________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૨૮૨
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ. (૩) સ્વયં મનને નિરોધ કરવો પડશે, જેથી વિચારો શાંત અને સ્થિર રહી શકે,
(૪) મનદ્વારા સ્નાયુયો પર અધિકાર જમાવવો પડશે, જેથી કરીને તેઓ યથાસંભવ ઓછામાં ઓછા ઉત્તેજિત થાય.
(૫) અભિમાન છોડવું પડશે. અભિમાન મનને દૃઢ કરે છે, તે મનનું બીજ છે. જ્યારે આપણે નિરભિમાન થઈ જશે ત્યારે બીજાની આલોચનાઓ, નિંદા અને તિરસ્કારને આપણા ઉપર જરા પણ પ્રભાવ નહિ પડે.
(૬) નિષ્ફરતાવડે આપણે સમસ્ત આસક્તિઓને નષ્ટ કરી દેવી પડશે. (૭) સમસ્ત અભિલાષાઓનો ત્યાગ કરવો પડશે.
ક્ષમા, હૈયે, સંતોષ, દયા, વિશ્વપ્રેમ, ઉદાસીનતા તથા નિરભિમાનતાના અભ્યાસક્રારા આપણે અશુભ ભાવનાઓને દૂર કરી શકીએ છીએ. અશુભ વાસનાઓની નિવૃતિ થયા પછી પણ અસંતોષની સૂફમક્રિયા બચી જાય છે. એ નજીવી અડચણને દૂર કરવી જોઈએ, કેમકે ગયુકત થવાની ઈચ્છા કરનાર પુરૂષ માટે એ મહાન દોષ છે.
બુદ્ધિ ફાધરૂપી વાદળાંથી આચ્છાદિત થઈ જાય છે. જ્યારે તમે ક્રોધ કરવાના વિચારને પણ ભૂલી જાઓ છો ત્યારે પણ ક્રોધ તમારા મનમાં ઉતરી રહ્યો હોય છે. તેને પ્રભાવ કેટલોક વખત રહે છે. રોષાત્મક વિચારોનું વારંવાર ચિંતન કરવાથી દ્વેષની માત્રા વધી જાય છે. વારંવાર ક્રોધથી ખરાબ વિચાર પણ વધીને ઠેષમાં પરિણમે છે. જ્યારે મન અત્યંત મુખ્ય હોય છે ત્યારે આપણે કોઈ પુસ્તકનું અવતરણ સ્પષ્ટ સમજી શકતા નથી, આપણે સ્પષ્ટ રીતે વિચાર કરી શકતા નથી, શાંતચિત્ત પત્ર નથી લખી શકતા. કાધ મગજને, સ્નાયુને અને લેહીને દૂષિત કરી મૂકે છે.
પક્ષપાત મગજ તથા મનને નિશ્રેષ્ટ બનાવી દે છે. પક્ષપાતી મનુષ્ય વાસ્તવિકરૂપે ચિંતન નથી કરી શકતો. પક્ષપાત મનુષ્યના ભાતિક શરીર ઉપર ત્રણની જે છે. જેનાથી મનુષ્યની ઈચ્છાશક્તિ દ્રવિત થઈને ઘટતી જાય છે. તમારા વિચાર ઉદાર રાખે. પ્રત્યેક દર્શન અને પ્રત્યેક ધર્મને માટે તમારા હૃદયમાં સ્થાન રાખે. મનુષ્યની ચેગ્યતા, સ્વભાવ તથા વિકાસાવસ્થા પ્રમાણે કોઈપણ દેશમાં કઈપણ ધર્મ અનુકૂળ હોય છે. બધા સંપ્રદાય તથા સમાજ પોતપોતાને ઉપયોગી ઉદ્દેશ લઈને કામ કરે છે. પક્ષપાત કેવળ યુક્તિવગરની તુચ્છતા છે. તેને પ્રયત્ન અને શુદ્ધ વિચારવડે દુર કરવો જોઈએ.
તમારા માનસક્ષેત્રને શુદ્ધ કરે, પ્રિયપાત્રને પધરાવવા માટે આસન તૈયાર કરો. ઈહલોકિક વિચારોને હટાવી દે કે જેથી તમારું માનસક્ષેત્ર પ્રભુના સિંહાસનને યોગ્ય બની શકે.
For Private And Personal Use Only
