________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
જેન એતિહાસિક સાહિત્ય.
ભર પાપ વ્યાપારમાં મચ્ચે રહે અને શક્ય અનુષ્ઠાનથી ધર્મારાધનદ્વારા પરલેકને માર્ગ સરલ ન કરે તે અંત સમયે તેને બહુજ પસ્તાવું પડે છે, અને નરકદિ અધોગતિમાં જવું પડે છે. વિવિધ વિપત્તિ, જન્મમરણ, રેગ શેકાદિ અગાધજળરૂપી ભરેલે આ સંસારરૂપી કુવે છે, તેમાં પડેલ નિરાધાર જીવોને ધર્મ એક દોરડા સમાન છે, પરંતુ મહાત્મા પુરૂએ બતાવેલ તે દોરીને દઢ રીતે આલંબન કરવું તે તે મનુષ્યનું કર્તવ્ય છે. ધર્મ, અર્થ, કામ અને મોક્ષના સાધન, સેવન પરિશિલન, પરસ્પર સાપેક્ષ અને અબાધિત લેવું તે સિદ્ધિ જનક છે; તે પણ એક વસ્તુમાં તલ્લીન થઈ મનુષ્ય બીજા પુરૂષાર્થને ભૂલી જાય તે અત્યાતિથી પ્રારબ્ધ નષ્ટ થતા શેષ પુરૂષાર્થોની સત્તાનો નાશ થઈ મનુષ્યને સર્વથી ભ્રષ્ટ કરી દે છે, જેથી ધર્મના પ્રભાવથી મળેલ અર્થ, કામનું સેવન કરતાં મનુષ્ય વિચારવું જોઈએ કે સર્વસુખના સ્થાનરૂપ ધર્મને સેવવાનું ભૂલી જવું ન જોઈએ.
દરેક જીવને સુખની અભિલાષા છે દુ:ખને કઈ ચાહતું નથી, પરંતુ સં. સારમાં એક એવું ભયાનક સ્થાન છે કે જયાં જ પણ સુખ નથી અને કેવળ દુ:ખજ માત્ર છે, જેનું નામ રોદ્રસ્થાન નરક છે. ત્યાં ક્ષેત્રની પરસ્પરની પરમાધા મિક દેવની કરેલી વેદનાએ સહન કરતાં જીવોને અસખ્ય વર્ષો વીતી જાય છે; ત્યારે એક ભવ નરકને પુરો થાય છે. ત્યાં દશ બાબતે હમેશાં જારી રહે છે. ૧ અત્યંત શીત, ૨ અત્યંત ગરમી, ૩ અત્યંત ભૂખ, ૪ અત્યંત તૃષા, ૫ અત્યંત ખુજલી, ૬ સદા પરતંત્રપણું, ૭ તાવનો સતત પીડા, ૮ દાહની જરાપણ શાંતિ. નહીં, ૯ ભય અને ૧૦ શેક સદા સ્થાઈ છે. આ નરકની વેદના સાંભળી અત્યંત ગભરાટ ઉત્પન્ન થતો હોવાથી ઉત્તમ જીવોને તેની પ્રાપ્તિના કારણેથી સદા બચવું જોઈએ. આ સાંભળી વિમળકુમારે પુછયું. મહારાજ ! આ નરકગતિમાં જીવ શું કાર્ય કરવાથી જાય છે ?
ગુરૂમહારાજે કહ્યું કે ૧ મહા આરંભ કરવાથી, ૨ મહા પરિગ્રહની રૂચીથી, ૩ માંસાહાર કરવાથી અને ૪ પંચદ્રિય જીવન ઘાત કરવાથી આ ચાર કારણથી જીવને નરકમાં જવું પડે છે. આ સાંભળી વિમળકુમાર કંપી ઉઠયા અને કહ્યું, પાળું ! આ કામ કરનારને ત આપતિમાંથી બચવાનો કોઈ ઉપાય છે ? મારી જેવા પામરપર કૃપા લાવી ફરમાવા ! મારી જેવા પાપાત્મા કેવી રીતે પાવન થઈ શકે ? કારણ કે અભિમાનને વશ થઈ લક્ષ્મીની લાલસાથી અનેક પાપ મેં કર્યા છે. રાજ વ્યાપારમાં અને દંડનાયક (સેનાપતિ ) ને તે ધંધા પાપને છે, જેથી આપ દયાળુ દયા લાવી તેને ઉપાય બતાવો, આચાર્ય મહારાજ તેનો ઉપાય બતાવે છે જે હવે પછી જણાવીશું.
( ચાલુ. )
For Private And Personal Use Only
