Atmanand Prakash Pustak 020 Ank 02

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 8

૩૪
શ્રી આત્માનદ્ પ્રકાશ.
ત્તમ આશયાની સિદ્ધિ હૈાય છે, દૈવી શક્તિઓને ચરિતાર્થ કરવાને ચેગ્ય ક્ષેત્ર હાય છે, ત્યાંજ તેના નિવાસ હાય છે. મનુષ્ય જીવનના આ ફેરફાર કાંઇ સામાન્ય ફેરફાર નથી. તે એક મહાન પરિવર્તન છે. નવા અવતાર છે, આત્મા પોતાને પોતાની વાસનાઓના હાથમાં સોંપી દઇને પેાતાની કેવી દુર્દશા કરી મુકે છે, તેની આધીનતાથી મનુષ્ય કેવું દુ:ખ બ્હારી લે છે, તે આપણે નિરંતર અનુભવીએ છીએ.
માનવ સંસારમાં દાવાનળની માફક દુ:ખના જે મા અગ્નિ ચાતરફ ભભૂકી રહેલે આપણે ભાળીએ છીએ, તે શું ઘણે અ ંશે મનુષ્યને પોતાના સળગાવેલા નથી ? ખરૂ છે કે જરા, મરણ, રાગ, શાક, વિગેરે સ્વાભાવિક અને અપરિહાર્ય દુ:ખે આપણે પાતે ઉપજાવ્યા નથી અને ગમે તેટલા પ્રયત્ન કરવા છતાં તેમાંથી ભાગી છુટવાના માર્ગ નથીજ. પરંતુ હાય ! જાણે કે મનુષ્યને દુ:ખની આટલી મા યાથી સતાષ ન હેાય, તેમ તે વાસનાએની આધીનતાથી નિર'તર નવાનવા દુ:ખાની પર પરાને ઉપજાવ્યે જાય છે. ચિતા સળગાવીને, પવન નાંખીને, દુ:ખના અગ્નિને તે વધારે ને વધારે બળવાન મનાવે છે. હૃદયની નિકૃષ્ટ પ્રવૃત્તિઓને વશવતી ખની તે ય ત્રણાની ભઠ્ઠીમાં સળગે છે અને તેની આસપાસના મનુષ્યને પણ સળગાવે છે. આ ભઠ્ઠીનું બળતણુ આત્મા પોતેજ પેાતાની વાસનાઓથી પુરૂં પાડે છે, જરા નજર ક્વી જુઓ, ચાતરમ્ કેટલા હાહાકાર ! કેટલા આર્તનાદ! વેર, વિદ્વેષ, અત્યાચાર, પશ્ચાતાપ, દૃષ્ટિગોચર થાય છે !
જુઓ, આ રસ્તે જતાં કમનસીબ યુવાન તરફ. તે ભાગ્યેજ પ ંદર વીશ રૂપીઆ મહીને કમાય છે. તનતેાડ મહેનત કરવા છતાં, સંસાર ચલાવવા જેટલું તે મેળવી શકતા નથી, સ્ત્રી અને બાળકો અર્ધ નગ્ન અને અર્ધું ભૂખ્યા રહે છે, પણ તેટલા દુ:ખથી તેને સ ંતેષ નથી. હમણાં હમણાં તે દારૂ પીવાની લતમાં પડ્યો છે અને તેના પરિણામે ખીજા પણ અનેક આનુષંગિક પાપના આચરણેા સેવે છે. ધરે જઇને તે હુમેશ પેાતાની પત્નીને મારીને અધમુઇ કરે છે. છેકરાને અન્ન વસ હીન બનાવી રસ્તા ઉપર ફેંકી દે છે. પાડેશીને ત્રાસ પમાડ્યા કરે છે. આ દશ્ય જોઇને કેાની ચક્ષુમાં જળ નથી આવતુ ? તેણે પેાતાના આત્માને અંધ વાસનાના હાથમાં સોંપ્યા છે, અને બદલામાં પેાતાના સર્વનાશ મેળવ્યા છે.
૬
સ્વેચ્છાચાર અને અંધ પ્રવૃત્તિઓને આધીન થવું એ પેાતાના આંગણામાં ખાવળનું વૃક્ષ રેાપવા જેવુ છે. પોતાના કષ્ટના ઉપાદાનાના કાળજી પૂર્વક સ ંચય કરવા તુલ્ય છે. સમ્યગ્દશી આત્માએની એ ઢઢ પ્રતિજ્ઞા હોય છે કે: હું વાસનાનું દાસત્વ સ્વીકારીશ નહી, જે ધર્મ સેતુસ્વરૂપ બનીને આત્મા અને વિશ્વને ધારણ કરી રાખે છે, જેમાં હું પણ સ્થિતિ પામીને રહ્યો છુ, તે ધર્મોના હસ્તમાં હું મારી જાતને અર્પણ કરીશ. હું પાપ, અધર્મ, અનિષ્ટ અને અકર્તવ્યનું સેવન