________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૪૦
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ. સત્ય મેળવવા માટે માનસિક પરાવર્તન થવું જ જોઈએ કે જેને સંભવ ધાર્મિક-નીતિમાન પુરૂને ખાત્રી આપવાનું મુશ્કેલ નથી. કેઈ મનુષ્ય ગમે તેટલા અજ્ઞાનમાં ગુંગળાઈ ગયો હોય તે પણ તેનાં આંતરિક આત્મામાં પોતે મૂળ સ્વરૂપ ગુમાવેલું હોતું નથી, જેમકે એક અકાર્ય કે અચાર સેવન કરતાં પહેલાં પ્રથમ ક્ષણે મનુષ્ય અટકે છે, તેને આત્મા ના પાડે છે, પછી અજ્ઞાનતાના દબાણથી-જોરથી તે આચરે છે, જેથી અજ્ઞાનથી કે કર્મથી ભ્રષ્ટ થયેલા મનુષ્યને જે કોઈ પ્રસંગે બાહ્ય કે આત્યંતર સ્વરૂપે જે કદાચ પરમાત્મપણાને વેગ થાય તે તેના સંપૂર્ણ પ્રભાવથી સત્ય સ્વરૂપની (પોતાના સ્વરૂપને ઓળખવારૂપી જ્ઞાનની) સુંદર તાનું પ્રતિબિંબ પડતાંજ છુપાઈ રહેલી ગુપ્ત શક્તિઓ મૂળ સ્વરૂપે જાગૃત થતાં તે પિતાના સ્વરૂપને–જતને ઓળખી શકે છે. આવી રીતે અજ્ઞાનપણની સામે થઈ પોતાના મૂળ સ્વરૂપ શોધવા, અને તે શી રીતે શોધાય તેવા પ્રયત્ન કરવા માટેની નિરંતર દરેક મનુષ્યને ધર્મક્રિયાઓ-કરણીઓનો ઉદ્યમ લેવો જોઈએ કે જેથી એમ કરતાં કરતાં અંતરમાં સત્ય સ્વરૂપ જાગૃત થશે અને ત્યારેજ સત્ય સ્વરૂપની શુદ્ધ પ્રતીતિ વયમેવ પ્રગટશે. શાસ્ત્રકાર મહારાજે તે દરેક ક્રિયા આવું સ્વરૂપ પ્રાપ્ત કરાવનારી બતાવેલી છે, છતાં વર્તમાનકાળમાં આપણી પ્રવૃત્તિઓ વિચારીશું તે માલમ પડશે કે જે જે કાર્યો (ક્રિયાઓ) થાય છે તેમાં કાંતે એક બીજાનું અનુકરણ થાય છે, તેમાં કેટલીક ક્રિયાઓ માત્ર કીત્તના લાભે કે વાહવાહ કહેવરાવવા માટેની દેખાય છે, કેટલીક વગર સમજે થાય છે, કેટલીક સમયને પ્રતિકૂળ થાય છે. દાખલા તરીકે એક વરઘોડો ચડાવવો તે પણ વાહવાહ કહેવરાવવા કે ચડાવનારના કીર્તિ અને થવા અભિમાન માટે જે થઈ પડે છે, તેને બદલે શાસનો પ્રભાવ વધે કે તે કિયા કરનારના આત્માની નિર્મળતા થવા માટે તે હેવું જોઈએ. વળી તે સાથે તે વખતના જમાનાને અનુકુલ છે કે કેમ? તે પણ જેવું જોઈએ, વળી બીજું સ્વામિવાત્સલ્ય કે જેને અર્થ પિતાને ધમીબંધુ અજ્ઞાની, રેગી, દુઃખી, વિદ્યા મેળવવા આજીવિકાના સાધન વગરનો હોય કે કોઈ બીજા પ્રકારે સીદાત હોય તેને તેવી તેટલી મદદ કરવી, આ તેને ખરો અર્થ છે અને હવે જોઈએ, છતાં તેવી સંભાળ, તેવું સ્વામિવાત્સલ્ય, થયેલ કયે સ્થળે કયા મનુષ્યો કરે છે તે આપણે જોઈએ છીએ, તેને બદલે હાલના જમાનામાં જ્યાં જ્યાં બેચાર વર્ષે કાંતે દુકાળ, કાંતે રોગપદ્રવ આવી ઉભા છે અને જે પ્રસંગે ખરેખરી મદદની જરૂર હોય છે તેવા પ્રસંગ માટે કેટલા મનુષ્ય કટિબદ્ધ થઈ તેવાઓના દુઃખ દૂર કરવા દ્રવ્ય અને જાતિભેગ આપી તૈયાર રહે છે? કોમમાં ગરીબાઈ વધતી જતી હોય, શિક્ષણ વગર બાળકે રહેતા હોય, ધંધા વગર ધર્મબંધુઓ રઝળી ભીખ માંગતા હોય તેવા પ્રસંગોએ કેવા સ્વામિવાત્સલયની જરૂર
For Private And Personal Use Only