________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૭૪
શ્રી આત્માનંદુ પ્રકાશ.
22
પ્રતિષ્ઠા વિગેરે કરતાં કંઇક વધારે માને છે, અને વાસ્તવિક રીતે તેનુ' એવુ માનવું વ્યાજખી છે. એક વખત એક વકીલે એપીકટેટ્સ નામના પ્રસિદ્ધ વિદ્વાન પાસે જઇને તેના સિદ્ધાંતની કેટલીક વાતેા જાણવા ઇચ્છયુ. એપિકટેટ્રેસ સમજી ગયેમાં કે તે મને સદ્ભાવથી નથી પૂછતા, તેથી તેણે કહ્યુ “ તમે મારા સિદ્ધાંતા ઉપર કેવળ ટીકા કરશેા, તમે તેનુ વાસ્તવિક તાપ જાણવા માગતા નથી, તેટલા માટે તમને મારા સિદ્ધાંતા ન જણાવવા એજ સારૂં છે. ” તે ઉપરથી વકીલે કહ્યુ “ જો હું આપના સિદ્ધાંતે પ્રમાણે ચાલવા લાગું તે હું પણુ આપના જેવે ગરીબ નહિ થઈ જઉં ? તાપછી મને આટલા માજશાખ, ધનદોલત, ગાડીઘેાડા કેવીરીતે પ્રાપ્ત થશે ? ” એપિકઢેટ્સે જવાબમાં કહ્યુ “ મને તે એ સર્વ વસ્તુઓની જરૂરજ નથી. સાચુ પૂછે તે મારાથી વધારે દરિદ્ર તમેજ છે, તમને બીજાની કૃપાની ચિંતા રહે છે, પરંતુ હું કાઇની પણ પરવા નથી કરતા. એટલા માટે હું તમારાથી અધિક સંપન્ન છું, મારા વિષે લેાકેા શુ' કહેતા હશે તેની મને લેશ પણુ ચિંતા નથી રહેતી. અને હું કદિ પણુ કાઇની ખુશામત કÀા નથી. એજ મારી ખરી સોંપત્તિ છે. તમારી પાસે સંપત્તિ છે, પરંતુ તમારા લેણને લઇને તે હાય કે ન હાય એ સરખું છે. મારૂં મન જ મારૂ રાજ્ય છે. તત્વવિચારણામાં મારા સમય ઘણી સારી રીતે પસાર થાય છે. તમને તમારૂ ઐશ્વર્ય એન્ડ્રુ લાગે છે. મને મારૂં અશ્વ ઘણું વધારે લાગે છે. તમે અસ ંતુષ્ટ રહેા છે અને હું સંતુષ્ટ રહું છું. રાજિષ ભતૃ હિરએ પણ કહ્યું છે:
39
-
·
'
वयमिह परितुष्टा वल्कलैस्त्वं दुकूलैः सम इह परितोषो निर्विशेषो विशेषः । स तु भवति दरिद्रो यस्य तृष्णा विशाला मनसि हि परितुष्टे कोऽर्थवान् को दरिद्रः ॥ ઇંગ્લાંડના પ્રસિદ્ધ વક્તા Àરિડનીની પણ એક વાત પણ જાણવા ચાગ્ય છે. તે બહુજ વ્યસની તથા અવ્યવસ્થિત હતા. અને તેને લઈને જ તેની ચેગ્યતા અને પ્રતિષ્ઠા ઘણી વધી શકી ન હેાતી. એક દિવસે તેના એક નાકર પાતાના પગાર માગવા આવ્યે; તેને ઘેરીડને જરા ગુસ્સે થઈને કહ્યું “ શું પગાર ભાગી જાય છે ? ” તે ઉપરથી નેાકરે જવાબ આપ્યા “ સાહેબ, હું જાણું છું કે પગાર ભાગી જવાના નથી. પણ આપની અને મારી વચ્ચે જે અંતર છે તે હું ઘણી સારી રીતે સમજું છું. કુલ અને વિદ્યામાં આપ મારાથી શ્રેષ્ઠ છે એ ખરું, પરંતુ વ્યવહાર • લેણદેણુ અને સ્વસાવ વિગેરેમાં હું આપનાથી શ્રેષ્ઠ છું, ” નેાકરનું કહેવું તદ્ન સાચું જ હતુ. માત્રીકને તે લેાકેાને યથાસમય રૂપિયા ચુકવવાની ચિંતા જ ન હતી અને તેને પેાતાની વાતનુ જ ધ્યાન રહેતું નહતુ; પરંતુ નાકરમાં એવુ નહાતું. તે સાચા અને પેાતાની વાતમાં પક્કો હતા.
અનેક નાની માટી એવી બાબત છે કે જેના સંચાગથી મનુષ્યના સદાચા
For Private And Personal Use Only
