________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૯૦
શ્રી આત્માનનૢ પ્રકાશ
શકે છે. આફ્રિકાના હમશી લેકે માં એ વિષયેાની કાઇ ભાવના જ નથી હતી. વાસ્તવિક સાંય તે। આત્મામાં જ છે. સુખ અને સૌ મનમાં રહે છે, વિષયામાં નહિ. કેરી મીઠી નથી, કેરીની ભાવના મીઠી છે. એ સ વૃત્તિએ છે, માનસિક ભ્રમ છે, માનસિક કલ્પના છે, માનસિક સૃષ્ટિ છે. વૃત્તિઓને નાશ કરા, સૌંદર્યાં લુપ્ત થઇ જશે. પતિ પાતાની કુરૂપવતી સ્ત્રીમાં સૌન્દર્યની ભાવનાના પ્રસાર કરે છે અને વાસનાદ્વારા પેાતાની સ્ત્રીમાં સાંદની અધિક તાના અનુભવ કરે છે.
જ્યારે આપણે કાઈ નવા પ્રભાવાત્પાદક સમાચાર સાંભળીએ છીએ ત્યારે ચકિત થઇ જઇએ છીએ, અથવા જ્યારે આપણે કઇ નવુ' દૃશ્ય જોઇએ છીએ ત્યારે મુગ્ધ થઇ જઇએ છીએ. એ વ્યવસ્થાત્મક છે. એ વાત ખાસ કરીને નવી ભાવનાઓને કારણે થાય છે. મન ચક્રાકારમાં પેાતાની જૂની, સંકુચિત પ્રણાલીમાં દોડ્યા કરે છે. નવીન ભાવનાઓ ગ્રહણ કરવાનુ મનને માટે ઘણું કઠિન છે. ભાવનાને એ ચક્રની સમીપ રાખો. તે ધીમે ધીમે અને ગ્રહણ કરી લેશે. પ્રારંભમાં તેને ગ્રહણ કરવામાં તે ભયાનક વિદ્રોહ કરશે, પણ પછીથી તે તેની અંદર લીન અને તદાકાર થઇ શે. જ્યારે તમારી તર્કશક્તિ વધતી હાય છે, જ્યારે અધ્યયનથી તમે અધિકાધિક બુદ્ધિમાન થતા હા, જ્યારે તમે સત્સંગ કરતા હા, ધ્યાન ધરતા હૈ। ત્યારે તમારૂં મન નવા, સ્વરથ અને યુક્તિયુક્ત ભાવા ગ્રહણ કરવા માટે પુરેપુરૂ તૈયાર થઇ જાય છે અને જૂના છ શીણુ ભાવેા દૂર હઠાવે છે. મનની એ જ સ્વસ્થ વૃદ્ધિ છે.
મનેાલચમાં મનનુ પુનરૂત્થાન થાય છે. મનેાનાશમાં મનનું પુનરૂત્થાન નથી થતું. જ્ઞાનની પ્રાપ્તિ માટે મનાલય પર્યાપ્ત નથી. બ્રહ્મજ્ઞાનની પ્રાપ્તિ માટે મનેનાશ આવશ્યક છે. મનેાનાશના અર્થ એ છે કે મનના વમાન સ્વરૂપના નાશ કરી નાખવા, જે આત્માના શરીરની સાથે અભેદ કરે છે, તેના મૃત્યુને વાસ્તવિક અર્થ એ છે કે તેનું રૂપાન્તર એવી રીતે થાય કે તેના સ્થાનમાં દૈવી ચેતનાના આવિર્ભાવ થાય .
આધ્યાત્મિક ગ્રન્થાના સ્વાધ્યાયમાં જેને રૂચિ હાય છે તે તત્કાળ ફલપ્રાપ્તિની કામના નથી કરતા, પર ંતુ ધીમેધીમે નિયમપૂર્વક તેના ઉપર ચિન્તન કરે છે, તેનાથી મન ધીમેધીમે પરિપકવ થતુ જાય છે અને છેવટે વિભુસ્વરૂપ આત્માની પ્રાપ્તિ થાય છે.
મન્ધન વાસનાનું કારણ હોય છે. વાસના દૂર થતાં જ બન્ધન છુટી જાય છે. આત્મજ્ઞાનદ્વારા જે ભાગમુલક વાસનાએ હાય છે તે બધી નષ્ટ થઇ જાય છે. અધી વાસનાઓ નિકળતાની સાથે જ અક્ષુબ્ધ ચિત્ત શાંત અવસ્થા પ્રાપ્ત કરે છે.
For Private And Personal Use Only
