________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
આત્મવિશ્વાસ. તે મનુષ્ય કેવી રીતે વિદ્યા પ્રાપ્ત કરી શકે કે જેની દષ્ટિ નિરાશાથી છવાઈ ગઈ હોય છે. જે હંમેશાં એમ જ શોચ્યા કરે છે કે હાય! શું કરું? હું ઈચ્છું છું કે હું ખૂબ ભણું પણ હું નિ:સહાય છું, મને કઈ પ્રકારનું ઉતેજન નથી. નથી મારી પાસે પૈસા કે નથી મારો કોઈ સહાયક. આવી ખરાબ હાલતને લઈને હું લાચાર બની રહ્યો છું. એથી વિદ્યાપ્રાપ્તિના દ્વાર મારે માટે બંધ થઈ ગયા છે.”
જેને એવો ખ્યાલ બંધાઈ ગયો છે કે ઉચ્ચ પદવીને લાયક જ નથી એ યુવાન કેવી રીતે ઉચ્ચ પદવીએ પહોંચી શકવાને?
એવા અનેક નવયુવકે નજરે પડે છે કે જેમાંના કેટલાક વકીલ, કેટલાક ડોકટર અને કેટલાક વેપારી થવા ઈચ્છતા હોય છે. પરંતુ તેઓની ઈચ્છાશકિત એટલી બધી નિર્બળ હોય છે, તેઓનો નિશ્ચય એટલે બધો ઢીલો હોય છે કે તેઓને શરૂઆતની જ મુશ્કેલીઓ તેઓના ઉદ્દેશથી ચલિત કરી દે છે. તેઓનો નિશ્ચય એટલે બધો નિર્બળ હોય છે કે તેઓ પોતાનું કાર્ય સારી રીતે શરૂ પણ નથી કરી શકતા. બીજી બાજુ જોઈએ તો એવા પણ અનેક નવયુવકો નજરે પડશે કે જેઓએ પોતાના વ્યવસાયને નિશ્ચિત રૂપ આપવામાં એટલો બધો ઉત્સાહ તથા શકિતથી કામ લીધું હોય છે. તેઓને તેઓના ઉદ્દેશથી કોઈ હઠાવી શકતું નથી; કેમકે તેઓએ મન, વચન તથા કાયાથી એમ માની લીધું હોય છે કે અમારે ઉદ્દેશ અમારાથી ભિન્ન નથી. તે અમારા શરીરનું એક વિશિષ્ટ અને મહત્વપૂર્ણ અંગ છે. જે આપણે અવિચલ સાહસથી સંપાદિત કરેલાં મોટા મોટા કાર્યોનું એના કર્તાઓથી વિલેષણ કરીએ તે તેમાં આત્મવિશ્વાસ જ સૈથી પ્રધાન ગુણ જણાશે. તે મનુષ્ય જરૂર સફળતા પ્રાપ્ત કરશે, આગળ વધશે, ઉંચે આવશે, ઉન્નતિપંથે અગ્રેસર બનશે કે જેને પોતાની કાર્ય–સંપાદિકા શકિતપર વિશ્વાસ હોય છે, જે માને છે કે મારામાં એટલી ગ્યતા છે, જે વડે હું હાથમાં લીધેલું કાર્ય અવશ્ય પુરૂં કરી શકીશ. આ પ્રકારના વિશ્વાસનું કાર્યકર તેમજ માનસિક પરિણામ જે લોકો એવો વિશ્વાસ રાખે છે એના ઉપર જ થાય છે. એટલું જ નહિ પણ તેઓની પાસે જેઓ ઉઠતા બેસતા હોય છે તથા તેઓની સાથે સંબંધ રાખતા હોય છે તેની ઉપર પણ થાય છે.
જ્યારે મનુષ્યને એમ ભાન થવા લાગે છે કે હું પ્રભુતા પ્રાપ્ત કરી રહ્યો છું, ઉચ્ચતાને માગે ચાલી રહ્યો છું ત્યારે જ તે આત્મ-વિશ્વાસ પૂર્ણતાએ કરવા લાગે છે, ત્યારે જ તે પોતાના વિજય ઉપર પ્રકાશ નાંખે છે અને ત્યારે જ તે ભય તથા શંકાના વિચારો ઉપર વિજય પ્રાપ્ત કરે છે. દુન્યવી લેકને વિશ્વાસ વિજયી મનુષ્યપર જ જામે છે. જેના ચહેરા ઉપર વિજયના ભાવો ઝળકી રહેલા હોય છે તે મનુષ્યને જ વિશ્વાસ દુનિયાના લોકો કરે છે.
For Private And Personal Use Only
