________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી આત્માન પ્રકાશ
તને તે દ્વવ્યના સ્વામી માનવાને બદલે તમે તેના રક્ષક યાને ગુમાસ્તા માત્ર છે એમ સમજવું જોઈએ. તમારા ઉશને સારી રીતે સમજી લે. કારણ કે પ્રાયે કરીને આપણે જોઈએ છીએ કે મનુષ્ય એમ કહે છે કે જે અમારી પાસે દ્રવ્ય હાય તે અમે તે સઘળું પરોપકારનાં કાર્યોમાં વાપરીએ, પરંતુ તેઓની આંતરિક ઈચ્છા હમેશાં એવી રહે છે કે લેકે અમારાથી હમેશાં પ્રસન્ન રહે, અમારી પ્રશંસા કરે અને અમારી ગણના સુધારકે અથવા પરોપકારીઓમાં થાય. તમારી પાસે જે અલ્પ દ્રવ્ય છે તે વડે તમે બીજાઓનું હિત કરી શક્તા નથી, તે પછી જ્યારે તમને અધિક દ્વવ્યની પ્રાપ્તિ થશે ત્યારે તમે તેથી પણ વિશેષ સ્વાર્થી બની જશે અથવા તમાાં હવ્યથી બીજાઓનું હિત કરવા પ્રયત્ન કરશે તે તે કેવળ પ્રતિષ્ઠા અને કીતિની ખાતર કરે છે એમ પણ માનવાનું કારણ મળશે. તેથી જે બીજાઓનું હિત કરવાની તમારી ખરેખરી ઈચ્છા હોય તે તેની ખાતર તમારે દ્રવ્યની રાહ જેવી જોઈએ નહિ. તમે અત્યારે જે સ્થિતિમાં મુકાયેલા છે તેમાં જ બીજાઓનું હિત સાધી શકે તેમ છે.
તમે તમારી જાતને જેવા નિવાથી અને પરોપકારી સમજે છે તેવા તમે નિશ્ચયપૂર્વક બનશે તે તમે અગવડે વેઠીને પણ બીજાઓનું ભલું કરી શકશે. તમે ગમે તેટલા નિર્ધન હશે તે પણ તમારામાં સ્વાર્થની આહુતિ આપવાની શક્તિ રહેલી છે. તમે બીજાઓની ખાતર કાંઈને કાંઈ અર્પણ કરી શકે એમ છે. જે મનુષ્યનાં હૃદયમાં પરોપકારના અંકુરે વિદ્યમાન છે, જે ખરેખરા અંતઃકરણ પૂર્વક બીજાઓનું ભલું ચાહે છે તે દ્રવ્યની અપેક્ષા રાખતા નથી. એ મનુષ્ય તે હવ્યને બદલે પિતાનું જીવન અર્પણ કરી દે છે. તે પોતાનાં મનમાંથી સ્વાર્થ, દ્વેષ, કષાય અને કુવાસનાઓને બહિષ્કાર કરી, સવારને ભેદભાવ ભૂલી જઈ મિત્ર અને શત્રુ સોની સાથે સમાન વ્યવહાર કરે છે, સૌનું ભલું ચાહે છે અને તેને
કામ કરે છે.
જેવી રીતે કાર્યકારણને સંબંધ છે તેવી જ રીતે સુખ અને ઐશ્વર્યને આંતરિક સજન્ય સાથે તથા નિર્ધનતા અને નિર્બળતાને આંતરિક દૌર્જન્ય સાથે નિકટને સંબંધ રહેલો છે. અર્થાત્ જેવી રીતે કારણ અનુસાર કાર્ય બને છે તેવી રીતે જે તમારા આંતરિક વિચારે.સારા હશે તે તમને જરૂર સુખ અને એશ્વર્ય મળશે અને જે આંતરિક વિચારે ખરાબ અને મલિન હશે તે તમને દુઃખ અને સંતાપની જ પ્રાપ્તિ થશે.
સ્થલ દ્રવ્ય અને ઉચ્ચ પદવી વા પ્રતિષ્ઠા ખરેખરી સંપત્તિ નથી. આપણી નિષ્ઠા અને નીતિ આપણી ખરેખરી સંપત્તિ છે, અને તેને ઉચિત રીતે કામે લગાઠવી એ જ આપણું ખરેખરૂં બળ છે. અર્થાત આપણે બીજાની સાથેના વ્યવહારમાં જેટલું નીતિમય વર્તન રાખશે તેટલું વધારે આપનું બળ છે એમ સમજાશે.
For Private And Personal Use Only
