Atmanand Prakash Pustak 023 Ank 10

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 6

૨૩૪
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ. વાળે જણાય છે. સાંજે ચેકસ નિશાન રાખી સવારે તપાસવાથી તેનું સ્થાનાંતર શેાધી શકાય છે પણ તેની અ૫ ક્ષેત્રમાં એવી શિધ્ર ગતિ છે કે તેનું સ્થાનાંતર સ્વભાવિક ક૯પનામાં આવી શકતું નથી. આ સંભૂતલ પૃથ્વીથી ૭૯૦ જન ઉંચે પ્રથમ તારા મંડળ છે. તારાના વિમાનની એવી શીવ્ર ગતિ છે કે દર ચોવીશ કલાકે તે પોતાના સ્થાનમાં પહોચી વળે છે. શાસ્ત્રકાર પણ કહે છે કે Mારવ તેfહેતો તારા વિધ તિ એટલે નક્ષત્રથી પણ ઉતાવળી ગતિ તારાની છે તે કારણે તેઓનું સ્થાન પરાવર્તન દષ્ટિગોચર નહીં આવવાથી તેઓને સ્થિર કહેવાની પણ આપણે ભૂલ કરીએ છીએ. તારાના વિમાન મંડલથી ૧. યોજન ઊંચે ૬ જન લાંબાને 3 જન ચેડા સૂર્યના વિમાને છે. આ જંબુદ્વીપને આશ્રીને જતિષ ચક બેવડું છે એટલે સૂર્ય ચંદ્ર ગ્રહ વિગેરે બખે છે. એક સૂર્ય જ્યાં ઉદય પામે છે, વીશ કલાકે ત્યાં બીજા સૂર્યને ઉગવાને વારો આવે છે ને પ્રથમના સૂર્યને તેજ સ્થાનની અપેક્ષાએ ફરી ઉદય પામતા ૪૮ કલાક લાગે છે. તે સૂર્યોને ફરવાની –( ચિત્ર ૧૧ મું) ૧. ભરત ક્ષેત્ર ૨. પશ્ચિમ ભાગ ૩, ઐરાવત ક્ષેત્ર ૪. પૂર્વ મહા વિદેહ એ પ્રમાણે મુખ્ય ચાર હદ છે. એ ચારે ઠેકાણે લગભગ બાર બાર કલાક અજવાળું આપે છે. તે બન્ને સૂર્યોમાંથી જ્યારે એક સૂર્ય ભરત ક્ષેત્રમાં હોય છે ત્યારે બીજો સૂર્ય તેની સામે એરવત ક્ષેત્રમાં હોય છે એટલે એ બને સ્થાનમાં દિવસો હોય છે ને બંને વિદેહક્ષેત્રમાં રાત્રિ હોય છે. કમે ભરત અને ઐરાવત ક્ષેત્રમાંથી બંને સૂર્ય ચાલ્યા જતાં ત્યાં રાત્રિ પડે છે ને બન્ને મહાવિદેહ ક્ષેત્રમાં દિવોદય થાય છે. અહીં સમસ્ત ભારતમાં નિબધ નામના લાલપર્વતના શિખરમાંથી પૂર્વને દક્ષિણ દિશાની મધ્યમાંથી સૂર્ય આવી ઉદય પામે છે અને સૂર્ય આગળ વધી વાંકા માંડલામાં રૂ. ૪૫ દક્ષિણ તરફ નમતે દર મૂહુર્તે પરપ૧૩ એજન કાપતો પાશ્ચમ તરફ જાય છે. સૂર્ય મધ્યપૂર્વમાંથી ઉદય પામી માથે થઈ સીદ્ધ પશ્ચિમમાં જ નથી પણ ઉપર પ્રમાણેની વક્રગતિ જ વાસ્ત વિક જોઈ શકાય છે. માસ્યપુરાણમાં પણ કહેલ છે કે રક્ષિળોમ: મૂર્યક્ષિણેyરિવાતિ. એટલે સૂર્ય દક્ષિણમાં નમીને ફેંકેલા બાણની જેમ ગમન કરે છે. નિષધ પર્વતના શિખરો લાલ છે તેથી સવારે કે સાંજે તેના આઘાતથી–વકીભવનથી સૂર્યના કિરણે લાલ દેખાય છે. નિષધપર્વત ૧૬૮૪૨૮ જન લાંબો છે ૪૦ યોજન ઉંચો છે અરૂણાદય કે સધ્યા પણ તેના શિખરની આરપાર આવેલ પ્રકા
+. ૪૫-રામાયણ. ૪૪/૬૪ માં વિષ્ણુ પદ કહેલ છે. ૧ ઉદય પર્વતના સમનસ શિખરે ૨ મેરૂપર્વતમાં ૩ જબુમાં સિદ્ધાંત શિરોમણ ગોલાધ્યાયમાં ભાસ્કરાચાર્ય કહે છે કે-શનિशा जनकःकनकाचल; किमुतदंतरगः सन दध्यते. उदगयननुमेरुस्थांशुमान्, कथ મુનિવક્ષિણમા. . . મા. તિલસ્પણ સૂર્યને દક્ષિણમાં ગમન કરતા જણાવે છે આપણે પણ તેમ જોઈ શકીએ છીએ.