Atmanand Prakash Pustak 027 Ank 07

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 6

શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ.
Ocs
જનસમાજમાં પુસ્તકાલયોની છ પ્રવૃત્તિની આવશ્યકતા. ૦%
અને આ સભાનો સત્કાર. બંગાળના સુપ્રસિદ્ધ વિદ્વાન “ સર પ્રફુલ્લચંદ્રાયકહે છે કે “હિં. દની રાષ્ટ્રિય પ્રગતિને આધાર વ્યવસ્થિત પુસ્તકાલય પ્રવૃતિ ઉપર રહેલે છે.*
શિક્ષણના આધારભૂત પાયા તરીકે વ્યાખ્યાનને બદલે પુસ્તકને ગયે તો તેથી ઘણું રસિક અને વિશાળ ક્ષેત્રો આપોઆપ ખુલ્લા થઈ જાય છે. અને તે પામિાય દેશમાં પુસ્તકાલયમાં શું શું સંગ્રહ, વ્યવસ્થા અને તેનાથી ત્યાંનો જનસમાજ શું શું લાભ લઈ રહ્યો છે, તે જાણવાથી આ દેશને પણ તેની અનેક કારણથી જરૂર છે, એમ વિચારી વડોદરા સટેટના મહારાજા નામદાર ગાયકવાડ સરકારે પિ તાના વડોદરા શહેરમાં સેન્ટ્રલ લાઈબ્રેરી અને આખા રાજ્યમાં અનેક ગામમાં જરૂરીયાત પ્રમાણે નાના મોટા પ્રમાણમાં પુસ્તકાલયોને જન્મ આપી પહેલ કરી છે. આ સંબંધી વારંવાર હકીકત પુસ્તકાલયની વ્યવસ્થા તથા તે સંબંધી શાસ્ત્રીય વિષયેનું ગુજરાતી ભાષામાં વિવેચન કરતું વડોદરામાંથી પુસ્તકાલય” નામનું માસિક પ્રગટ થાય છે, તેમાં તે સંબંધી અનેક હકીકતો આવે છે, જે મંગાવી જિજ્ઞાસુઓએ અનુભવ મેળવવાની જરૂર છે. નામદાર ગાયકવાડ સરકારના પુસ્તકાલોની વિશેષ પ્રગતિ માટે કેટલાક વખતથી પુસ્તકાલય પરિષદ ગુજરાતમાં મળે છે, તેના ચાર સંમેલન થઈ ગયા છે; છેલ્લું (થું) સંમેલન ગયે વર્ષે અમરેલીમાં મળ્યું હતું, જેમાં પ્રમુખસ્થાને મહેરબાન પ્રભાશંકરભાઈ દલપતરામ પટ્ટણી સાહેબ હતા. તે વખતનું તેમનું પ્રમુખ તરીકેનું ભાષણ ઘણું મનનીય હતુ. તેઓ પુસ્તકાલયો માટે જણાવે છે કે “પુસ્તકાલયે ગુરૂનું કામ સારે છે અને ઉપગ કરતાં આવડે તો તે જીવતા ગુરૂ કરતાં વધારે સારું કામ કરી શકે છે. કેઈ જીવતા ગુરૂમાં કદાચ વિદ્વતા વધારે હોય તે પણ તે જીવતાં સુધી બીજાને લાભ આપી શકે, પણ પુસ્તકાલયમાં તો હજારો વર્ષોનું જ્ઞાન ભરેલું રહે છે અને જે માગે, જે છે તેને સકેચ વિના, લાલચ વિના, ગુસ્સે થયા વિના અને થાક્યા વિના અશરીરિ ગુરૂઓ અમેઘ જ્ઞાન આપે છે. એક એકરાને માટે જેટલી સારા શિક્ષકની જરૂર તેથી વધુ જરૂર સારા પુસ્તકાલયની છે. વગેરે વગેરે. પુરતકાલયની જરૂરીયાત અને તેનાથી જનસમાજને થતા લા માટે ઘણું