________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
જેમાં કેળવણી સંબંધી મારા વિચારો.
કે કોલેજમાં અભ્યાસ કરે છે. જેના કામમાં કેળવણીની પ્રગતિનું આ શુભ ચિહ્ન ગણી શકાય નહિ. તેથી જેન કેમને માટે એટલી જરૂર છે કે કેળવણીને લગતા જે - આંકડા ગવર્મેન્ટ તરફથી દરવર્ષે પ્રસિદ્ધ થાય તેની સાથે શિક્ષકેએ અને કેળવણી ખાતાના અનુભવી અધિકારીઓએ લખેલ ને પણ બહાર પાડવી જોઈએ, જેના વગર ઉક્ત રિપાટે તદ્દન નિરૂપયેગી છે આ પ્રકારની નેધને અભાવે આપણે એ આંકડાઓથી સંતોષ માનવો પડે છે, અને “ભણેલા” તથા “અભણ”ના આંકડાઓ જેવાથી આપણને લાગે છે કે આપણે સારી પ્રગતિ કરીએ છીએ. જેને કોમના સંબંધમાં આ આંકડાઓ તરફ જોતાં એટલું કબુલ કરવું જોઈએ કે જેમાં કેળવણ સંગીન પ્રકારની અને બુદ્ધિ ખીલવનારી હેતી નથી. ઘણા ખરા અને અર્ધ શિક્ષિત અને સાચી કેળવણીથી રહિત હોય છે, અને તેઓ પોતાની નિમૉલ્ય અધુરી કેળવણીને આધારે રળી ખાતા હોય છે. ખરેખર માનસિક વિકાસ અને કેળવણીને માટે અત્યંત માન–જે ખરેખરી કેળવણનાં ચિહ્નો ગણાય છે તેને પણ તેટલો જ અભાવ જોવામાં આવે છે. જેમાં આવા પ્રકારની હલકી અને નિર્માલ્ય કેળવણી છે તેનું એક મુખ્ય કારણ એ છે કે કેળવણીના ઉત્કર્ષ માટે અસંખ્ય જુદી જુદી સંસ્થાઓ સ્થાપવાની ચાલુ પદ્ધતિને બદલે માનસિક વિકાસ કરનારી એક પણ સારા બંધારણ વાળી સંસ્થા નથી. કેળવણીને લગતી હીલચાલેમાં કોઈ પણ ધેરણને વળગી રહેવાનો યત્ન કરવામાં આવતા નથી, પરંતુ ઘણુ ખરા. જેને તે જેમ બને તેમ વહેલા પૈસા મેળવવા પુરતી શાળાની કે કોલેજની સસ્તી કેળવણી ઉતા વળથી પ્રાપ્ત કરવા ચિંતાતુર હોય છે. ઘણા ખરા માબાપે પિતાના પુત્ર પ્રતિભા સંપન્ન થાય તે કરતાં પૈસા રળતા થાય તે વધારે પસંદ કરે છે. આનું પરિણામ એ આવ્યું છે કે આપણને ભાગ્યેજ પ્રતિભાસંપન્ન મનુ જડી આવે છે, જે કે બજારની અંદર ઘણું એક ફહમંદ દલાલો અને વેપારીઓ આપણું જોવામાં આવે છે. પણ આપણે સમજવું જોઈએ કે કઈ પણ પ્રજા આ ક્ષણિક જીવનના લાભો માટે જીવી શકે નહિ. ભૈતિક સંપત્તિ ઈચ્છવા જોગ છે. તેમજ મનુષ્ય ધાર્મિક અને માનસિક કેળવણ પ્રાપ્ત કરવા યત્ન કરવો જોઈએ. જે જડવાદ આપણું કેમને અધોગત દશાએ પહોંચાડવા ધમકી આપી રહેલ છે, તેના વધતા જતા વેગને રોકવાની મહાન અગત્ય છે. જેમાં કેળવણું ખાસ કરીને સાંસારિક હેતુઓ માટે થઈ પડેલ છે તે અટકાવવા માટે કેળવણીના હેતુઓ ઉંચા પ્રકારના અને વિશાળ બનાવવાની મુખ્ય જરૂર છે. આવા સંજોગોમાં જેન કામમાં એક સારા બંધારણવાળી કેળવણીની સંસ્થાની જરૂર છે કે જેમાંથી ખરેખરૂં માન િક. કેમીય, અને પ્રજાકીય વાતાવરણ રચી શકાય. આ હેતુની સિદ્ધિ અથે ખાણે છે : મહાન સંસ્થા સ્થાપીએ તે પહેલાં કેળવણુના ઉત્કર્ષ માટે હમણાં અડવી : સંસ્થા સ્થાપવાની જરૂર છે.
For Private And Personal Use Only
