________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૬િ૬૬
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ. દાર ઘેડાઓ જોડેલા હોય છે તેમ આ શ્રીસંઘરથને તપ અને નિયમ-સંયમરૂપ મજબુત પાણીદાર ઘોડાઓ જોડેલા છે. યદિ મજબુત અને પાણીદાર ઘેડા પણ કાબુમાં ન રહી શકે અને તેફાન કરે એવા હોય તો શું કામના. માટેજ તપ અને સંયમરૂપ અશ્વો કહ્યા છે કે જેથી તે અશ્વો ૨થને બરાબર એગ્ય સ્થળેજ નિર્વિ ને પહોંચાડશે. મહાન રાજાના રથને સુંદર રૂપાની ઘંટડીઓ હોય છે જેથી તેને નિનાદ કર્ણપ્રિય મનહર લાગે છે. તેમ આ શ્રીસંઘરથ પણ પાંચ પ્રકારના સુંદર સ્વાધ્યાયથી યુક્ત છે જેથી તે સ્વાધ્યાયના મનોહર નિનાદ–મંજુલ ઘે:ષથી કર્ણપ્રિય મનહર છે, આવો ભગવાન શ્રીસંઘરથ સદા જય પામે. અર્થાત્ શીયલ, ત૫, સંયમ, અને સ્વાધ્યાય યુક્ત શ્રીસંઘને જય છે એમ સૂચવ્યું. આવા ગુણેથી પરિપૂરિત સંઘરથ જ ચગ્ય સ્થાને પહોંચાડવા સમર્થ છે. ૬
લેકની મધ્યમાં રહેલ છતાંયે શ્રીસંઘ કેવો અલિપ્ત છે તે કમલના રૂપકથી જણાવે છે –
कम्मरयजलोह विणिग्गयस्ससुयरयणदीहानलस्स, पंचमहव्ययथिरकन्नियस्सगुणकेसरालस्स ॥ ७ ॥ सावगजणमहुअरिपरिवुडस्स जिणसुरतेयबुद्धस्स ।
संघपउमस्सभई समणगणसहस्सपत्तस्स ॥ ८॥ અર્થ-કર્મરજરૂપી જળમાંથી નીકળેલું–ઉગેલું શ્રુતરત્ન, જ્ઞાનરત્નરૂપી મોટા વાળવાળું, પાંચ મહાવ્રતરૂપી દઢ કણિકાવાળું, ઉત્તરગુણરૂપી કેસરાવાળું, શ્રાવકજનરૂપી મધુકરી-ભ્રમરેથી યુક્ત, શ્રીજીનેશ્વરરૂપી અનુપમ સૂર્યના તેજથી ઉપદેશથી વિકસિત થતું (આનંદિત થતું) અને શ્રમણ સાધુએરૂપી સહસ પત્રવાળું શ્રીસંઘપઘ-શ્રીસંઘ કમી જય પામે-તેનો જય હો.
વિવેચન--જેમ કમળ કાદવ અને પાણીમાં ઉગે છે અને તેનાથી અલિપ્ત રહે છે તેમ આ સંઘરૂપ કમળ પણ જ્ઞાનાવરણાદિ આઠ પ્રકારનાં કમોમાંથી જ બહાર નીકળીને તેનાથી અલિપ્ત રહે છે. જીવ જ્ઞાનાવરણદિ કર્મોમાં ખેંચી રહે છે અને તેથી જીવ લીન થાય છે. એટલે કમરજરૂપી જે જલ તેમાંથી ઉગેલું–બહાર નીકળેલ, આ ઉપરથી એમ નથી સમજવાનું કે શ્રીસંઘ કમલ તદ્દન કર્મજ રહિત છે. કારણ કે હજી તે સંસારી છે. એટલાજ માટે એમ કહ્યું છે કે કમરજની ઉપર રહેલું કમળ જેમ જળ ઉપર રહેલું હોય છે તેમ, પણ કમ્મલથી તદ્દન રહિત - ૧ વાંચનારૂના વાવર્તના અનુછેલ્લા ઘણા ૨,વાંચના, પૂછવું, પુનરાવૃત્તિ કરવી, વિચારવું અને ધર્મ કથન કરવું આ પાંચ પ્રકારના સ્વાધ્યાય છે.
For Private And Personal Use Only
