________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી તાર્ગા તીનું ઐતિહાસિક દર્શન
11
અને બૌદ્ધ ગુફ઼ા વિગેરે જે જે ઐદ્ધ સ્મારકા દષ્ટિગત થાય છે તે સર્વે ગઢનો બદ્ધાર છે. ગઢની મંદર કાઇપણ સ્થલે ઔદ્વસત્તાસૂચક ચિન્હા નજરે પડતાં નથી તેથી એમ પણ કહી શકાય કે ગઢની કરના ભાગમાં એ હલે ! પગ પેસારે નહિં ચેડાય
પૂર્વોક્ત લેખ અને ગુફાના આધારે સાતમી આઠમી સદીમાં તાર’ગ ઉપર મુદ્ધ-સત્તા હૈાવાની આપણે સભાવના કરી શકીયે છીયે, પણ તે પહેલ અને ત્યાર પછી ૫૦૦ વર્ષ સુધી આ પર્યંત કાના કબજામાં હતા ? અને કુમારપાલે મંદિર 'ધાવ્યા પહેલાં તે તીર્થ તરીકે પ્રસિદ્ધ થયેા હતેા કે નહિ? તે વાતને નિશ્ચિત ખુલાસા આપણને ઇતિહાસમાંથી મલતા નથી.’
ચવહાર સાધ્યાપવર્ગોપનિષદના વિદ્યાતત્ત્વીય અધ્યાય ૧૩ મામાં તારંગા પર્યંતના ‘ તારણુ ' નામથી પવિત્ર પર્વત તરીકે ઉલ્લેખ થયે છે પણ આ ઉપનિષદ્મની પ્રાચીનતામાં અમને શકા છે.
૧ ફાસ સાહેબ રાસમાલામાં લખે છે કે કુમારપાલ શ્રી ઓજતનાથની સ્થાપનાં કરી તેના પહેલાં તે જગ્યાએ ઇમારત હતી એમ જષ્ણાય છે.’ (રાસમાલા ભા. ૧લા, પૃ ૬૨૬) આ ઉપરથી શ્વેતાંબર જૈનાના કાર્યોંમાં ટીકા કરતા એક દિગમ્બર જૈન લખે છે કન્જ
" हमारे श्वेताम्बर भाइयो में आजकल ऐसी धुन समाइ है कि अन्य तीर्थ और मंदिरोंको अपना जे लगे है । अस्तु ये बातें इन लोगों को ही शोभा देती हैं परंतु जिन जिन तीर्थ और मंदिरोंकी बाबत ये लोग प्रमाण देते हैं वे बिलकुल aria और नितांत झूटे होते हैं । श्रीसम्मेद शिखरके मुकद्दमे में जो बादशही फरमान पेश कियाथा वह कोर्ट से झूठा साबित हो गया । हालमें तारंगा पर्वतको अपना बनाते हैं परंतु वह भी अप्रमाणसा प्रतीत होता हैं। रासमाला में यह लिखा है कि तारंगाजी पर कुमारपाल महाराजने अजितनाथका मंदिर बनाया उसके प्रथम भी वहां पर मंदिर थे अर्थात् दिवम्बर मंदिर उससे प्रथमका बना દુઆ થા | રૂમી પ્રહાર સત્ર નાદ્ યહી નવ૩ મજ્જ રા હૈ । ' ( દિગમ્ જૈન, વર્ષ ૧૨, નં. ૧ì પૃ॰ ૯) કેવી અભુ પ્રમારતના અન્ય મ ંદર શું અને તે પણ હન્દુ એનું નાતું, બહ્નોનુ, શ્વેતાંબર જૈનનું નહિ પડ્યું કેવળ દિગમ્બર જૈનોનું જ ! ખરેખર : દિગબર જૈન તરફથી શ્વેતામ્બર સપ્રદાય ઉપર કે મ પ્રાળુક આક્ષેપ થાય છે તેના આ એક રમુજી નમુને છે.
!
૨ આ જૈનીય ઉપનિષદ માં જ અમારા જોવામાં ભાવ્યા છે. આની ભાષા-રચના અને તેમાં આવતા મુપ ' વિગેરે ઐતિહાસિક નામેાપરથી તે અધિક પ્રાચીન હોય તેમ જણાતું નથી. નિગમપ્રવર્તક ઇંદ્રનદીના રચેલા જો આ ઉનિષદ્ હોય ત્યારે તેા તે પંદરમી સદીની લગભગમાં બનેલા છે. એમ જ કહેવુ જોયે, અમે જે પ્રતિ જોઇ છે તે પ્રાય પદરમી સદી/ લખાયેલી છે.
For Private And Personal Use Only
