________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૨૪૨
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ.
આપવામાં તેની સ્ત્રીએ ઘણી જ મદદ કરી હતી. અલબત, હમીટના પ્રખર બુદ્ધિ. માન હતું, પરંતુ તેનું ચિત્ત અવ્યવસ્થિત હતું. તેટલા માટે તેની સ્ત્રી તેના સઘળાં કાર્યોની સારી વ્યસ્થા કરી આપતી હતી, એટલું જ નહિ પણ એમ કહેવું જોઈએ કે ઉચિતરૂપે કાર્ય કરાવતી હતી. હેમિલ્ટન જરા આળસુ હતા, પરંતુ તેની સ્ત્રી ઘણી જ ઉદ્યોગપરાયણ હતી. કહેવાનો મતલબ એ છે કે હેમીસ્ટનમાં જે ગુણોનો અભાવ હતો તે ગુણે તેની સ્ત્રીમાં જ ઉપસ્થિ હતા. તેના પૈર્ય અને ઉદ્યોગને લઈને હેમિટનની બુદ્ધિને ઉદય થયો હતો.
યુરોપના જીનેવા નગરમાં હયુયર નામને પ્રસિદ્ધ સૃષ્ટિશાસવેત્તા સત્તર વર્ષની વયેજ અંધ થઈ ગયા હતા તે અંધત્વને લીધે ઘણે જ દુ:ખી થયે ત્યારે તેની સ્ત્રી તેને શાસ્ત્રોનું અધ્યયન કરવા ઉત્તેજીત કર્યો. તેણે પિતાની સ્ત્રીની સહાયથી સૃષ્ટિશાસ્ત્રના એક એવા અંગનું અધ્યયન કર્યું કે જેમાં બહુજ તીવ્ર દષ્ટિની આવશ્યકતા હતી. પોતાની સ્ત્રીની તેને એટલી બધી મદદ મળી હતી કે વૃદ્ધાવસ્થામાં તે કહેતો કે જે મને ફરી દેખતો કરવામાં આવે તો હું ઘણેજ દુ:ખી થાઉં. તેણે માખીઓ ઉપર એક ઘણો જ સારે ગ્રંથ લખ્યો છે. તે ગ્રંથ તેણે અંધ થયા પછી પચીસ વર્ષે લપ હતો. તેની અંદર માખીઓની ઉત્પત્તિ, સ્વભાવ વિગેરેના સંબં. ધમાં એટલી બધી ઉત્તમ અને સૂક્ષમ વાતે લખી છે કે જે વાંચીને આપણને એમ થાય કે તેને લેખક અત્યંત તીવ્ર દષ્ટિવાળો હોવો જોઈએ.
આજકાલ કામી અને દુરાચારી પુરૂએ “પ્રેમ” ને કલંકિત કર્યો છે. પરંતુ વસ્તુતઃ પ્રેમ તે એક સ્વગીય વસ્તુ છે. પ્રેમ મનુષ્યને સાહસ અને બળ આપે છે, તેને તેને કર્તવ્યમાર્ગ દેખાડે છે, અને તેનામાં સમસ્ત સદ્દગુણોની સૃષ્ટિ કરે છે. મનુષ્યનાં અંતઃકરણને શુદ્ધ અને ઉન્નત બનાવવાનું સૌથી સરસ સાધન પ્રેમ જ છે. તે ઉપરાંત વિચારશક્તિ ઉપર પણ તેને ઘણો સારો પ્રભાવ પડે છે. પ્રેમ મનુષ્યને ઉચ્ચાકાંક્ષી અને ઉદાર બનાવે છે. એક વિદ્વાનનું એવું મંતવ્ય છે કે પ્રેમ જ મનુષ્યનો સૌથી સારો અને મહાન શિક્ષક છે. પ્રેમ વગર મનુષ્યમાં મનુષ્યત્વ આવતું નથી તેમજ સ્ત્રીમાં સ્ત્રીત્વ નથી આવતું. બન્નેને પૂર્ણ બનાવવા માટે જે કોઈ વસ્તુની આવશ્યક્તા છે તે તે પ્રેમ જ છે. પ્રેમદેવ મનુષ્યને કે નવા સંસારમાં પહેચાડે છે, તદ્દન નવા જીવનનું પ્રદાન કરે છે અને પ્રેમનું પ્રધાન કેન્દ્ર અને ઉદ્ગમ સ્થાન સ્ત્રીનું હૃદય છે.
મનુષ્યને સચ્ચરિત્ર, સાધુસંપન્ન અને સુખી બનાવવામાં જેટલી સહાયતા સતી સાધી સ્ત્રી અને તેના સાચા સ્નેહથી મળે છે, તેટલી કોઈ પણ અન્ય સાધનથી મળતી નથી. પછી તે સ્નેહ સ્ત્રીનો હોય, કે માતાને હોય કે પુત્રીને હોય. એક મહાન વિદ્વાનને મત છે કે સંસારમાં આજસુધી કે એ મહાપુરૂષ નથી થયું કે જેને પોતાના જીવન-કાળ અને કાર્યોમાં કોઈ સાધ્વી
For Private And Personal Use Only
