________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રવણ અને સંસ્મરણ. અનિત્યને વસ્તુતઃ અનિત્ય માનવા છતાં એટલે કે અનિત્યની પ્રાપ્તિમાં સરવાળે તે સુખને નામે શૂન્ય જ મળવાની છે એમ જાણવા છતાં જે એનું આકર્ષણ અનુભવે છે તેની સાથે એક દારૂડીયાની દશા બરાબર સરખાવી શકાય. દારૂ પીનાર, પિતાની સાવધ દશામાં સમજતા હોય છે કે દારૂ એ કઈ સ્થાયી સુખ આપનારી વસ્તુ નથી. દારૂને નીસે એને ગટર જેવા ગંદા સ્થાનમાં ગબડાવે છે. પરિણામે ની ઉતર્યા પછી પણ એ વધુ દુર્બળ અને ગમગીન બને છે. એ નિશ્ચય કરે છે કે હવે પછી કઈ દિવસ દારૂને પડખે ન ચડવું; છતાં થોડી ક્ષણે વીત્યા પછી એને એ જ માણસ આસક્તિને ભોગ બને છે.
વ્યસનીની વાત જવા દ્યો. ગરીબ મા-બાપને દીકરે પરદેશમાં બે પૈસા રળવા માટે જાય છે. રાતદિવસ મજુરી કરે છે. પોતે અર્થે પેટે રહીને પણ મા-બાપને માસિક મદદ મેકલે છે. એક શુભ ક્ષણે એનું ભાગ્ય ખીલે છે. ધંધામાં એને સફળતા મળે છે. એવે ટાણે બે-ચાર દેરૂં એના પડખે ચઢે છે. થોડા દિવસ પહેલાં જે યુવાનને આપણે ઉદ્યોગી, કાર્યકુશળ, ખંતીલે જે હતો તે જ યુવાન મજશોખમાં તણાય છે. વૃદ્ધ માતાપિતાને પણ એ ભૂલી જાય છે. સુખની એની કલ્પના એને છેક મૂઢ બનાવે છે. પ્રલોભનવાળી વસ્તુ પાછળ ભટકતાં એ પિતાને ખૂવાર કરે છે. કર્તવ્ય સમજનારા માણસોને પણ સુખની આસક્તિ આ રીતે ઉન્માર્ગે લઈ જાય છે. - નિત્ય કે અનિત્યને વિવેક નથી એવાઓને જ આસક્તિ તાણી જાય છે, એમ માનવાનું નથી. પેલે પરદેશમાં વસતે યુવાન પિતાના ઘરડા માબાપની સ્થિતિ પૂરેપૂરી સમજે છે. એમને સહાયક થવા સારૂ તો એ પોતે પરદેશ વેઠી રહ્યો છે. ખુશામતીયા મિત્ર પણ બે દિવસ પછી પોતાને તજીને ચાલ્યા જશે એ પણ જાણે છે છતાં એ પોતાના નિશ્ચયના પાટા ઉપરથી ઉતરી જાય છે.
વ્યસનીઓ અને વિલાસીઓની જ આસક્તિને અંગે આવી દુર્દશા થાય છે એમ કંઈ જ નથી. બીજી રીતે ગુણીજન ગણી શકીએ તેવાઓ પણ આ આકર્ષણને બંસીનાદ સાંભળી ઉન્મતવતું આચરે છે.
અનુભવીઓએ એને કમ આ પ્રમાણે યે છેઃ
વિષયનું ધ્યાન સેવતે મનુષ્ય પહેલાં તે આસક્તિમાં ઢળે છે. આસક્તિમાંથી કામના, કામનામાંથી કોધ, કધમાંથી કર્તવ્યવિમૂઢતા અને મૂઢતા
For Private And Personal Use Only
