________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
અમારી પૂવદેશની યાત્રા,
AAAAAA
રથી થયા. છેલ્લે બ્રિટીશ સરકારે તેને તોડવાનું બીડું ઉઠાવ્યું. તેની સામે તોપના મોરચા માંડયા, પણ થોડા ખાડા પથ્થર ઉપવા સિવાય તેની કાંઈ અસર ન નીવડી. આ ખાડા અત્યારે પણ પ્રેક્ષકાને બતાવવામાં આવે છે. આમાં ન ફાવવાથી વ્હારના ભાગમાં લાકડાં ભરી આગ સળગાવી, જેની ગરમીથી થોડો સેનાને રસ ઝરીને બહાર આવ્યો તે પણ અત્યારે બતાવાય છે, આવી રીતે આ રાજભંડાર હજુ તો અસ્પૃશ્ય જ રહ્યો છે. સરકાર વિફલ મરથવાળી થઈ જવાથી અને ભંડાર તોડવાનું કામ પડતું મૂકવામાં આવેલ છે. નિર્માલ્ય કુઈ.
મહાપુણ્ય નિધાન શાલિભદ્રજીના પિતા દેવલોકમાંથી રોજ તેત્રીસ પેટી પુત્ર અને પુત્રવધૂઓ માટે મોકલાવતા. તે પુત્ર અને પુત્રવધૂ તે આભૂષણો–વૃંગાર બીજે દિવસે ઉતારી આ કુવામાં નાંખતા જેથી અને નિર્માલ્ય કુ કહેવામાં આવે છે. આ સ્થાને પુષ્કળ ધનમાલ કહેવામાં આવે છે. સરકારે થોડા પ્રયત્ન કરી જોયો. માણસો હથિયાર લઈ દવા ગયા હતા, પરંતુ ભ્રમરોના ઉત્પાતથી બધાને જીવ બચાવવા ચાલી નીકળવું પડયું એટલે તેમાં સફળતા ન મળી. અત્યારે તે તેને ચણાવી ઉપર પતરાથી મઢી લઈ ચોતરફથી લોઢાના સળીયાની વાડ કરી સ્થાનને સુરક્ષિત બનાવી દીધું છે. કોઇને અંદર જોવાનો સમય પણ નથી મળતો.
આ સિવાય વીરષિાલ, નંદનમણિયારની વાવ, પાલી લીપીનો લેખ તથા જરાસંધને કિલ્લે આદિ જેવાનાં ઘણું સ્થાન છે.
આ સ્થાનને જેનોએ પરમતીર્થ માન્યું છે તેમ બીજાઓએ પણ પોતાના તીર્થ બનાવ્યાં છે –સ્થાપ્યાં છે. રાજગૃહીની બહાર બૌદ્ધોએ નવો વિહાર–મઠ સ્થાપ્યો છે. મુસલમાનોની મોટી કબર છે -મસિદ છે ત્યાં મેળો ભરાય છે અને બ્રાહ્મણે પણ એક કુંડ પાસેના સ્થાનમાં મકરસંક્રાન્તિ, રામનવમી ઉપર મોટો મેળો ભરે છે. અહીં હિન્દુમુસલમાન બધાય તીર્થ માને છે.
કવિ શ્રીહંસસમ રાજગૃહીનું ભૂતકાલિન વર્ણન આ પ્રમાણે આપે છે – રાજગૃહપુર નયણે દીઠ તત ષિણહીઅાઈ અમી પછઠઉં પૂરવ પુણ્ય સંભાર; ચઉદ કુંડઉન્હવઈ જલ ભરીઓ અંગ પખાલી પાજઈ ચઢીઆં પુહુતી ગિરિ ભાર (૧૪) તે ઉપરી ચોવીસ પ્રાસાદ દેવલોક મ્યું મંડઈ વાદ દેહરી ઝાકઝમાલ; મૂલનાયક મુનિસુવ્રતસામ દરિસણુ ભવિઓ આણંદ પામી પૂજ રચાઈ સુવિશાલ (૧૫) સધાઁ દરે સાત સઈ દેવ સુરનર કિંજર સારઈ સેવ, આગલિ મોટઉં ; અરાધકેસ તે ઉંચે સુણુઈ ઇગ્યારઇ ગણધર તિહાં થુણઈ વાંકી જઈ ધરી રંગ (૧૬) રહણની ગુફા જવ દીઠી પુસ્તકવાત હુઈ સવિ મીઠી, અદ્રોત્તર સો બાર; જાત્રા કરી સારિયા સવિ કામ આગલિ ધન્નાસાલિભદ્ર ઠામ કાઉસ્સગ્ગીયા બે હું સાર (૧૭) વૈભારગિરિ હુંતી ઉતરીઈ જઈ વિપુલગિરિ ઉપરરિ ચઢીઈ ભેટીયા પાસછણંદ; છઈ પ્રાસાદઈ પૂજ કરી નઈ સાહમે ઉદયગિરિ દેવીનઇ ચઉમુખ નમું નરિંદ. (૧૮)
For Private And Personal Use Only
