Atmanand Prakash Pustak 021 Ank 03

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 7

પપણા પર્વ સંબંધી વિચારો. ળી અને નૈતિક શિથિલતા કરવાવાળી નહોતી, ગમે તેવી હલકી કેમ કે ગરીબ સ્થિતિના મનુષ્યના જીવનમાં પણ રસ રેડાતો હતો. સમાજ બંધારણુજ એવું હતું. કેળવણી-વિદ્યાભ્યાસ સફળ હતાં, લોકો ભણતાં ઓછું, પરંતુ કેળવાતાં સારી રીતે, હાલની કેળવણી એ આપણને ઘણે ભાગે કારકુનો, નોકરો, આશ્રિત બનાવ્યા છે. ત્યારે તે વખતની કેળવણી માનવ જીવનમાં ચેતનાની ચિણગારી મુકતી હતી.
હિંદુસ્થાનના દલાલો, નોકરો અને યુરોપીય રીતે ઘડાઈ જતા ને રાજ્યને ટેક હોવાથી ખર્ચાળ આનંદ ભોગવી શકે છે. બાકીનાઓને મરેજ છે. પેટની પડી છે, ત્યાં આનંદ કયાં કરે ? લકે આળસુ છે, અને હતા એ પરદેશીઓને આક્ષેપ અસહ્ય છે. હિંદુઓ આળસુ નહોતા, હમેશના અંગત, ઘરના, કુટુંબના, પશુઓને લગતા. અને ધંધા રોજગારને લગતા જરૂરી કામે જાત મહેનતથી કરવામાં તેનો વખત જતા હતા. અને રાત્રે નિરાંતે ઘસઘસાટ ઉંઘતા હતા. છતાં ચકાર ઓછાં ન્હાતા. જે તેઓ ઉદ્યમી હતા તો હાલના જેવા સુધારા, ચંન્ને અને શોધ ખોળમાં જીવનનો સમય કેમ ન વિતા ? આ પ્રશ્ન કદાચ કાચા પિોચા હાલના હિદિ યુવકને કંપાવે તેવો છે. છતાં નજીવે છે. કારણકે તે વખતના સમાજ નેતાઓ ચકકસ સમજતા હતા, કે બહુ ઉથલ પાથલ કરી જીવનને ખકુદરતી બનાવવામાં મેટાં નુકશાને છે, અને તેથી માનવ જીવન ભયમાં આવી પડશે, એવી ચોક્કસ ખાત્રી થવાથીજ દરેક બાબત નિયમિત, પરિમિત, અને મર્યાદિત રાખેલી ને તેમાં જ શ્રેય જોયેલું હતું. છતાં આગળ વધનાર માટે અવકાશ હતે. યંત્રો ને બીજી અનેક જાતનાં વિજ્ઞાનનું જ્ઞાન હિંદીઓને હતું, એવા વર્ષ પહેલાના ઈતિહાસમાંથી પૂરાવા મળે છે.
જાત મહેનત કરવાથી શરીર કસાતું, વ્યવહારિક જ્ઞાન ષિાતું, ને ઉદ્યમમાં વખત જતું હતું. બાકીને વખત, જીવનમાં બળ, અને રસ પ્રેરે, વિશુદ્ધ રાખે, અને આગળ વધવામાં મદદગાર થાય તે ખાતર આધ્યાત્મિક વિચારમાં અને તેના વર્તનમાં ગાળતા હતા.
સામાન્ય પ્રજા અધ્યાત્મમય જીવન ગાળે, તેમાં આગળ વધે, તેના ગહન
૧ પ્રત્યેક બુદ્ધ ચરિત્રમાં એક રાજા પાસે એક લુહાર એક માછલી બનાવી લાવ્યો. તેમાં બને દાખલ થયા. એક કળ દબાવવાથી માછલી આકાશમાં ઉડી. બીજી કી દબાવવાથી તે સમૂદ્રમાં પેઠી. એક કી દબાવી એક નાની બારી ઉઘાડી, તેમાંથી બે હાથ કાઢીમતીની છીપનો
બે ભરી લીધો. પછી બારી બંધ કરી ત્રીજી કળ દબાવવાથી તે માછલી બહાર આવી અને જમીન પર ચાલી રાજધાનીમાં આવી અને બહાર નીકળ્યા. આવી કળાઓનું જ્ઞાન હિંદીઓને હતું પણ જીવનને આધાર-મદાર યંત્રો પર ન બાંધવામાં આર્યોનું માનવી વિકાસના સિદ્ધાંતને અનુસારીને ડહાપણ હતું. પ્ર. બે.