________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
જીવનની સાર્થકતા.
૧૫૧ કદી નહી કરું. હવે ભગવાન પાસેથી મેળવેલું બધું ભગવાનને જ પાછું આપીશ, અર્થાત્ તે સર્વનો ધર્મ-કાર્યમાં વ્યય કરીશ.
પ્રત્યેક મહાપુરૂષનાં જીવનની નિયામક ભાવના લગભગ આ પ્રકારની જ હોય છે, અને એ ભાવનામાં જ તેમનાં જીવનની મહત્તા રહેલી છે. તેમણે પિતાનું સર્વસ્વ પ્રભુ અને જીવન માટે આપી દીધું છે, પિતાનું સુખ જેમણે તુચ્છ ગણ્યું છે, અને પિતાના અભિમાનને, પ્રભુમાં વિલય કરી પ્રભુના આદેશને અનુરૂપ જીવન ઘડ્યું છે, તે મહા પુરૂષોના જીવનની સાર્થકતા ખરેખર અનુકરણીય અને વંદનીય છે. પરંતુ અમે આ સ્થળે એથી પણ જીવન સાર્થકતાની એક ઉચ્ચતર ભાવનાનું પ્રતિ પાદન કરવા માગીએ છીએ. એ ભાવના માનવ-હૃદયમાં પ્રવેશ પામી શકે તો તેનું જીવન અત્યંત મધુર, રસમય, પ્રેમમય, આનંદમય બની શકે છે. ઉપરોકત ભાવનામાં જવાબદારીને જે પ્રચંડ જે મનુષ્યના ઉપર રહે છે તે ન રહેતા, અમે નીચે વર્ણવવાના છીએ તે ભાવનાના સ્વીકારથી તેનું જીવન સરલ, બેજા રહિત અને સંપૂર્ણ સુખરૂપ બની જાય છે. જીવનની સાર્થકતાની આ ભાવના તે પ્રેમની ભાવના છે. આખું વિશ્વ એ આપણે કૈટુમ્બિક પરિવાર છે. પરમ પ્રભુ પરમાત્મા આપણા સહુનો પિતા છે, આપણે સહુ તેના બાળક છીએ. આપણે એકબીજા પ્રત્યે અત્યંત પ્રેમભાવથી, મિત્રભાવથી, બંધુભાવથી વર્તવું જોઈએ. આપણી પાસે જે કાંઈ હોય તેને ઉપગ આપણે પોતે કરે અને બીજાને પણ કરાવે. એક પરિવારમાં પાંચ છ નાના બાળકો હોય, તેમાંથી એકને પિતાએ એકાદ પૈસો આપે, તેનું ખાવાનું લઈ તે ઘરે આવે છે. તે પ્રેમાળ બાળક શું કરે છે? બધા ભાઈબહેનેને એકઠા કરી, સહુને આનંદપૂર્વક, પ્રેમભર્યા હૃદયથી, ઉલ્લાસથી ઉભરાતા ઉભરાતા સહુને તે ખાવાનું વહેંચી આપે છે, અને તેના થોડે હીસ્સે પોતે પણ સહુની સાથે ખાય છે. તેનો આનંદ પિતાના ભાગના ઉપગ કરતા તેણે સહુને પ્રેમપૂર્વક વહેંચી આપેલા ભાગના થતા ઉપભેગમાં અધિક રહેલો હોય છે. સહુ એકબીજાના મુખ સામું જોતા આનંદની ભરતીમાં હાઈ રહેતા હોય તેમ પોતાને ભાગ ખાય છે. તેમાં કોઈ અધિક પ્રેમાળ બાળક પોતાના હિસ્સામાંથી પણ થોડું કાઢીને પિતાથી નાનાને વહાલથી ખવરાવે છે, અને એ પ્રકારે સહુ પ્રેમનું મધુર લ્હાણું અનુભવે છે.
- જીવનની મિષ્ટતા પ્રેમની વહેંચણીમાં છે. આપણું દીલમાં જે પ્રેમ છે, તે આપણે બીજા પ્રત્યે દર્શાવી શકીએ તેમાં રસ, આનંદ, જીવનની ભરપુરતા અને સાર્થકતા છે. પોતાને મળેલું પોતે ખુણામાં બેસી ખાય અગર ભગવે તેમાં ક્ષુદ્રતા, હલકાઈ, સંકોચ અને બેખાનદાની છે. બીજાને ખવરાવવામાં અગર બીજાના ઉપયોગ માટે તેને વ્યય કરવામાંજ ખરો આનંદ છે; પરંતુ એ વ્યય બીજા પ્રત્યેના પ્રેમમાંથી ઉદ્ભવવો જોઈએ. ઉપર બાળકોની રસમય લીલાનું વર્ણન કર્યું તેમાં જેમ પ્રેમની ભરપુરતા છે, તેમ આપણી સંપત્તિના વ્યયના મૂળમાં અન્ય મનુષ્ય પ્રત્યે
For Private And Personal Use Only
