________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
-
----------------
--
--
-
----
મોજ-મહિમા.
૧૬૭
કરી છે અને માન કરનાર રાવણ પ્રતિવાસુ પ્રમાદના ચોથા પ્રકારમાં વિકથાને નંબર દેવના કથાનક પ્રતિ ધ્યાન ખેંચ્યું છે. માયા લાગે છે. એમાં રાજકથા-સ્ત્રી કથા-ભેજનકથા અંગે લેખતાં સ્પષ્ટ શબ્દોમાં કહ્યું છે કે- અને દેશકથા એવા ભાગ રખાયા છે. કેટલાક માયા છે તો મિથ્યાત્વ પણ છે જ. તપ જેવી આ પાછળનું રહસ્ય સમજ્યા વિના કહી દે છે પવિત્ર કરણીમાં આ માયા નાગિનીને વેગ કે જે આ ચાર જાતની વાત કરવાપણું જ થતાં તીર્થપતિ મલ્લીજિનને સ્ત્રી વેદ પામ ન હોય તે જીલ્લા ઇન્દ્રિયને કે મળેલ મુખને પડ્યો ત્યાં અન્યની શી વાત કરવી ! લાભ ઉપગ જ શો છે? તો તે મુગાપણું જ પ્રશંસતો સર્વ પાપને પિતા ! એ ની અસર તો નય લેખાય. વસ્તુતઃ ઉપર જે ભાગ પાડ્યા છે ઠેઠ દશમાં ગુણસ્થાનક સુધી ! લે ભને એ પાછળ હેતુ તો એટલો જ છે કે વિનાથાભ નહીં એ તો જન ઉક્તિ છે અને કારણ કોઈપણ જાતના સ્વાર્થ કે હેતુ વગર, લાભથી લોભ વધતા જાય એટલે નિવૃત્તિ કામ ધંધે છેડી એ પાછળ જે કાળક્ષેપ કરવામાં આઘી ઠેલાય. એ તે કપિલ કેવલીના દ્રષ્ટા- આવે છે એ સામે અહીં લાલબત્તી ધરવામાં તથી સહજ સમજાય છે. બાકી લેભના આવી છે. એ વસ્તુઓના ગુણ અવગુણની પાશમાં આકંઠ બડી, કેવળ તેલ ને ચાળા પર પિછાન કે તુલના કરવા સંબંધમાં કે અમુક જીવન નિર્વાહ કરી અણમૂલા જવાહરાને બળદ હેત આશ્રયી એ અંગે પ્રેમ ધરવામાં કંઈ જ બનાવનાર, અને શિંગડાને બાકીનો ભાગ પુરી દષણ નથી. માનવજીવનમાં એ ચારે પ્રકારની કરવા સારૂ શીતઋતુની કડકડતી ઠંડીમાં સાગર કથાઓ અમુક પ્રમાણમાં તે અગત્ય ધરાવે છે તટપર રેલના લાકડા એકઠા કરવા જનાર એટલે એ સંબંધમાં અમુક પ્રકારના બંધન મમ્મણશેઠના કથાનકથી ભાગ્યે જ કોઈ અજ્ઞાત રે
તો રહેવાના જ. બંધન છે એટલે વિચારણા હોય! આ રીતે કવાયરૂપ ચંડાળ ચોકડી વડે જ સંસારને ચકા વૃદ્ધિ પામે છે એમ
આ પણ સંભવે જ. અહીં જે ઈશારે છે તે “નવરા કહેવામાં રંચ માત્ર અતિશયોક્તિ નથી. પ્રમા- બેઠા *
બેઠા નખોદ વાળનાર વર્ગ માટે જ છે. વિના દના પટાલમાં સમાય જતી આ ચોકડી ના કારણની કુથલી અંગે છે. પ્રમાદના મથાળા સૂને ભાગ નથી ભજવતી. વીતરાગ સિવાય
હેઠળ નકામી ચર્ચાજ આવી શકે છે. છેલ્લો એનું મર્દન કરનાર કે કાયમને માટે કર્યો કરી પ્રકાર તે નિદ્રાને-એ એવી અવસ્થા છે કે જેમાં નાખનાર અન્ય કઈ વિરલે જમ્પ નથી. રાગ
ચેતનાશક્તિ સુષુપ્ત હોય છે એટલે પ્રમાદનું અને ષિનો સવથા અને નામ જ વીતર રાજ્ય પ્રવર્તે છે. તીર્થકરદેએ નિદ્રા, નિદ્રા દશા. આ કષા એ રાગદ્વેષરૂપી બેલડી. નિદ્રા પ્રચલા, પ્રચલા પ્રચલા અને થિણદ્વીરૂપ નાં જ સંતાન-ત્રણ ભાઈ અને એક બહેને ક્રોધ પાંચ ભેદ બતાવ્યા છે. એમાં એક કરતાં બીજી માન-લોભ અને માયાએ જ એકઠા થઈ આ અને એ કરતાં ત્રીજી વધારે કપરી છે. છેલ્લી થિણજગતમાં એવું તો ભયંકર અને ભલભલા ઢીને ભયંકર ઉકાપાત મચાવનારી છે. એના મહારથીઓને મુંજવી નાખે તેવું ધમસાણ પનારે પડવાથી ક્ષમાના અવતાર શ્રમણ પણ મચાવ્યું છે કે જેનું સાચું રહસ્ય મૂઠીભર દારૂણ હીંસામાં હાથ બળે છે અને છતાં પોતે ઉત્કૃષ્ટ ત્યાગીઓ સિવાય અન્યના લક્ષ્યમાં પણ રાત્રિયે શું કરી આવે છે એની દિ' ઉગ્યે ખુદ હજુ આવ્યું નથી-સલામુહિત વિ ઇવ પોતાને પણ ભાળ હોતી નથી! આમ પ્રમાદની મુતિઃ ” એ જ્ઞાની વચન છે.
પરાકાષ્ટા નિદ્રાના આ અંતિમ પ્રકારમાં પૂર્ણ
For Private And Personal Use Only
