________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી આત્માન ૬ પ્રકાશ.
આ સાંવત્સરિક પર્વ ને પર્યુષણ કેવી રીતે ઉજવવામાં આવતા હતા, ને હાલ કેવી રીતે ઉજવાય છે ? તેને સામાટે વિચાર કરતાં કેટલીક બીજી બાબતોની પણ આપણને સમજ પડશે.
જે મનુષ્ય વિશેષ ન કરી શકે તેમ હોય તે ૭૦ દિવસમાંના પહેલેજ દિવસે સાંવત્સરિક પર્વને પર્યુષણને દિવસે ઉપવાસ અને બીજા અનુષ્ઠાન કરતા હતા.
જેમાં વધારે શકિત હોય તે ત્રણ દિવસ અગાઉથીeતેલાધરને દિવસથી ઉપવાસ કરે=અઠ્ઠમ કરતા હતા ત્રણ ઉપવાસ ) અને એ ત્રણે દિવસ બીજા પણ અનુષ્ઠાનો કરતા હતા, અઠ્ઠમ એ મધ્યમ તાપ છે, અને આવા મહત્વના દિવસે તે વધારે ઉચિત છે.
જેમાં તેથી પણ વધારે શકિત હોય તે આઠ દિવસ પહેલેથી અઠ્ઠાઈધરને દિવસેથી ઉપવાસ-અઠ્ઠાઈ ( આઠ ઉપવાસ ) અને બીજા અનુકનો શરૂ કરતા હતા. [જૈન દર્શનમાં સામાન્ય રીતે પર્વના ઉત્સવના દિવસો એક અઠવાડીઆના હોય છે. તેથી અઠ્ઠાઈધરથી આઠ દિવસ સુધી પર્યુષણને સાંવત્સરિક પર્વનો ઉત્સવ કરવામાં આવે છે. (આછાલંક-અઠ્ઠાઈ)
( ચાલુ)
વર્તમાન યુગે નૉવેલેનું સ્થાન.'
પ્રાચીન યુગમાં જ્યારે જ્યારે માનુષી જીવનમાં ધર્મ તત્વોને સંચાર કરવાને પૂરતી જરૂરી જણાઈ ત્યારે ત્યારે તે તેના સૂક્ષ્મસૂત્રે વિશ્વમાં આમ ગ્રન્થરૂપે ગોઠવાયા. કમે માનુષી પ્રવૃત્તિ વ્યવસાયમય થતાં તે સૂત્રે સમજવાની કાળજી ઓછી થવા લાગી એટલે પૂર્વ મહષઓએ તે તના સંમિશ્રણવાળા કથાનક ગ્ર રચી ધર્મતત્વને વિશ્વમાં ફેલાવવા અવિશ્રાન્ત પ્રયત્ન કર્યો-કિનું કથાનક ગ્રન્થોનું સ્થાન હાલમાં નેવેલેએ લીધું હોય તેમ દષ્ટિગોચર થાય છે. માત્ર વિકૃતિ એટલીજ થઈ છે કે જ્યારે પ્રાચીન કળાની કૃતિમાં રાજારાણીની વાતોઆથી, જગને સુબોધ નીતિપાઠ મળતાં હતા. ત્યારે, તેના સ્થાનને શોભા વવાને ડાળ કરનારા નેવેલમાંથી, વિષય યુકત કાદમ્બરીએ છીતરાયેલી હોય છે. જેમાં આશુક માશુકને પરસ્પર આકષી અન્ય અન્યમાં પ્રેમરસ પ્રગટાવી જુદા પાડે છે. અને અન્ત તેઓની પાસે મહા સંકટ પસાર કરાવીને વિચિત્ર સંગમાં દંપતિરૂપે મેળાપ કરાવે છે. આવી રીતે પાત્રોને નોવેલના નાયક, નાયિકા, ગણી સંપૂર્ણ કપના વ્યવહારનો ઓપ ચડાવીને આધુનિક નાવેલો બનાવવામાં થતું હશે ? અને બીજો કોઈ દિવસ પયુંષણ તરીકે ન ઠરાવતા આ મેટા દિવસને પયુ પણ તરીકે ઠરાવવું ઉચ્ચિત લાગ્યું હશે અને અગાઉના ૫૦ દિવસને છેલ્લા ૭૦ દિવસ પર્યુષણના આમ આ વાષિક તહેવારને લીધે બે ભાગ પડી ગયા હોય, પરંતુ નવું વર્ષ શરૂ થતું હશે પણ તે કયારે એવા પ્રચાર હશે તે જણાતું નથી.
For Private And Personal Use Only
