Atmanand Prakash Pustak 043 Ank 10

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 9

:
5
.
કવિ કેમ થવાય?
લેખક–મુનિરાજશ્રી ધુરંધરવિજયજી મહારાજ,
(ગતાંક પૃ૪ ૧૩૩ થી ચાલુ) (૨) મધ્યમ સ્થિતિના કવિઓ–જેઓ છાયા કાવ્યનું ઉદાહરણ--- પ્રાથમિક સ્થિતિમાં પ્રસિદ્ધ કવિઓના કાવ્યાને એણે કીધી સકલ જનતા નીતિને જાણનારી, વાંચે છે, તે વાંચતા ચિત્તમાં ચમત્કાર અનુભવે ત્યાગી રાજા-દિકવિભવને જે થયાં મોનધારી; છે, કાવ્યમાં રસ ધરાવે છે, કાવ્ય કરનારાઓના વહેતો કીધે સુગમ સબળે મોક્ષનો માર્ગ જેણે, પરિચયમાં આવે છે, ને તેથી તેઓને એમ
વજું છું તે રાષભજિનને ધર્મધારી પ્રભુને.” થાય છે કે આપણે પણ કાવ્ય કરીએ, કવિતા
iા (મંદાક્રાન્તા) રચીએ. તેઓ શરુઆતના પ્રયત્નોમાં ખાસ
એ કની છાયા ગ્રહણ કરી તેને સ્થાને વિશિષ્ટ સંગત અર્થ વગરના કાવ્યો રચે છે. પૂર્વ કવિઓના કાની છાયા લઈને કાવ્યો
એ આ પ્રમાણે બનાવે બનાવે છે. ને તેમ કરતાં કરતાં અમુક સમય ‘જેણે આ સમયે સમસ્ત જનને, જતાં ઠીક ઠીક શક્તિને મેળવે છે. મધ્યમ
સન્નીતિને શીખવી, વર્ગને રંજિત કરે તેવી રચનાઓ પણ કરે છે. રાજ્યાદિ પરિવારને ત્યજી થયાં,
જે સંયમી વૈભવી વાક્યર્થ વગરની રચના આ પ્રમાણે સ્થાપી તીર્થ પ્રવર્તમાન કરતાં, પ્રભુતા વિભુતા ગુરુતા ભીરુતા,
જે મુક્તિના માર્ગને, સમતા મમતા ધરતા વરતા; તે શ્રી ધર્મધુરધરાદિ જિનને, જમતા ભમતા પડતા રડતા,
વન્દ્ર ત્રિધા ભક્તિએ. ૨મતા ગમતા હસતા વસતા.
છે (શાર્દૂલ) e (તાડક) તે તે ગ્રન્થના સ્તોત્રો વગેરેના ભાષાનુએ ને એ પ્રમાણે પ્રથમ પ્રયત્નોમાં એક વાદ વગેરે પણ આ પ્રકારમાં આવે છે. સરખા જણાતા તે તે છન્દીમાં બંધબેસતાં (૩) અધમ સ્થિતિના કવિઓ-જેરુચિકર જણાતાં શબ્દોની ગોઠવણી કરાય છે. એમાં રસવૃત્તિ સાધારણ હોય છે ને સ્વાર્થ પછીથી છાયા લઈને કાવ્ય કરાય છે. સવિશેષ હોય છે. તેઓ પ્રાચીન તથા સમપિષક પ્રસંગે ઉપસ્થિત કરીને ધર્મ માને છે વવાને અધિકારી છે. વસ્તુસ્થિતિ આવી અને મનાવે છે, તે મોહનું દાસપણું સૂચવે હોવાથી જેમ બને તેમ જડાત્મક બાહ્ય વસ્તુને છે, માટે તે જડાત્મક વસ્તુઓમાં સંગ્રહનો ત્યાગ કરીને આત્મગુણબાધક જડત્મક કર્મનો સંસ્કારથી મુકત થયેલ નથી. એટલે તેનું સંગ્ર. સંગ્રહ કાઢી નાખવા મહના દાસપણુમાંથી હશીલપણું ને ભુસાવાથી આત્મસંપત્તિ મેળ- મુકાઈ જવાની અત્યંત આવશ્યક્તા છે.