________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ગાહસ્થ જીવન.
૨૪૩
સ્ત્રીના સાત્વીક પ્રેમની સહાયતા નહિ મળી હોય. મોટા મોટા દુરાચારી પુરૂના જીવનમાં પણ એવા મથી ઘણે સુધારે થયેલો જોવામાં આવ્યો છે. જીવનસુધારણાને અર્થે સ્ત્રી ઉપરાંત બીજે નંબરે ઘરની અંદર બાળ-બચાં હોવા તે છે. જે દુરાચારીઓને બીજી કઈ પણ રીતે સુધારવાનું કઠિન હોય છે તેઓ ઘણે ભાગે ઘરમાં સંતાન થતાં જ આપોઆપ સુધરી જાય છે. માઈગ્ય જીવનનું આટલું બધું મહત્વ ઉપરોક્ત સઘળી વાતને લઈને જ છે.
એ સિવાય મનુષ્યના વાસ્તવિક આચાર વિચાર, યોગ્યતા આદિને ખ્યાલ તેનાં ગાઈથ્ય જીવનથી જ આવે છે. સત્યતા, પ્રેમ, સહાનુભૂતિ, ઉદારતા, સહનશીલતા આદિ સમસ્ત ગુણેને વિકાસ ગૃહસ્થ જીવનમાં જ થાય છે. જેનાં ઘરમાં સર્વ પ્રકારની શાતિ તથા સુખ જોવામાં આવે ત્યાં સમજી લેવું કે તે ઘણે જ સુયોગ્ય, સદાચારી અને ભાગ્યશાળી છે. તેમજ જેનાં ઘરમાં કઈ પ્રકારની અશાંતિ, અસંતોષ અથવા કલેશ દેવામાં આવે ત્યાં સમજી લેવું કે તેનું આચરણ બરાબર નથી–તેની યોગ્યતામાં ઘણી જ ત્રુટીઓ છે. ગૃહસ્થ જીવનને મનુષ્યની યોગ્યતા અને સામર્થ્યની કસોટી માનવામાં આવે છે. તે કસોટી ઉપર જે પુરેપુરો ઉતરે તે જ સર્વીશે ખરા મનુષ્યત્વને લાયક ગણાય છે.
ગૃહસ્થ જીવનમાં કઈ પણ પ્રકારની અશાંતિ અથવા અસંતોષ ઉત્પન્ન ન થવા દેવામાં જેટલે પુરૂષને ફાળે છે તે કરતાં વધારે સ્ત્રીનો છે. જે સ્ત્રી છે તે ઘરને સાફસુફ સ્વચ્છ રાખીને સર્વ પ્રકારે સુવ્યવસ્થિત રાખી શકે છે અને ગૃહને સ્વર્ગ સમ બનાવી શકે છે. એટલા માટે જ લેકે સ્ત્રને “પૃહલક્ષમી' કહે છે. જે ઘરમાં આવી ગૃહલક્ષમી હોય છે તે ઘરમાં સર્વ પ્રકારનાં સુખ આપોઆપ આવે છે. સ્ત્રીઓને ગૃહલક્ષમી બનાવવા માટે આરંભમાં બાલ્યાવસ્થાનું શિક્ષણ આવશ્યક છે અને પછી સાસરે ગયા પછી સાસુ અને પતિ વિગેરેના શિક્ષણની આવશ્યકતા છે. ઘણું લેકે એમ કહે છે કે “વિવાહ કરીને અમે ઘણું જંજાળમાં પડી ગયા છીએ અને અમે તો આફતમાં આવી પડ્યા છીએ.” આવા લોકોએ સમજવું જોઈએ કે સ્ત્રીઓ પોતે જંજાળ અથવા આફતરૂપ ઘણે ઓછે અંશે થાય છે. પરંતુ ઘણે ભાગે તો ઘરના લોકો તેને જંજાળ અથવા આફત રૂ૫ મારી બેસે છે. નવી વહુ ઘરમાં આવ્યા પછી સાસુ, નણંદ અને પતિ વિગેરેનું તેના પ્રત્યે જે કર્તવ્ય હોય છે તે કર્તવ્યનું પાલન કર્યા વગર જે લોકો શુભફળની આશા રાખે છે તેઓ મેટી ભૂલ કરે છે. પિતાની નિરાશા અને દુઃખનું કારણ તેઓ પોતે જ બને છે. તેઓ એક અજ્ઞાન બાળાને સર્વગુણ સંપન્ન જોવાની આશા રાખે છે, પરંતુ પરિચયથી તેઓને તેનામાં અનેક દે દષ્ટિગોચર થાય છે. એવા લોકોએ સૌથી પહેલાં તે પિતાના દોષે જાણી લેવા જોઈએ અને એ દોષ દૂર કર્યા પછી સ્ત્રીની પાસેથી સારાં કાર્યો અને સારી વાતની આશા રાખવી જોઈયે. આ સંબંધમાં રમાબાઈ
For Private And Personal Use Only
