________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
માત અથવા વલાવ.
૨૨૫
સારી હોય કે ખરાબ, પણ તે તેના આચરણમાં એટલી સુદૃઢ જામી જાય છે કે પ્રાકૃતિક જેવીજ લાગે છે. ખરાબ આદતેને લઈને પિતાનું માન ઘટી ગયું છે એમ જ્યારે કે મનુષ્યના જાણવામાં આવે છે ત્યારે તે તેને છોડવાનો પ્રયત્ન કરવા લાગે છે, પરંતુ તે તેમ કરી પણ શકતું નથી તેમજ ઘણે ભાગે તેનામાં તેટલી હીમ્મત પણ નથી રહેતી. જે ખરેખરૂં સુખ પ્રાપ્ત કરવાની ઈચ્છા હોય તે સારી તેમજ ઉત્તમતમ આદતેજ શા માટે ન પાડવી ? સારી આદત કેવી રીતે પડશે એ બાબતને ભય જરાપણ ન રાખવો જોઈએ. સારી આદત પાડવાનું કાર્ય આપણે ધારીએ છીએ તેટલું કષ્ટદાયક અથવા શ્રમસાધ્ય નથી. જુઓ, અમુક સમયે અમુક કાર્ય કરવાની ટેવ પાડવાથી તે કાર્યમાં પ્રીતિ ઉત્પન્ન થાય છે અને કેટલાક દિવસ સુધી એ ક્રમ મુજબ કાર્ય કરતા રહેવાથી બિલકુલ કષ્ટ જણાતું નથી અને આનંદ થવા લાગે છે. ઉક્ત તત્વનુસાર આચરણ કરવાથી આપણે આપણી ખરાબ આદતે પણ પ્રયત્નથી છોડી શકીએ છીએ. પ્રત્યેક મનુષ્ય પોતાના જીવન સંગ્રામમાં વિજય પ્રાપ્ત કરવા માટે તથા પિતાનાં હિત અર્થે કેટલીક વિશિષ્ટ આદતે હમેશાં પાડવી જોઈએ. આ સ્થળે એવી વિશિષ્ટ આદતનું અને તે સઘળીને પિતાનાં જીવનમાં વ્યવહારિક બનાવવાના ઉપાયેનું વર્ણન કરવામાં આવશે કે જે દરેક મનુષ્યને પોતાનું જીવન સાર્થક કરવામાં સહાયભૂત બનશે જ એવી આશા છે.
૧–પ્રત્યેક દિવસને કાર્યક્રમ પહેલેથી જ નિશ્ચિત કરી .
આ નિશ્ચય આગલે દિવસે સાયંકાળે કરી લેવો જોઈએ અને બીજે દિવસે પ્રાત:કાળમાં ઉઠતાં વેંત જ તે અનુસાર કાર્ય કરવા લાગવું જોઈએ. એ રીતે કાર્ય કરવાથી એક દિવસમાં કેટલું કાર્ય પુરું થઈ જાય છે એ જોઈને આશ્ચર્ય થશે. અનિ. શ્ચિત તેમજ અવ્યવસ્થિત રીતે કાર્ય કરવાથી બે દિવસમાં પણ તેટલું કાર્ય નથી થઈ શકતું કે જેટલું નિશ્ચયપૂર્વક કરવાથી એક દિવસમાં તેમજ ઉત્તમતાપૂર્વક થઈ શકે છે. તે ઉપરાંત અનિશ્ચિત તેમજ મનમાની રીતે કામ કરવામાં આપણે આખા દિવસમાં શું કર્યું તે પણ જાણવામાં આવતું નથી. નિશ્ચિતકમથી કાર્ય કરવામાં એક એ પણ લાભ રહે છે કે પ્રતિદિનની આવશ્યકતા તેમજ મર્યાદા બહાર જવાનું ગમતું જ નથી. શરૂઆતમાં, આદત ન હોવાને લઈને અથવા કે અચાનક મુશીબતને લઈને નિશ્ચયાનુસાર કામ કદાચ ન થઈ શકે, તે પણ તેનાથી નિરાશ ન થવું જોઈએ. જે એક દિવસનું નિશ્ચિત કાર્ય તેજ દિવસે પુરૂં ન થાય અને તેમાં કેવળ આપણે જ દોષ હોય તો તે માટે આપણે આપણી જાતને અપરાધી ઠરાવીને માત્ર પશ્ચાતાપ કરવો જોઈએ એટલું જ નહિ પણ ભવિષ્યમાં એવું ન બને એ માટે પ્રયત્ન કરે જઈએ.
ર–નિરંતર પરિશ્રમ કરતા રહો. જે દુર્ભાગ્યવશાત તમે એમ માનતા છે કે તમે “અચાનક બુદ્ધિમાન ” છે
For Private And Personal Use Only
