Atmanand Prakash Pustak 020 Ank 09

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 7

પરમાત્મપણું પ્રાપ્ત કરવાને કેવા પ્રયત્નની જરૂર છે?
ર૧૭
સિદ્ધાંતમાંજ સત્યની પ્રતીતિ થાય છે. પરમાત્મા ભગવાનનો સત્ય સિદ્ધાંત તેના જીવનપરથી સંપૂર્ણ ખાત્રીના પુરાવા આપનાર છે. મનુષ્યની વિવેક બુદ્ધિ અને હૃદયના ગુપ્ત વિચારો જાગૃત કરવાને પરમાત્માના વચને એટલા બધા બંધબેસ્તા છે અને મનુષ્યની સામાન્ય વિચારણા પર સત્ય સ્વરૂપનું પ્રતિબિંબ પાડવાને એવા મજબત પુરાવા તેમના જીવનમાંથી મળી આવે છે અને મનુષ્ય અંતઃકરણની.ઉંડી ઈરછાઓને જેમના જીવનમાંથી એ તે સચોટ પડઘો પડે છે કે તે પરમાભાનું જીવન દરેક મનુષ્યને પરમાત્મ સ્વરૂપે સહજ પ્રતિબિંબિત થાય. એટલે કે સત્યને સામાન્ય પ્રતિઘોષ પરમાત્મદષ્ટિવડે તે મહાત્મા દરેક મનુષ્યના અંત:કરણમાં વનિત કરે છે. આવી રીતે પ્રથમ પ્રતીતિ એટલે (સમ્યફ) શ્રદ્ધા-વિશ્વાસ તે પરમાત્માપણું પ્રાપ્ત થવા માટે પ્રથમ જોઈએ. તેમને ઉપદેશ, તેમનું આગમ તેમનું વચન, તેમનું ફરમાન એ ઉપર વિશ્વાસ પ્રથમ દરજજે જોઈએ, કારણ કે ઉપર જણાવ્યા પ્રમાણે સત્ય શિખવનાર-ઉપદેશ આપનાર નિસ્પૃહી હેઇને તેને સિદ્ધાંત પણ સત્ય અને વિશ્વાસપાત્ર હોય છે. કહેવાય છે કે પુરૂષપ્રમાણે વચન પ્રમાણુ આવી શ્રદ્ધા-પ્રતીતિ (પ્રથમ ક્ષેત્રશુદ્ધિ હૃદયશુદ્ધિ) વગર પરમાત્મપણું પ્રાપ્ત થતું નથી. જેથી પ્રથમ પ્રતીતિ જણાવવામાં આવી. હવે તે સત્યની પ્રતીતિ કેવી રીતે થાય છે તે બતાવીયે.
સત્યની પ્રતીતિ–સત્યના જે નિયમ શાસ્ત્રોમાં જણાવેલા હોય છે તે દરેક બુદ્ધિશાળી મનુષ્ય જાણતા હોય છે. કેટલાક સત્ય એવા હોય છે કે, તે લાંબા વખત સુધીની કે થોડા વખતની અમુક ક્રિયાથી, ચર્ચાથી અને વારંવાર નવી ક્રિયા કરવાથી આપણને પ્રતીતિ થાય છે અને તેવી જ રીતે એવા કેટલાક સવ્ય પણ છે કે જ્યારે મનમાં તેનો સંક૯પ થાય ત્યારે તરતજ તેની પ્રતીતિ થાય છે. દુનિયાનું સઘળું વિજ્ઞાનશાસ્ત્ર સત્યનાં ધરણથી રચાયેલું હોઈને, તે સત્ય પોતાની મેળે ખાત્રી કરાવવા શક્તિમાન રહે છે. સર્વ પ્રકારના જ્ઞાનના ગૂઢ રહસ્યના મૂળમાં સૈથી પ્રથમના નિયમ એવા હોય છે કે તેના સત્યને સાબીત કરવાની જરૂર રહેતી નથી.
હવે પરમાત્માનાં વચનો તે આવા પ્રકારના સત્યરૂપે છે જે વચને શાસ્ત્રમાં લખાયેલાં છે. તેમાંના ઘણુ વિષે તો મનુષ્યનું મન એટલું ખાત્રીવાળું હોય છે કે જેવા તે મન ઉપર આવે છે, કે તરતજ તેની સત્યતાની ખાત્રી થાય છે. દાખલા તરીકે જેમ મનહર દેખાવાની સુંદરતા સાબીત કરવાને શોખીન આંખને તેમજ મધુર સ્વરની ખાત્રીને માટે ચંચળ કાનને કોઇપણ પુરાવાની, કોઈપણ પ્રમાણની જરૂર રહેતી નથી, તેમ મનુષ્યના આત્માને જગતની નૈતિક સુંદરતા તે પરમાત્માના વચનથી જણાય છે. તેમાં એટલો બધે ગૂઢ સત્ય વ્યવહાર રહ્યો છે કે જે આંતરચક્ષુ દૂષિત ન હોય તે સ્વભાવિક ખાત્રી અને પ્રમાણથી એકદમ સત્ય પદાર્થના સ્વરૂપને મનુષ્ય અનુભવી શકે છે. કહેવાનું તા.