________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
વાદી શ્રી દેવસૂરિજી.
એ મહાન રત્નાકરના દર્શનનું પરમ સૌભાગ્ય પામી અંદર ડૂબકી મારી અમૃત રસ પીવાને પ્રયત્ન કરું છું. અત્યારે તે એ પણ એક સૈભાગ્યને વિષય છે. આવી રીતે અઠંગ શાસનસેવક જૈન દર્શનને ગૌરવવતુ બનાવી તેનાં મૂળીયાં વધુને વધુ ટઢ-મજબુત કરી જૈન દર્શનની વિજયપતાકા વિજયવન્તિ બનાવી ચારે દિશામાં પોતાના વાદની પ્રભૂત શક્તિથી પિતાની કીર્તિ નટડીને પહેલાડી, જાણે ભૂલેકમાં તે કીર્તિ બધે ફરીવળી હોય તેમ સ્વર્ગલોકમાં બૃહસ્પતિને જીતી, પિતાની શક્તિને પરિચય આપવા ગઈ હોય તેમ તેમના સ્થલ દેહને ત્યાગી તેમની સાથે તેમની કીર્તિ સ્વર્ગલોકમાં પહોંચી ગઈ. તેના વિજયનાદના ભણકાર હજી પણ કર્ણપટને ભરી દે છે. આ મહાત્માએ ૮૩ વર્ષનું દીર્ધાયુષ્ય ભગવ્યું છે. ૧૧૪૩ માં જન્મને ૧૨૨૬ શ્રાવણ વદ ૭ દિવસે સ્વર્ગગમન કર્યું.૭૪ વર્ષ દીક્ષા પર્યાય પાળે છે. ૧૧૫૨ માં તેમની દીક્ષા થઈ હતી. પર વર્ષ સૂરિપદ ભગવ્યું. ૧૧૭૪ માં તેમની આચાર્ય પદવી થઈ હતી. પ્રભાવક ચરિત્રમાં નિચે પ્રમાણે ઉલ્લેખ છે.
शिखिवेद शिवे ११४३ जन्म दीक्षायुग्म शरेश्वरे, ११५२ वेदाश्वशंकरे वर्षे ११७४ सूरित्वमभवत्प्रभोः
રદ્દ नवमे वत्सरे दीक्षा एकविंशत्तमे तथा
मूरित्वं सकलायुश्च त्र्यशीतिवत्सरा अभूत्. ભાવાર્થ-૧૧૪૩ માં જન્મ, ૧૧૫ર દીક્ષા, ૧૧૭૪ માં આચાર્યપદ, નવમે વષે દીક્ષા, ૨૧ મે વર્ષે સૂરિપદ, કુલ આયુષ્ય ૮૩ વર્ષ. ૧૨૨૬ માં સ્વર્ગ.
૧ પ્રમાણુનય તત્ત્વકાલંકાર ને રત્નાકરાવતારિકાનું હિન્દી ભાષાંતર પંડિતવર્ય બંસીધર શર્માએ કર્યું છે. પરંતુ મારે સખેદ કહેવું પડે છે કે તેમાં તેઓ તદન નિષ્ફળ નિવડ્યા છે. જેના દર્શનથી અજ્ઞાત જૈનેતર પંડિતો કેવાં ભાષાંતર કરે તેનો આ સુંદર નમુનો છે. કેટલેક સ્થલે એવી તે અક્ષમ્ય ભૂલો છે કે જે વાંચતાં એમજ થાય કે કાંતો તેમણે “કોણ જેનાર છે” તેમ સમજી વેઠ ઉતારી છે અથવા તેની એગ્ય પ્રક્રિયા સમજ્યા નથી. હું તેના યોગ્ય દાખલા આપું છું.
અનુમેયે થ તતુલ્ય સદભાવે નાસ્તિતાડતી આ ટીકાકાર ધર્મ કીર્તિનું સંગ્રહિત વચન છે, તેનું ભાષાંતર જુઓ. અનુમેયે થતુએ સદભાવો નાસ્તિતાડ સતી છે, યહ ધર્મ કીર્તિ કા વચન જરૂર વંચિત રહી કીયા. દ્રિતીય પરિચ્છેદ પૃ. ૯૭ એકાદ બે સ્થલે આ મૂળ સૂત્ર છે કે ટીકા છે તેને પણ ખ્યાલ નથી રહ્યો. અરે એટલું જ નહિ પણ શ્લેક છે કે ગદ્ય ટીકા છે તેની પણ દરકાર તે પંડિતરત્ન નથી રાખી. એકાદ બે સ્થલે એવો વિસંવાદ છે કે જે વાંચતાં જરૂર ખેદ થાય. બાકીના સંસ્કૃત શબ્દો પરિભાષાઓ તે એમને એમ મુકી છે. કેટલાક શ્લેકનું ભાષાંતર નથી કર્યું તે લાભમાં.
લેખક.
For Private And Personal Use Only