Atmanand Prakash Pustak 049 Ank 01

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 6

નૂતન વર્ષનું મંગળમય વિધાન
પચાસ વર્ષ થયાં તેના અસ્તિત્વને એ જ ઉદ્દેશ છે. તેમજ આત્મસ્વભાવ કે જે અનાદિકાળથી કર્મોથી આવૃત થયેલો છે તેના પ્રકટીકરણના સંસ્કારો લેખકે અને વાચકે આ અમૂલ્ય માનવ જન્મમાં મેળવી શકે તે માટે છે. જેના દર્શનના રાજમાર્ગ–રાજગથી આત્મપ્રકાશ પ્રાપ્ત કરવા માટે શ્રીમદ્ દેવચંદ્રજીએ ઠીક જ કહ્યું છે કે “અપ્રશસ્તતા રે ટાળી પ્રશસ્તતા, કરતાં આશ્રવ નાચેજી; સંવર વાધે રે સાધે નિર્જ, આત્મસ્વભાવ પ્રકાશે.”
સા-પ્રેરણું.
૪૯ની સંજ્ઞા એ દયદ્ભુત છે પણ તે આત્માને ભાવકૃત ઉત્પન્ન કરવાનું કારણ છે. ચાર અને નવની સંખ્યા, નામ, સ્થાપના, દ્રવથ અને ભાવરૂપ ચાર નિક્ષેપથી નવપદજીની વિચારણા માટે ઉત્તમ બોધ સમર્પો છે. મુક્તિ માટે યોગના અસંખ્ય પ્રકારમાં નવપદજીને ગીતાર્થોએ પુષ્ટ લંબન કહેલું છે; “એમ નવપદ ગુણ મંડલ-રાઉ નિક્ષેપ પ્રમાણેજ’ એ શ્રીમદ્ ઉ૦ શ્રી યશોવિજયજીના વાક્યાનુસાર નવપદનું નામ
મરણ, યંત્રપૂર્વક નવપદજીની સ્થાપના, નવપદજીનું રહસ્ય આત્મા સાથે મેળવવાના સાધનરૂપ દ્રશ્ય નિક્ષેપ અને “ભેદ છેદ કરી આતમા, અરિહંતરૂપી થાય રે” વિગેરે દરેક પદોને નિશ્ચયર્થ આત્મા સાથે ઘટાવી આત્માને તદ્રુપ બનાવો એ ભાવ નિક્ષેપને પુરુષાર્થ આત્મામાંથી જ એવંભૂત નયે પ્રકટાવવાને છે. તે પ્રકટતાં આત્માને સહજ આનંદ પ્રાપ્ત થતાં આઠ કર્મોથી અવરાયેલ પ્રકાશ ક્રમે ક્રમે પ્રકટે છે. પુ ગે મળેલ માનવજન્મમાં આત્માને પ્રકાશ પ્રકટાવવાની આ ચાવી હાથ લાગી જાય તે મનુષ્ય જીવનની અને પ્રસ્તુત પ્રકાશના લેખોને ઉદ્દેશ સાર્થક થઈ જાય. આવા જ કાંઈ શુભાશયથી પ્રસ્તુત આત્માનંદ પ્રકાશ પૂ. મુનિવરોના તથા ધર્મ શ્રદ્ધાવાન સંગ્રહસ્થાના લેખરૂપી ચાવીઓથી આત્મજાગૃતિ માટે કાર્ય કરી રહ્યું છે, પરંતુ વાચકે પિતે યથાશક્તિ પ્રહણશીલ થઈ આત્મવિકાસ સાધી શકે તે માટે ઉપાદાન કારણરૂપ આત્મા તૈયાર હોય ત્યારે જ બની શકે.
કાળ અનાદિઅનંત છે અને આત્માનું અસ્તિત્વ પણ અનાદિ અનંત છે; અનંતકાળનું આક્રમણ તેના ઉપર થવા છતાં આત્મા તેને પચાવી ગયા છે; અનંતકાળ પર્યાયરૂપે ખલાસ થઈ ગયા છે પણ આત્માના અસંખ્ય પ્રદેશમાંથી એક પણ પ્રદેશને હાસ કરી શક્યા નથી. આવું આત્માનું અનંત બળ છે પરંતુ અનાદિ અભ્યાસથી કર્મોવડે સ્થાપિત સત્તાથી તે નિબળ બની ગયા છે. પરંતુ મેક્ષ પ્રાપ્તિ માટે રાજમાર્ગવાળા જિન સિદ્ધાંત અને અનુષ્કાને અર્થાત જ્ઞાન અને ક્રિયાદ્વારા આત્મબળ જાગૃત થતાં “અજકુલગત કેસરી લહે રે નિજ પદસિંહ નિહાળરૂપ જ્યારે પોતે પોતાને જૈન દર્શનના સિદ્ધાંત અનુસાર ઓળખી લે છે. પછી કર્મની સાથે આત્મા ઉપમિતિભવપ્રપંચા કથાકારના કથન પ્રમાણે આંતર યુદ્ધ શરૂ કરે છે અને મેહનીય કર્મની સામે શ્રદ્ધા, સંવેગ, આત્મા અને જડ તત્વની વહેંચણીરૂપ વિવેક, વત, જિનપૂજા, સામાયિક, પ્રતિક્રમણ, દેશવિરતિપણું અને સર્વવિરતિપણું, અપ્રમાદ વિગેરે સમ્યગદશન, જ્ઞાન અને ચારિત્રમય અનેક શસ્ત્રોથી યુદ્ધ કરતાં કરતાં છેવટે જડ કર્મ ઉપર
અનાદિ અનંત ચૈતન્યનો વિજય થાય છે અને કર્મ પરિણામ તથા કાલપરિણતિના પરાધીનપણામાંથી મુક્ત થઈ હમેશને માટે નિશ્ચય વ્યવહાર બંને દષ્ટિબિંદુથી–અજર-અમર બને છે. આ વસ્તુસ્થિતિ માટે જ તીર્થંકર પરમાત્માની વાણીમય શાસ્ત્રોને વિશાળ પ્રયાસ છે અને તેનાં નિઝરણારૂપ આત્માનંદ પ્રકાશના લેખેને પણ શુભ હેતુપૂર્વક અલ્પ પ્રયાસ છે.