________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
પ્રતિકુળ અવસ્થામાંથી છુટવાના અમેધ ઉપાય.
૫૯
આપણે આપણાં હૃદયને શુદ્ધ બનાવશું, આપણાં મનને કાચ જેવુ` સ્વચ્છ રાખશુ તે આપણુ જીવન સ્વત: સુધરી જશે, વિષયવાસના, રાગ, દ્વેષ, કામ, ક્રોધ, લેાભ, માહ, મદ, માયા, અહંકાર, સ્વાર્થ અને દુરાગ્રહ એ સઘળાં નિર્મળતા અને નિધ - નતાના ચિન્હ છે. એથી ઉલ્ટું, પ્રેમ, પવિત્રતા, નમ્રતા, સભ્યતા, શીલ, સતેષ, દયા, અનુકમ્પા, ઉદારતા, નિ:સ્વાર્થતા, ઇંદ્રિય નિગ્રહ અને આત્મ-સયમ એ સ સપત્તિ અને બળના સૂચક છે.
જ્યારે મનુષ્ય નિર્ધનતા અને નિળતાનાં કારણેાને દૂર કરી દે છે ત્યારે તેની અંદર સ્વયમેવ એક અક્ષય અને જય્ય શક્તિના પ્રાદુર્ભાવ થાય છે અને જે મનુષ્ય ઉચ્ચ કેાટિના ધર્માત્મા બની જાય છે તે સમસ્ત સ'સારને પેાતાને આધીન કરી લે છે.
પરંતુ તવંગર અને ગરીબ સને પ્રતિકૂળ અવસ્થાઓમાંથી છૂટવું પડે છે. ગરીબેાની અપેક્ષાએ તવંગર લેાકેાને વધારે કષ્ટ ઉઠાવવુ પડે છે. આથી એટલુ સ્પષ્ટ થાય છે કે સુખના આધાર સાંસારિક વસ્તુએ ઉપર નથી. સુખના આધાર મનુષ્યનાં અંતરંગ જીવન ઉપર રહેલા છે. ધારો કે તમે એક શ્રીમાન શેઠ છે અને સાશ નાકરા ન મળી શકવાથી તમારે માટી તકલીફ ઉઠાવવી પડે છે. કોઇ વખત સારા નિમકહલાલ નાકરા મળી જાય છે તે તેઓ જલ્દી નાકરી છેાડીને ચાલ્યા જાય છે. આનુ પરિણામ એ આવે છે કે ધીમે ધીમે લેાકેા ઉપરથી તમારો વિશ્વાસ ઘટી જાય છે અથવા તન ઉઠી જાય છે. તમા તમાશ નાકરીને પગાર વધારે આપતા હા અને તેઓને પહેલાં કરતાં વધારે છૂટ આપતા હતાપણું નાકરાની એજ સ્થિતિ રહે છે. આવી સ્થિતિમાં તમને એટલી સલાહ આપવી યેાગ્ય છે કે તમારી મુશીબતાનાં કારણેા તમારા નાકરામાં નથી, પરંતુ તમારા પોતાનામાં જ છે. જો તમે તમારા પોતાનાં હૃદયની અંદર પ્રવેશ કરીને જોશે અને શુદ્ધ અંત:કરણથી તમારા પેાતાના દેશને શેાધી કાઢવાના અને તેને દૂર કરવાના પ્રયત્ન કરશેા તા કાઈને કાઇ વખતે તમારા દુ:ખ અને કષ્ટનાં કારણેા તમારા જાણવામાં આવી જશે. સવિત છે કે તમારામાં કાઇ એવા પ્રકારની સ્વાર્થયુક્ત ઇચ્છા હોય અથવા તમારા મનમાં એવા પ્રકારના અવિશ્વાસ યાને અપ્રિય ભાવ હાય કે જેને વિષમય પ્રભાવ માત્ર બીજાઓ ઉપર નહિ, પરંતુ તમારા પોતાના ઉપર પડતા હાય, ભલે તમે તેને તમારા લાવા અને શબ્દાદ્વારા પ્રદર્શિત પણ ન કરતા હૈ. તમારા નાકરાની સાથે હંમેશાં દયાળુપણું વ્યવહાર કરી, તેના સુખદુઃખ નિરંતર લક્ષમાં રાખે, કાઈ પણ દિવસ તેઓની પાસેથી હદથી વધારે કામ ન ચે અને એમ વિચારી કે તમે જો તેની સ્થિતિમાં હાત તે તમે પોતે પણ તેટલું કામ કરવું પસંદ ન કરત. એટલુ તે નિ:સ હેતુ છે કે નાકરામાં એટલી નમ્રતા હોવી જોઇએ કે તેનું પેાતાના
For Private And Personal Use Only
