના વ્યવસાયમાં પૂર્વજોના ચાલ્યા આવતા વારસાને પકડી રાખી આજે કેવુ' જીવન હું જીવુઉં છું! મારા ગૃહજીવનમાં આવિકાના એ સાધન પ્રત્યે નસમૂહના દુર્લક્ષ્યથી, દુલ્લિા કુસ્તી કરે તેવી સ્થિતિ પ્રવર્તાતી હોવા છતાં, કાઇકવાર ભૂખે પેટે સુવાને વખત આવ્યા છતાં, કળાદેવીને શરમીંદા બનવુ પડે એ રીતે આલેખન કર્યું, અને નથી તેા એના પ્રત્યેની અથાગ ભક્તિમાં ઊગ્રુપ આવવા દીધી !
અહા ! પણ આજે મારા એ એકનિષ્ઠ જીવનના બદલામાં મને ધ્રુવે શરપાવ પ્રાપ્ત થયા ! મહિના એની મહેનત ઉપર પાણી ફરી વળ્યું! શીર પર વ્યભિચારી જેવુ~સહન ન થઇ શકે તેવુ–દૂષણુ ચેઢયુ',
તે
હેાઇ શકે જ નહિ. ” જો તમે આગ્રહપૂર્ણાંક તેમ જ ઉલ્લાસપૂર્વક મનની અંદર નિર'તર આ પ્રમાણે મનન કરશેા તે! જે તમને વિશ્વમ લાગે છે તે તમે વિસરી જશેા. તે સત્વર અદૃશ્ય થશે અને તમારામાં તથા બીજા લેકેમાં ધણે! ભેદ નથી એમ ખાતરી શ્વાથી તમને ગુમાવેલી આત્મશ્રદ્ધાની પુનઃ પ્રાપ્તિ થશે.
આબુ' ડાય છે અને તેઓના ઉપર એટલા બધા લાંબા કાળ સુધી વિચાર કરવામાં આવ્યા હોય છે. કે તેઓ ખરેખરી હુંય એમ તેઓને લાગે છે. આ ઉપાય આથી તદ્દન વિરુદ્ધ વર્તવામાં એટલે કે પૂછ્યું ગુણાને સ્વીકારવામાં અને કા પણ સ્થૂળતાને વિસારવામાં રહેલો છે. જો તમે ધારતા હો કે તમારા પાતામાં વિલક્ષતા છે તે યથાક્રમ સ્વાભાવિક વિચાર કરવાની ટેવ પડે. હમેશાં એમ જ કહે કેટલીક વખત શરમાળપણુ એક વ્યાધિસમન અને એમ જ વિચાર કરો કે “ મારામાં કશી થ પડે ; પરંતુ તે કલ્પનાસૃષ્ટિમાંથી ઉત્પન્ન થાય વિલક્ષણતા નથી, જે વિલક્ષણતાઓ મારી છે. તેથી મનમાંથી તેને વિચાર કાઢી નાખી તે પ્રગતિને અટકાવે છે તે કાલ્પનિક જ છે. હું વ્યાધિને સુગમતાથી વશ કરી શકાય છે. ‘‘ શરમાળપૂર્ણતાની પ્રતિભૂતિ ... અને તેથી મારા પા તરફ કેાનું લક્ષ પશુ નથી. લે એટલા માનવા પ્રમાણે મારામાં જે અપૂર્ણતાઓ કે બધા સ્વાર્થ પરાયણ છેકે પોતાના ઢંતુએ સાધોમાં સ્કૂલનાઓ રહેલી છે તે ખરેખરી હોઇ અત્યંત પ્રíત્તશીલ રહે છે, જેથી તેઓને શરમાળશકે જ નહિ; કેમકે મારા અસ્તિત્વનું સત્ય પા તરફ જોવાને અવકાશ નથી, '' આવા પ્રકારના ખરેખરું છે. જો મારા વિચારમાં વિષમભાવ-વિધી વિચારને મનમાં સ્થાન આપવાથી શરમ ળનામની ઉત્પત્તિ ન હેાય તા મારી આસપાસ પણાના વ્યાધિના પરાજય કરી શકાય છે. (ચાલુ)
( ૧૭ )૭
For Private And Personal Use Only
