________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૨૮૧
]
મનનું રહસ્ય અને તેનું નિયંત્રણ. = ==== === == મનનું રહસ્ય અને તેનું નિયંત્રણ.
=
| (ગતાંક પૃષ્ઠ ૨૬૪ થી શરૂ)
અનુવાદક–વિઠ્ઠલદાસ એમ. શાહ, ભૌતિક વિજ્ઞાનમાં પૂર્વાકર્ષણ શક્તિ એક પારિભાષિક શબ્દ છે. જો કે શક્તિરાશિ સંચિત થાય છે તો પણ તેનામાં પ્રવાહ નથી હોતો. ચુંબકની સાથે સંબંધ થાય પછી જ પૂર્વાકર્ષણ શક્તિદ્વારા વિદ્યુત પ્રવાહ થવા લાગે છે. એવી જ રીતે માનસિક શક્તિ કે જે જૂદા જૂદા અનાવશ્યક સાંસારિક વિષયોમાં વિચ્છિન્ન થાય છે, તેને આધ્યાત્મિક પ્રજનમાં ઉચિત માગે પ્રવાહિત કરવી જોઈએ.
જે દર્પણ સ્વચ્છ નથી હોતું તે તેમાં મુખાકૃતિ સ્પષ્ટ નથી દેખાતી. એવી રીતે જે મનરૂપી દર્પણ કામ, ક્રોધ વગેરે છ વિકારોના મળથી મલિન હોય છે તો મનમાં બ્રહ્મનું પ્રતિબિંબ નથી દેખાતું. જયારે તે પુરેપુરૂં સ્વચ્છ, સાત્વિક થઈ જાય છે ત્યારે તેનામાં બ્રહ્માનુભવની ચેગ્યતા આવે છે.
જેવી રીતે જૂદા જૂદા પ્રકારના વિચારો માટે મગજમાં જુદાં જુદા વિભાગ હોય છે તેવી રીતે માનસિક શરીરમાં જૂદા જૂદા કટિબધે હોય છે.
મનને વશ કરવા માટે સાત પ્રકારના પ્રયત્ન કરવા પડશે. (૧) કામના, વાસના અને તૃણાથી અલગ રહેવું પડશે.
(૨) ભાવનાઓને વશીભૂત કરવી પડશે તથા કેધ અને બેચેનીથી બચવા માટે મનોરાગને દબાવવો પડશે. બેઠો હતો એટલામાં મેં અંતરીક્ષથી એક અવાજ સાંભળ્યો. બેટા તું નિરાશ થા નહિં. તે સાચું સુખ શોધવાનો પ્રયત્ન કર્યો, પણ દરેક ઠેકાણે તું હતાશ થયે; કારણ કે તારો પુરૂષાર્થ અવળી દિશામાં હતું. જોકે ભલે લક્ષમી, સત્તા, વૈભવ કે એવી વસ્તુઓમાં સુખ નિહાળે પણ તું જરૂર માનજે કે જે સાચું સુખ આપે છે તે વસ્તુ તો તદ્દન જૂદી જ છે. તે દિવ્ય વસ્તુ છે સંતોષ. જે માણસ પોતે મૂકાયેલ સ્થિતિમાં આનંદ માને અને પિતાની ફરજ આનંદ કે શોક વિના કર્યા કરે એ જ ખરો સુખી “ કરી છુટ” શબ્દને જાપ અને તદનુસાર વર્તનજ ખરું સુખ આપી શકે છે. આ મારી શોધ છે. જગતને ઉપયોગ કરવો હોય તે કરે અને સાચું સુખ મેળવે.
For Private And Personal Use Only
