________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
દિવ્ય ભાવનાબળ.
ભાવના ઉદયમાન થાય ત્યારે મનુષ્યમાં અપૂર્વ દિવ્યતા પ્રકટ થાય છે, જે દિવ્યતા વડે બીજા અનેક આત્માઓને અંધકારના માર્ગમાંથી પ્રકાશના માર્ગમાં તે મનુષ્ય મુકી શકે છે. હૃદયનું સાંકડાપણું અને મિથ્યાભિમાન આદિ મનુષ્યના દર્શને આ સંસારના અગ્નિથી ભસ્મીભૂત કરવા અને એજ તાપની ધગધગતી ભઠ્ઠીમાં આત્માના તુચ્છ અહંને મૈત્રીભાવનાની દિવ્યતામાં ઓગાળી નાંખવું, એ આ જન્મના મનુષ્ય જીવન તરીકેની વાસ્તવિક સાર્થકતા છે. જે વડે દેહતત્વને વિલય થાય તેના ધર્મોને પિતાના ધર્મો ન લખતાં પુદગળના ધર્મો તરીકે લેખાય એવી આચરણ તે ભાવના બળનું ફળિત પરિણામ છે.
અન્યના હિત અર્થે આપણા નાના મોટા સ્વાર્થોની અવગણના કરવી, તેમના સુખ અને તૃપ્તિમાં આપણું સુખ અને તૃપ્તિ ઉપજાવી લેવી, વિશ્વના જીવો સાથે આપણું એકાકારતા થવા સુધીની બુદ્ધિ અનુભવવી, એ જૈન દર્શન અનુસાર ભાવ નાબળનો રાજમાર્ગ છે. વિશ્વસેવાની વેદિમાં પોતાના સુખ અને સાધનોની આહુતિ આપનાર વીરપરમાત્માનું જીવન આપણને પરોક્ષ રીતે અપૂર્વ આત્મબળ પ્રેરી રહ્યું છે.
નાની નાની સગવડને લેગ આપતાં ક્રમે ક્રમે આંતરામપણું પ્રકટે છે અને મૈત્રીભાવના વૃદ્ધિ (Progress) પામે છે. “મા” પણું અને “હું” પણું ભુલાવવા માટેજ શાસકારની પ્રવૃત્તિ હમેશાં સૂચના આપતી રહી છે. પ્રત્યેક વ્યક્તિ જ્યારે પિતાનું સુખ સાચવવા તૈયાર હોય છે ત્યારે તે એક નાના દ્રષ્ટિબિંદુ ( Point of view ) માં સંકેચાઈ જાય છે. અને તેની મયદા બહુ ટુંકી હદમાં આવી જાય છે, પરંતુ જ્યારે વિશ્વનાં સુખ ભણી દષ્ટિ કરે છે અને તેમનું સુખ સાચવવા પ્રયત્નશીલ બને છે ત્યારે તે તેની ભાવનાના પ્રમાણમાં વિકસિત થાય છે. કે મતલબ જે પ્રમાણમાં મનુષ્ય સુખને લેગ આપી શકે તે પ્રમાણમાં તેની મહત્વતા છે.
માજના પવનરાજી” એ શબ્દો આવી ઉચ્ચ ભાવના માટે જાયેલા છે. દાન, શીલ, તપ અને ભાવનારૂપ ધર્મના મુખ્ય અંગેમાં ભાવનાની મુખ્યતા
શાં ગવાઈ રહી છે. તેમજ “જા માવના ચરણ સિવિતિ તાદશી એ મહાન વાક્યને,વિજયેષરૂચ સ્વરે પ્રત્યેક દર્શનકાર કરી રહેલાં છે. જેમ ઉચ્ચ આચાર ઉચ્ચ ભાવનાને પ્રકટાવે છે તેમ ઉચ્ચ ભાવના ઉચ્ચ આચારને ટકાવી રાખે છે. પરસ્પર સંબંધ અવિચ્છિન્ન છે, હું કુદરતનું એકહથીયાર છું, કાર્યસંકલનાએ મારા મારફત ફલવતી થાય છે–એવી ભાવના આત્મબળની પિષક છે અને એ
For Private And Personal Use Only
