________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir મિતાહાર. '' હદ કરતાં વધારે ખાવાના ગેર&ાયદા ઘણા સાધારણુ છે, બ્રણ કરીને સે કડે તેવું માણસ ભૂખ હોય છે તે કરતાં વધારે ખાય છે. તેમજ તેમનાં શરીરના પોષણાથે જરૂર હોય છે તેના કરતાં વધારે ખાય છે. કોઈ કાછ વખત મિજબાની કરવામાં આવે તો તેની હરકત નથી, હરહમેશ હદ કરતાં વધારે ખાવું અને પેટમાં ભાર ભરવા તે નુકશાન કતો અને શરીરને નાકોવત કર્યા છે. જોઈએ તે કરતાં ઘણું વધારે ખાવું એ તા રહેલું છે; તે જોઈએ તે કરતાં ઓછું’ ખાવાથી તા ધાસ્તી જ નથી. મિતતા એ જ દગી પત રાખવાની જરૂર છે. ખરૂ” જોતાં જ્ઞાન અને કૌવત એ બનતેને સેનાની માફક શુદ્ધ કરવાની સાથે તે બનેની કિસ્મત તે ( મિતતા) દંશગણી વધારી દે છે, અને કોવતની સાથે નમ્રતાને ઉમેરવાથી, તેમજ આવેચા–જુસ્સાની સાથે મિતપણાને ઉમેરવાથી કાર્ય માં ફક્ત મેળવવાના | મોટામાં મોટા છપે ભેદ સમજાય છે. 5 .. ** મિતાહાર અને મિતપાન એ નબળાઇ નથી, પશુ એક પ્રકારનું પડ છે; આપ અખત્યાર અને આમ સંયમને તેમાં સમાવેશ થાય છે. જમતાં ધણી જ વાર લગાડવી જ નહિં, પરત ખાવામાં દોડાદોડ પણ કરવી નહિ જોઈએ. એમ કહે છે કે જમીને હમેશાં જરા ભૂખે પેટે ઉઠવાની ટેવ રાખવી. જો પેટ ભરેલું હશે તો મગજ કામ કરી શકતુ’ નથી, * જમ્યા પછી થોડી વાર આરામ લ્યા " એ એક સારા નિયમ છે. (મારીને નાશી જવું, ખાંઇક અઈ જવું, એ કહેવત અને અનુસરતી જ છે, ) પરંતુ એ વખતના જમણુના વચલા વખતમાં આરામ લેવાની જરૂર પડે એટલું બધુ' ખાવાની તમે ટેવ રાખો. તે તેવા પ્રકારની જીદગી ખરેખર શાચનીય છે. શરીરમાં પ્રાણુ ૨હે તે માટે ખાવાનું છે એ ધ્યાનમાં રાખવું. ખાવાની ખાતર જીવવાની આશા રાખવી નહિ જોઈએ. ખાતાં ઘણીવાર લગાડવાની ટેવ રાખનારી છે દગી ટૂંકીજ હોય છે. જગલી લાકા વૈદુ’ કરવાનું શીખે છે ત્યારે શરૂઆતમાં તેઓ ઉપવાસ કરે છે. આથી ત_માળાનું કામ ધણી ચપળતાથી ચાલે છે અને તે ઉપરથી તેઓ અંદરથી કંઇકે પ્રેરણા થઈ હોય એવું સમજે છે. આ પ્રમાણે તેઓ કેટલીકવાર હદ ઉપરાંત પ્રયોગ કરે છે, એ વાત ખરી છે, પરંતુ આ પ્રમાણે અજમાવી જેનારની ખાતરી કરો કે ખોરાક કમતી ખાનારા માણૂસ માનસિક ઉદ્યોગ વધારે સારી રીતે કરી શકે છે. માફકેસર મેરાક ખાધા હોય છે તે માણસનું હૃદય પશુ ચપળતાથી કામ ચલાવી શકે છે. વધારે ખાવાક ખાવાથી ઉદાસવૃત્તિ થાય છે અને બીજા બધા રાગોને લીધે જેટલું દુ:ખ માણસને થાય છે તેટલું દુ:ખ એકલા અઝરણુથીજ ધણુ મા સને પાયું છે. " જીeગીના ઉપયોગ " માંથી For Private And Personal Use Only
