Atmanand Prakash Pustak 034 Ank 07

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 6

છે.
જ્ઞાનનું મહત્વ
:
જ્ઞાનપંચમી તે હજુ હમણાં જ ચાલી જાય છે એટલે જ્ઞાનપૂજા તે આપણુ દષ્ટિ સન્મુખ જ છે. તે જ્ઞાનના ખૂબ મહત્વ માટે દશવૈકાલિક સૂત્રનું પઢમં ના તો રથા એ એક જ સૂત્ર બસ છે.
જ્ઞાન એ આત્માનો મૂળ ગુણ છે. એ ગુણ અવરાઈ ગયો છે તેથી જ આ બધી માથાફેડ ઊભી થઈ છે. જે ઘડીએ એ ગુણ પ્રકટશે ત્યારે મેક્ષ વધુ દૂર નહીં હાય-હાથવેંતમાં જ હશે.
સેંકડો-હજારો-લાખ-અરે અસંખ્યાતા કાળનું અંધારું એકઠું થયું હાય પરંતુ ફક્ત એક જ દીપકતે તે અંધારું લુપ્ત થાય છે અને તેને સ્થાને ઝળહળતે પ્રકાશ ફેલાય છે તેવી જ રીતે અનેક કાળના અજ્ઞાન અંધારાને અંત એક જ વખતનું સમ્યગ જ્ઞાન લાવે છે, તેથી તે જ્ઞાનનું મહત્વે ગાયું છે કે કોડ વર્ષ સુધી અજ્ઞાની જે કાર્ય ન કરી શકે તે કાર્ય જ્ઞાની પુરુષ શ્વાસોચ્છવાસમાં કરી શકે છે, માટે જ જ્ઞાન એ દીવે છે.
ઘાસની ગંજીઓ ખડકી હોય, કડબની કાલરે ખડી કરી હોય, લાકડાના વન ને વન ઊભા હોય પરંતુ તે સર્વમાં અગ્નિની ફકત એક જ ચીનગારી મૂકવામાં આવે છે તે નામશેષ થઈ જાય છે. તેવી જ રીતે અનંત કાળના ઉપાર્જેલા કર્મો ઉપર જ્યારે જ્ઞાનની એક જ ચીનગારી મૂકાય છે ત્યારે તે સર્વને ભસ્મીભૂત થયા વિના બીજે રસ્તે જ નથી હોતે. માટે તે જ્ઞાન સર્વોપરી છે.
જ્ઞાનવાન મનુષ્ય હલકા કુળને હેય તે પણ પૂજાય છે અને અજ્ઞાની માણસ ઉચ્ચ કુળને હેય તે પણ કટાક્ષ પાત્ર બને છે. આ જ્ઞાનનો ભાવાભાવ સૂચવે છે.
રહે. પરમાત્માને અનંત માનવાથી બુદ્ધિનું આવરણ થઈ જાય છે. બુદ્ધિથી ધર્મમાગે પ્રગતિ થઈ શકતી નથી. આધ્યાત્મિક ઉતિની મહત્વાકાંક્ષાનું ઉમૂલન થાય છે. પરમાત્મા વસ્તુતઃ કેવી રીતે સર્વવ્યાપી છે તેને ખ્યાલ આવી નથી શકતો. ચેતનાયુક્ત દ્રવ્યમાં ચેતના સર્વદા મર્યાદિત હોય છે. આથી પરમાત્માનું સર્વવ્યાપી અશકય છે એમ સિદ્ધ થઈ શકે છે. (ચાલુ)