Atmanand Prakash Pustak 021 Ank 03

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 8

શ્રી આમાનંદ પ્રકાશ.
ભેદ સમજી શકે, તે ખાતર ત્યાગી મહાત્મા વર્ગની સર્વોત્તમ મહામાએ. સગવડ હતી. પ્રજાનું ચારિત્ર અને નીતિ ઘડવાની સુંદર આ
સિવાય બીજી કઈ સંસ્થા સર્વોત્તમ હોઈ શકે ? તે વખતને ત્યાગી વર્ગ પ્રજાને આગેવાન વર્ગ હતો. તેઓને પ્રજા પર અ૫ બોજો હો, છતા પ્રજા પર ઉપકાર મહાન, હતો. આ ત્યાગી વર્ગના આગેવાને મહાત્માઓ હતા.
તે વખતના મહાત્માઓ ચારિત્ર બળથી જ જોઈએ તેવા આદર્શ હતા. ઘણે ભાગે માન રહેતા, એટલે શકિતને દુર્વ્યય કરતા નહિ. ધ્યાન ધરતાં, એટલે નવી શકિત, નવો જુસે, સત્ય-માર્ગોના ગહન ભેદના ઉંડાણમાં અવતરણ, ને તત્વ શોધન સંપાદન કરતા હતા. અવિવેક અને નૈતિક શથિલ્ય અટકાવવા તપશ્ચર્યા આચરતા હતા. આ મહાત્માઓના ચારિત્રથી જ દિવાની, ફોજદારી અનેક ગુન્હાઓ અટકતા હતા. અને કાયદાઓની જાળ ગુંથવી ન્હોતી પડતી.
પ્રેમ, દયાદ્રતા ને પરોપકાર પરાયણતાનો જુસ્સો વિશુદ્ધ, નિઃસ્વાર્થ, ને વેગવંતો હતો, તેઓ કષ્ટમાં પણ મજા માણતા હતા, ને સુખ નજીવી વસ્તુ ગણતા હતા, અથોત્ ગમે તેવી બાહ્ય સ્થિતિમાં પણ કુદરતી સહજ આનંદ અનુભવતા હતા. પરોપકાર કરવામાં જીવન સર્વસ્વ કુરબાન કરવા જરાપણુ પાછી પાની કરતા નહીં. મહાત્માઓની આ અસર પ્રજાજનો પર થતી હતી, તેથી તેઓ પણ વ્ય પરાયણજ રહેતા હતા.
હાલના આપણા ખુરશી પર પડ્યા પડયા, લાંબી લાંબી અપૂર્ણ અને ગુચ. વાડી ઉત્પન્ન કરે તેવી દલિલો અને વિવેચનથી દેશહિતને સમાજ સુધારો કરનારાઓ પરાયા વિચાર ધનથી સમૃદ્ધ જણાતા શું વિશિષ્ટ કરી શકે? અત્યારે વ્યવસ્થાને બાને લાખ કરોડ રૂપિયાની ખર્ચાળ જનાઓ આપણે માથે લાદવામાં આવી છે, તેને ખર્ચ પેટે પાટા બાંધીને પણ પુરો કરવો પડે છે. સુધારાના નામ નીચે આપણું મૂલો છેદન થાય છે.
પ્રાચીન સમય એવો હતો છતાં અધ:પાતનું બીજ તે સમયે રોપાઈ ચુકયું હતું, જેને પરિણામે હાલની આપણું આ ગુંચવાડે ભરેલી નબળી સ્થિતિ ઉપસ્થિતિ થઈ છે, કેવા ક્રમથી આ નબળી સ્થિતિ આવી ? તે એતિહાસિક યુગનો અને તે પહેલાને હિંદુસ્થાનનો ઈતિહાસ જેવાથી સમજાય તેમ છે. આ વાતને સાંપ્રદાયિક શબ્દનો પણ ટેકો છે. એટલે વૈદિક હિંદુઓ કળીયુગ કહે છે. અને આપણે–જેનો પાંચમે આરો શરૂ થયેલે માનીએ છીએ. એટલે ઉત્તરોત્તર મનુષ્યત્વની, રસકસની હાની સમજાવી. ધન દોલત, માન, ચાંદે અને ખીતાબથી સારી પ્રતિષ્ઠા વિગેરેથી જન સમાજ આગળ વધતે જણાતો હશે. પરંતુ તે વધારો