________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
વ માન યુગે નૉવેલાનું સ્થાન,
૬૧
આવે છે. આવી નેવલેનાં વાંચનથી ખાળકોનાં કુમળા મગજમાં વિષય વિકારે એવુ' સ્થાન લીધું છે કે જેથી વિયમાં પેાતાની સાદી જીંદગીમાં મારાગ્યતાનુ સુખ ચાખનારા બાળકા અલ્પ સંખ્યામાં માલુમ પડે છે. આમ સુખરૂપ જીન્દગી બનાવવાની અભિલાષાને આ આધુનિક નેવેલેાનું સ્થાન દેષભૂત નથી તે કેમ ન
માની શકીએ ?
હવે આ પદ્ધત્તિને અનુસરવુ. અયેાગ્ય છે, એમ સમજવાં છતાં કેટલાક સાક્ષર તરીકે મનાતા નાવેલ કથાકાર વિદ્યાના ઐતિહાસિક ખીનામાં તે પદ્ધત્તિના સંસ્કાર કરે છે. અર્થાત્ આ નવલકથામાં પરભાષાની રસિક નેવેલેાના આદર્શ વિભાગેા લઇ ભૂતકાળના મહત્વશાલી પાત્રાને તેમાં ગુત્થી અલંકારિક ભાષામાં માહકતા દેખાડે છે, પરન્તુ આ રીતે અનુસરવામાં ખાસ તેએ અમુક ભૂલને તે પેાગ્યાજ કરે છે. અને અતિહાસિક પાત્રોને કાલ્પનિક કથામાં પ્રવેશ કરાવીને સત્યાસત્યની દરકાર બહુજ વેગળી મુકાતી જાય છે.
કેટલાક નવલકથાકાર મહાશયે ગુજરાતના ઇતિહાસમાં જૈનમંત્રીએનુ સત્ય સ્વરૂપ ચીતરવાના પ્રસગ આવતાં અણઘટતી કલ્પનાઆને અધિકાંશે પ્રયાગ કરે છે. પણ તેઓએ તીક્ષ્ણ બુદ્ધિથી ઇતિહાસમાં પ્રવેશ કરીને અવલેાકવુ જોઇએ કે, વનરાજ ચાવડાથી વાઘેલા વીરધવલ સુધીની ” વંશાવળીના રાજાઓએ જે સામ્રાજ્ય તપાવ્યું–ચલાવ્યુ છે. તે માટેનું માન કયા કયા મત્રીઓને ઘટે છે. અને તે મત્રીઓ કયા કયા ધર્માંના હતા? આ દરેકનું વિવેચન પ્રસંગે જનતા સમક્ષ મુકાશે પરંતુ અત્યારે તો માત્ર- ચાંપરાજ, વિમલમંત્રી, મુંજાલ, ઉદાયન, અને વસ્તુ પાળ, વિગેરેનાં નામ માત્રથી સર્વ કેાઈ સમજી શકશે કે માત્ર ગુજરા તની રાજ્યસત્તાને પ્રખલ રીતે ટકાવનાર કોઇ હાય તે તે ગુજરાતના “ વણીક મત્રીએજ હતા ” અને તે વાણીયાના હાથમાંથી ગુજરાતની લગામ સરી
<<
પડતાંજ ધ હિન્દુસ્તાનનુ અધ:પતન, દેશની ઉથલ પાથલ, અને ઐતિહાસિક કલંકિત પ્રસંગો ઉપસ્થિત થયા છે. ” ઐતિહાસિક ખમતાને પ્રકાશ ગુજરાતમાં ફેલાવવા માટે ઠક્કર નારાયણજી વિસનજીએ સારા પરિશ્રમ લીધેા છે. પરંતુ તેની અમુક ગ્રન્થ ચીતરનારી કલમ તા તેની કેટલેક સ્થળે ઝેરથી આતપ્રોત છે. આગળ વધીને કહું તે “ તેઓનાં અમુક પુસ્તક તેા સુશીલ સ્ત્રીએ કે હિન્દના કામળ ખાલરત્નાએ હાથમાંજ ન લેવા જોઇએ.’
ઉપરાન્ત છેલ્લાં વર્ષોમાં રા. રા. કનૈયાલાલ માણેકલાલ મુન્શી પણ નવલકથાકાર તરીકે સારા શ્રમ વેઠી રહ્યા છે. તેમણે પરભાષાનુ મન્થન કરવામાં અત્યન્ત પ્રયત્ન કરેલ છે. તેમણે મહાર પાડેલી લેાકપ્રિય નેવેલે તપાસશુ તે તેથી ખુલ્લુ માલૂમ પડશે કે તેમની “ વેરની વસુલાત ” માં કાઉન્ટ એફ મેન્ટ ક્રીસ્ટો ” નુ અનુકરણ છે. પાટણની પ્રભુતામાં • શ્રીકે.
“
For Private And Personal Use Only
99
