________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૯૦
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ. પંદરે ભેદે સિદ્ધ કહ્યા તે વીતરાગ ભાવે. અહીં કિયાનો મદાર દિસત નથી. તે સ્વભાવ ધર્મને ધારક સ્વામી જે આત્મા તે ધર્મ કહીએ, તે માટે તે સ્વભાવ ધર્મ જાણે, આદર, પાલે તે ધર્મી આત્મા અને જે આપણે સ્વભાવ તે જ આત્માને ધર્મ, તે માટે આપણે વીતરાગભાવરૂપ શુધ્ધયોગ સ્વભાવ તેણે જ જાણે નિશ્ચયધમ, અને ધમી પણ આત્મા જ જાણો એટલે શુદ્ધ વતનારૂ૫ આત્મધમ ત અન્ય દ્રવ્યને વિષે ન પામીએ તે માટે સમસ્ત વિક૯૫ કિપગાદિ સરાગપરિણમી તે દૂર કરીને એટલે ક્રિયા જેમ પરપર્યાય છે તેમ કિયોપયોગ તે પણ પર છે. પરસંગત્પન્ન માટે વિભાવરૂપ આત્મપર્યાય એ પણ ગેય છે, તે કેમ? જે શુભાશુભ કર્મજનિત શુભાશુભ કિયા તે પર કહીએ. તજજનિત દયિક ભાવરૂપ ક્રિોપયોગ તે કિયાદ્રવ્ય કર્મ અને ઉપ
ગ તે ભાવકમ, તે દ્રવ્યભાવ બેઉ કર્મોપયોગ નિર્વિકલ્પરૂપ નિશ્ચયાત્મક ધર્માપેક્ષાએ હેયરૂપ છે. અહીં કોઈ કહેશે જે તીર્થંકરે કિયા ઉપાદેય કહી. વિધિવાદ્યપદેશ વિષે તે હેય કહેતાં નિન્દવાપણું થાય છે. તત્ર તરત ગુરૂ કહે સાચું, એ વ્યવહાર નયે ઉપાદેય છે, પર ન કે નિશ્ચયે ઈત્યર્થ માટે ક્રિયા કરે પણ શુદ્ધોપચેગ સહિત અને શુદ્ધ-અશુભ-શુભ વિકલ્પ ટાળીને એ જ શુદ્ધાપયોગ શુદ્ધચેતના-આત્મ પરિણતી તે નિજધર્મ-આત્મધમે કરી હૃદય વિષે સ્થાપે. | મુક્તિ નહિ માટે નિશ્ચયધર્મ નહીં, તે માટે મુક્તિવાછક પુરૂષ ભેદ જ્ઞાનિ ક્રિયા કરે, પણ ભિન્નબુદ્ધિ પરંપર સાધન જાણીએ અને પ્રત્યક્ષ સાધન તે સ્વસંવેદનો પગ જાણી તેનો ખપ કરે. જે ગરજ સો ધારજ કેલવે, પણ સુરત દ્રવ્ય વિષે તેમ.
સોરઠીઆ-ઈગ્યારમી ધર્મભાવના કહી તે ધર્મ આત્મસત્તા સ્વરૂપ બધજ્ઞાન કહીએ. તે પંચ કારણના યુગ વિના પામવું દુર્લભ દિસે છે માટે બારમી ધિદુર્લભ ભાવના કહે છે. અહીં આત્મા ! દુર્લભ છે “ પરભાવ ” કહેતાં દ્રવ્યચારિત્રાદિ કિયા એ ભાવકર્મજનિત માટે તેની પ્રાપ્તિ વિચારીચિંતવી–હોવી દુલભક્રિયા વ્યવહારરૂપ ધર્મ તે સર્વ ઉદય વત્તે, માટે ચિતવ્યું આવે પણ ન યે આવે, પણ–પરંતુ જે આત્મિક સ્વભાવધર્મ તે તો સ્વાધીન છે તે દુર્લભ શા માટે જાણીએ ? દેહાદિ સખાયાતાં-મિત્રતા બુદ્ધિ તજી સ્વસંવેદન સ્વશક્તિ શુદ્ધ સત્તાધર્મ સુસાધ્ય જાણ. ૧૨
છંદ-અહે મુક્તિ સરોવરનાં હંસ ! આત્મા ! નથી દુર્લભ તુજને એવું મુક્તિ સરોવરનું નીર પાણી અતીન્દ્રિય સુખરૂપ; હે જીવ ! તું ઇંદ્રિય રહિત જેવો છે તેવો ઇદ્રિયરતિ થઈ પીઓ. નિર્મલ કેવલજ્ઞાન-દર્શનરૂપ નિર્મળ નીરવડે શુદ્ધ ચેતનોપયોગે કરીને તે શુદ્ધ ચેતનોપયોગ મુખે નિમેલ કેવલજ્ઞાનનીર પીધાથી અનાદિકાલીન વિભાવરૂપ અશુદ્ધ ચેતના તેથી જે
For Private And Personal Use Only
