Atmanand Prakash Pustak 043 Ank 09

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 5

મેહ-મહિમા.
૧૫૧ Anna
**
*
*
*
*
* ***
કરી રહ્યું છે. અર્થાત્ પિતાનું દુઃખ દૂર કરવા વાણી, વિચાર તથા વર્તનને અનુસરવા બાહ્ય અસા-પ્રાણાંત કષ્ટ બીજા છોને આપી રહ્યું સંપત્તિ તથા અજ્ઞાન મેળવવાને માટે ઉચ્ચ છે. એ જ જડના વિકાસનું પરિણામ છે કે જેને કોટીના જીવનની શરૂઆતના સાધનભૂત જીવમેહની શીખવણીથી અજ્ઞાન હોવા છતાં પણ મને કષાય-વિષયોમાં વેરી નાંખનાર સંપૂર્ણ મહના દાસ વિજ્ઞાન તરીકે ઓળખાવી રહ્ય પિતાની જાતને શત્રુ જ કહી શકાય. છે. વિજ્ઞાન છે તે જ કહી શકાય કે જે આત્મ- ના સખત આણને લઇને જીવને ગુણ વિકાસ કરવાના સાધને મેળવી આપી જ્ઞાની પુરુષોનું જીવન તથા વર્તન ગમતું નથી આત્મવિકાસમાં મદદગાર થઈ પડે. બાકી છે તે જ પિતાની જ્ઞાન શક્તિ તથા ગુણોના નાશનું આત્મિકગુણવિનાશક તથા જડનું વિકાસ અને દુનિયામાં કહેવાતી અનેક પ્રકારની હાઈને જડની પરાધીનતાની સાંકળમાં જકડ- આપત્તિ વિપત્તિ-દુઃખ-શોક તથા જડની પરાનાર અજ્ઞાન જ કહી શકાય. વિજ્ઞાન અજ્ઞાન ધીનતાનું અદ્વિતીય કારણ છે. જે માનવી થાય છે અને અજ્ઞાન વિજ્ઞાન થાય છે. બંનેમાં જ્ઞાનની દૃષ્ટિને સન્મુખ રાખી વિચાર કરે ફરક માત્ર એટલું જ છે કે-વિજ્ઞાન આત્માને તે આપત્તિ-વિપત્તિ-દુઃખ-શેક આદિ જડાગુણ હોવાથી સ્વ-પને જ્ઞાન-જીવન-સુખ- ત્મક વસ્તુઓ મેળવી તેને વાપરવાની બુદ્ધિથી આનંદ આદિ જે આત્માના ખાસ ગુણ છે થાય છે કે જેને અજ્ઞાન કહેવામાં આવે છે. તેને સાચી રીતે જણાવી તેને વિકાસ કરે ત્યાં સુધી જડ સ્વરૂપ દેહને પણ વાપરવાની વામાં અનન્ય સહાયક થાય છે ત્યારે અજ્ઞાન તથા તેનાથી ન છટવાની ઈચ્છા રહ્યા કરે છે આત્માની શક્તિ તથા ગુણોને દાબી દેવાના ત્યાં સુધી તે મેહના દાસપણુથી છૂટી શકતા સાધનરૂપ જડના ગુણધર્મ ને વિકાસ કરવામાં નથી, અને પોતાની જ્ઞાનશક્તિ તથા જીવન અદ્વિતીય કાર્ય કરે છે.
અને સુખ આદિ ગુણોને વિકાસ કરી શકતો મહાધીન આત્મા સાચું જાણી શકતું નથી. અને નિરંતર શનિ આશ્રિત બન્ય નથી માટે જ સાચું સુખ મેળવી શકતા નથી. રહે છે. જો કે આમાને દેહના આશ્રમમાં અને અજ્ઞાનીની દષ્ટિમાં સુખી શ્રીમંત આદિ રહીને જ પોતાની શક્તિ તથા ગુણોનો વિકાસ પ્રશંસાની ઇચ્છાથી દુઃખ જોગવી રહ્યો છે. કરવાને છે, તે પણ દેહના વિકારોની અસર કંગાળ છે કે શ્રીમંત હો, રાજા હૈ કે ચક- ન થવા દેવા પિતાના સ્વરૂપથી ન ખસે, વર્તી હે, જીવનના છેડે બધાયની એક સરખી અર્થાત્ પરસ્વરૂપમાં ન પરિણમે તો જ પિતાના જ દશા છે. ત્યાં શ્રીમંતાઈ કે કંગાળી અતમાં ગુણોને વિકાસ કરી શકે છે. તેના માટે કાંઈ પણ ભેદ હૈ નથી. જેમાં જે કાંઈ સમ્યગુ જ્ઞાનની અત્યંત આવશ્યકતા રહે છે. ભેદ પડે છે તે જીવનની શરૂઆતમાં જ પડે જેમ સેનાને શુદ્ધ બની પિતાના ગુણોને છે; માટે જે આત્માને જીવનની શરૂઆત ઊંચી વિકાસ કરવાને અગ્નિને આશ્રય લે પડે કેટીની જોઈતી હોય તેણે તો અજ્ઞાની અને છે, છતાં સોનું પોતાના સ્વરૂપથી ખસતું નથી અજ્ઞાનને સંસર્ગ છેડી દઈને જ્ઞાની અને એટલે અગ્નિના સ્વભાવથી થતા વિકારની વિજ્ઞાનના આશ્રિત બનવાની જરૂરત છે, જ્ઞાની અસર ન થવાથી પિતાને વળગેલ વિજાતીય પુરુષના જીવન જીવતાં શીખવાની જરૂરત સ્વરૂપ મેલ બળી જાય છે ને પોતે શુદ્ધિ છે. બાહ્ય સંપત્તિથી ખરડાયેલા અજ્ઞાનીના મેળવે છે. સંપૂર્ણ શુદ્ધ થયા પછી તેને